Bệnh scorbut hay còn gọi là Scurvy tuy khá phổ biến nhưng rất hiếm người biết.Là một bệnh lý thiếu hụt vitamin C nghiêm trọng dẫn tới sự hình thành khiếm khuyết collagen và mô liên kết, gây ra những vết thâm tím, chảy máu chân răng, xuất hiện đốm đỏ trên da.Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn bệnh lí này nhé!

Bệnh scorbut là gì?

Vitamin C  đóng vai trò quan trọng đối với cơ thể:

  • Cấu tạo collagen tạo nên độ đàn hồi của da, đẩy nhanh tốc độ liền vết thương và tăng cường sức bền thành mạch máu.
  • Hỗ trợ miễn dịch cho cơ thể
  • Tham giam vào hoạt động hấp thu sắt tại ruột non và ổn định chuyển hóa cholesterol trong máu.

Bệnh Scorbut thực chất là căn bệnh xuất phát từ sự thiếu hụt vitamin C trong cơ thể gây ra. Vitamin C nếu cung cấp không đủ cho cơ thể suốt thời gian dài sẽ gây ra triệu chứng thiếu máu, loét lợi, rụng răng, sưng phù và nhiều triệu chứng điển hình khác của bệnh scorbut.

Nguyên nhân gây bệnh 

Nguyên nhân gây bệnh Scorbut là do thiếu vitamin C.

 Trên thực tế cơ thể người không thể tự tổng hợp vitamin C cũng như không thể dự trữ vitamin C quá lâu.Vì vậy những người không nạp đủ vitamin C trong thời gian dài có nguy cơ mắc bệnh Scorbut và gặp phải những triệu chứng, biến chứng nghiêm trọng.

Yếu tố nguy cơ

  • Ăn quá ít hoặc không ăn hoa quả có vitamin C như ổi, cam, quýt, chanh, tắc hoặc việt quất.
  • Mắc hội chứng giảm hấp thu như tiêu chảy kéo dài, viêm đại tràng, bệnh crohn hoặc tác dụng phụ của hóa trị khiến giảm nồng độ vitamin C đưa vào cơ thể.
  • Chế độ ăn kiêng chống dị ứng: Đây là kiểu ăn kiêng nghiêm ngặt được đề ra nhằm mục đích kiểm soát dị ứng.
  • Chứng rối loạn ăn uống: Chán ăn tâm thần (anorexia nervosa), chứng ăn-ói (bulimia nervosa).
  • Hút thuốc: Người hút thuốc lá bị giảm khả năng hấp thụ vitamin C.
  • Người bị bệnh kém hấp thu: Những người này thường gặp khó khăn trong việc hấp thu các dưỡng chất nạp vào cơ thể, trong đó có vitamin C.

Dấu hiệu của bệnh scorbut

Xem thêm

Ban đầu, bệnh nhân mắc bệnh Scorbut thường không có biểu hiện cụ thể.

  •  Triệu chứng bắt đầu xuất hiện sau 8-12 tuần với các dấu hiệu:chán ăn, sụt cân, mệt mỏi, khó chịu và thờ ơ.
  • Trong vòng 1-3 tháng, có thể có các dấu hiệu như:
    • Thiếu máu, đau cơ hoặc đau xương, sưng hoặc phù nề,
    • Xuất huyết hoặc nhiều đốm nhỏ, màu đỏ do chảy máu dưới da,
    • Lông tóc xoắn lại
    • Bệnh về lợi và răng bị rụng, vết thương lâu lành
    • khó thở, tâm trạng thay đổi và bị trầm cảm.

Biến chứng nguy hiểm

Thực tế, căn bệnh này rất nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời như :

  •  Tư thế chân ếch
  • Suy nhược cơ thể: bệnh nhân thiếu máu kéo dài có thể dẫn đến biểu hiện chóng mặt, mệt mỏi và không thể hoạt động thể chất, sinh hoạt bình thường được.
  • Viêm loét lợi, rụng răng: thường do giảm tổng hợp collagen dưới da và niêm mạc gây nên.
  • Thiếu máu, đau tim, nặng nề nhất chính là tử vong.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có những biểu hiện sau:

  • Hay bị xuất huyết dưới da hoặc chảy máu cam.
  • Thường xuyên viêm loét miệng, lung lay răng.
  • Vết thương ngoài da chậm liền.
  • Da khô, xanh xao kèm theo hoa mắt, chóng mặt do thiếu máu.

Chẩn đoán bệnh scorbut

Chẩn đoán bệnh Scorbut sẽ dựa vào các yếu tố sau đây:

  • Kiểm tra thể chất
  • Thu thập thông tin tiền sử bệnh
  • Bác sĩ sẽ hỏi người bệnh một số câu hỏi chi tiết về thói quen ăn kiêng hoặc chế độ ăn uống
  • Xét nghiệm máu để kiểm tra lượng vitamin C và sắt
  • Chụp X-quang khớp ở một số vị trí như đầu gối, cổ tay và xương sườn

Điều trị bệnh Scorbut

  •  Tăng cường bổ sung lượng vitamin C hàng ngày.

 Liều khuyến cáo bổ sung vitamin C hằng ngày như sau: 1-2g mỗi ngày từ 2 đến 3 ngày. 500mg trong 7 ngày tiếp theo. 100mg trong vòng 1 đến 3 tháng.

  • Ăn đầy đủ các loại trái cây, rau xanh giàu vitamin C:cam, quýt, chanh, dâu tây, kiwi, xoài, thơm.

Nếu điều trị có hiệu quả thì trong vòng 24 giờ, tình trạng xuất huyết dưới da và xuất huyết nướu răng sẽ ngừng lại. Đối với tình trạng đau khớp, đau cơ thì cần một vài tuần để thuyên giảm.

Biện pháp phòng ngừa

Bệnh scorbut hoàn toàn có thể được phòng ngừa, nên áp dụng các biện pháp dưới đây:

  • Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với đa dạng các loại rau xanh, trái cây tươi nhằm bổ sung vitamin C cũng như các loại vitamin và khoáng chất khác hàng ngày.
  • Hạn chế ăn đồ sống, thực phẩm lên men để tránh rối loạn hấp thu dinh dưỡng.
  • Kiêng uống rượu bia, bỏ hút thuốc lá

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm những kiến thức bổ ích nhằm nhận biết sớm bệnh scorbut để được điều trị kịp thời. Hãy chia sẻ thông tin này đến với tất cả người thân và bạn bè của bạn để cùng nhau phòng ngừa bệnh nhé!

Dược sĩ Nguyễn Thanh LoanKiểm duyệt nội dung - Nhà thuốc Bạch Mai
Điện thoại | Email | Facebook | Youtube | Tiktok | Twitter

Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan tốt nghiệp Khoa Dược tại trường Cao đẳng y dược Pasteur. Hiện đang là quản lí nội dung tại Nhà thuốc Bạch Mai.

More Posts