Bác sĩ Trần Thị Liên 12 Tháng 2, 2025

Việc chuẩn bị tủ thuốc gia đình đầy đủ không chỉ giúp xử lý kịp thời các vấn đề sức khỏe thông thường mà còn là biện pháp chủ động bảo vệ sức khỏe cho cả nhà. Dưới đây là 5 loại thuốc và vật dụng y tế thiết yếu không thể thiếu, kèm theo hướng dẫn sử dụng và lưu ý quan trọng.

1. Thuốc Giảm Đau, Hạ Sốt

Ví dụ: Paracetamol, Ibuprofen.
Công dụng:

  • Paracetamol: Giảm đau nhẹ đến vừa (đau đầu, đau răng, đau cơ) và hạ sốt, an toàn cho trẻ em và phụ nữ mang thai khi dùng đúng liều.

    Xem thêm

  • Ibuprofen: Giảm đau kèm kháng viêm, phù hợp cho đau cơ, viêm khớp. Tuy nhiên, không dùng cho người có tiền sử loét dạ dày hoặc suy thận.

Lưu ý:

  • Liều Paracetamol tối đa cho người lớn là 4g/ngày, trẻ em tính theo cân nặng (10–15 mg/kg/lần).

  • Tránh dùng Aspirin cho trẻ dưới 16 tuổi vì nguy cơ hội chứng Reye.

2. Thuốc Chống Dị Ứng

Ví dụ: Cetirizine, Loratadine, Fexofenadine.

Công dụng:

  • Điều trị các triệu chứng dị ứng như ngứa da, nổi mề đay, sổ mũi, hắt hơi do thời tiết, thức ăn hoặc côn trùng cắn.

  • Dạng siro hoặc viên nhai phù hợp cho trẻ em.

Lưu ý:

  • Một số thuốc kháng Histamin thế hệ 1 (Phenergan) gây buồn ngủ, cần tránh dùng khi lái xe.

  • Kết hợp kem bôi dị ứng (chứa Menthol) để giảm ngứa tại chỗ.

3. Thuốc Hỗ Trợ Tiêu Hóa

a. Điều trị tiêu chảy:

  • Smecta, Berberine: Hấp phụ độc tố, bảo vệ niêm mạc ruột.

  • Oresol: Bù nước và điện giải, pha đúng tỷ lệ (1 gói/200ml nước) để tránh mất nước.

b. Giảm đầy bụng, khó tiêu:

  • Men tiêu hóa (Pancreatin): Hỗ trợ tiêu hóa thức ăn giàu đạm, dầu mỡ.

  • Simethicone: Giảm đầy hơi bằng cách phá vỡ bọt khí trong đường ruột.

Lưu ý:

  • Không lạm dụng thuốc cầm tiêu chảy (Loperamide) nếu nghi ngờ nhiễm khuẩn.

  • Bổ sung chất xơ và uống đủ nước để phòng táo bón.

4. Dung Dịch Sát Trùng và Dụng Cụ Sơ Cứu

Vật dụng cần có:

  • Sát trùng: Povidone iodine, cồn 70°, oxy già.

  • Băng gạc, bông y tế: Xử lý vết thương hở, trầy xước.

  • Nước muối sinh lý (NaCl 0.9%): Rửa mắt, mũi, vệ sinh vết thương.

Lưu ý:

  • Không dùng oxy già cho vết thương sâu vì có thể gây tổn thương mô.

  • Dự trữ nhiệt kế để theo dõi sốt và máy đo huyết áp cho người có bệnh nền.

5. Thuốc Điều Trị Bệnh Mạn Tính

Ví dụ: Thuốc huyết áp, tiểu đường, hen suyễn.

Tầm quan trọng:

  • Đảm bảo dùng thuốc đều đặn, tránh gián đoạn điều trị, đặc biệt trong dịp lễ khi cơ sở y tế đóng cửa.

  • Kiểm tra hạn sử dụng và dự trữ đủ lượng thuốc cho ít nhất 2–4 tuần.

Lưu ý:

  • Người bệnh tim mạch cần tránh thuốc cảm có chứa chất co mạch (Pseudoephedrine).

Cách Bảo Quản Tủ Thuốc Gia Đình

  1. Vị trí: Đặt tủ thuốc ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và xa tầm tay trẻ em.

  2. Kiểm tra định kỳ: Loại bỏ thuốc quá hạn 3–6 tháng/lần.

  3. Ghi chú thông tin: Dán nhãn rõ ràng tên thuốc, liều dùng và hạn sử dụng.

Những Vật Dụng Bổ Sung Cần Thiết

  • Thuốc nhỏ mắt/mũi: Phòng ngừa khô mắt, nghẹt mũi.

  • Kem chống hăm (Bepanthen): Cho trẻ dùng tã thường xuyên.

  • Miếng dán Salonpas: Giảm đau nhức cơ, khớp.

  • Dầu gió, dầu nóng: Hỗ trợ giảm đau đầu, cảm lạnh.

Kết Luận

Tủ thuốc gia đình là “bác sĩ tại nhà” giúp bạn xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, chỉ nên dùng thuốc khi biết rõ triệu chứng và liều lượng. Với các bệnh nghiêm trọng hoặc không thuyên giảm sau 3–5 ngày, cần đến cơ sở y tế ngay. Đừng quên tham khảo ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ để lựa chọn thuốc phù hợp với thể trạng từng thành viên.