Bác sĩ Trần Thị Liên 10 Tháng 2, 2025

Dậy sớm từ 5 giờ sáng mỗi ngày có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và tinh thần nếu bạn ngủ đủ giấc và phù hợp với nhịp sinh học. Ngược lại, nếu ép cơ thể thức dậy sớm một cách gượng ép hoặc thiếu ngủ, nó sẽ gây ra nhiều tác động tiêu cực. Dưới đây là phân tích chi tiết:

I. Tác động tích cực nếu ngủ đủ giấc (7–9 tiếng/đêm)

  1. Tăng cường năng lượng và tập trung:

    • Thời gian buổi sáng yên tĩnh giúp não bộ tỉnh táo, dễ tập trung vào công việc quan trọng hoặc học tập.

      Xem thêm

    • Hormone cortisol tăng tự nhiên vào sáng sớm, thúc đẩy sự tỉnh táo.

  2. Cải thiện tâm trạng:

    • Tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên buổi sáng giúp tăng serotonin (hormone hạnh phúc), giảm nguy cơ trầm cảm.

  3. Hỗ trợ nhịp sinh học:

    • Dậy sớm và tiếp xúc ánh sáng mặt trời giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học, cải thiện chất lượng giấc ngủ ban đêm.

  4. Thời gian cho thói quen lành mạnh:

    • Tập thể dục, thiền, ăn sáng đủ chất… dễ dàng thực hiện hơn vào buổi sáng sớm.

  5. Tăng năng suất làm việc:

    • Nhiều nghiên cứu chỉ ra người dậy sớm có xu hướng hoàn thành công việc hiệu quả hơn.

II. Tác hại nếu dậy sớm nhưng KHÔNG NGỦ ĐỦ GIẤC

  1. Suy giảm miễn dịch:

    • Thiếu ngủ làm giảm sản xuất cytokine – protein chống nhiễm trùng, khiến cơ thể dễ ốm.

  2. Rối loạn hormone:

    • Thiếu ngủ kéo dài làm tăng cortisol (hormone căng thẳng), giảm melatonin (hormone ngủ), dẫn đến mệt mỏi, tăng cân.

  3. Giảm trí nhớ và khả năng phán đoán:

    • Não không được phục hồi đủ qua giấc ngủ sẽ giảm khả năng ghi nhớ, xử lý thông tin.

  4. Tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính:

    • Thiếu ngủ liên quan đến tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao.

  5. Cáu gắt, lo âu:

    • Ngủ ít khiến cơ thể tiêu hao năng lượng dự trữ, dễ bực bội, stress.

III. Điều kiện để dậy sớm có lợi

  1. Ngủ sớm trước 22h:

    • Đảm bảo ngủ đủ 7–8 tiếng/đêm. Ví dụ: Dậy lúc 5h sáng thì cần ngủ lúc 21h–21h30 tối hôm trước.

  2. Cơ thể thích nghi dần:

    • Từ từ điều chỉnh giờ ngủ sớm hơn 15–30 phút mỗi ngày, tránh thay đổi đột ngột.

  3. Tạo thói quen buổi sáng lành mạnh:

    • Uống nước ấm, tập thể dục nhẹ, ăn sáng đủ chất để kích hoạt cơ thể.

  4. Tránh ánh sáng xanh trước khi ngủ:

    • Tắt điện thoại, máy tính 1–2 tiếng trước khi ngủ để dễ vào giấc.

IV. Đối tượng không nên cố gắng dậy lúc 5h sáng

  • Người làm ca đêm hoặc thường xuyên thức khuya.

  • Người mắc bệnh mất ngủ, rối loạn giấc ngủ.

  • Trẻ em đang tuổi dậy thì cần ngủ 8–10 tiếng/ngày.

V. Dấu hiệu cảnh báo cơ thể không phù hợp với việc dậy sớm

  • Luôn mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày.

  • Đau đầu, chóng mặt, khó tập trung.

  • Thường xuyên ngủ gật khi đang làm việc.

→ Nếu có các triệu chứng này, hãy điều chỉnh lại giờ ngủ và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Kết luận

Dậy sớm lúc 5h sáng có thể trở thành thói quen tốt nếu bạn ngủ đủ giấc và lắng nghe cơ thể. Hãy ưu tiên chất lượng giấc ngủ thay vì ép bản thân theo một lịch trình cứng nhắc! 🌞