Đột quỵ là tình trạng một phần não bị hư hại đột ngột do mất nguồn máu nuôi dưỡng khi mạch máu não bị tắc nghẽn hoặc bị vỡ.
Bài viết sau sẽ chia sẻ cách để cứu chữa và nâng cao tỷ lệ sống sót cho bệnh nhân, được chia sẻ bởi Bs Mai Duy Tôn – Khoa cấp cứu Bệnh viện Bạch Mai.
Điều trị tiêu huyết khối đường tĩnh mạch được chỉ định chỉ trong 4,5 giờ kể từ khi bệnh nhân xuất hiện triệu chứng đột quỵ đầu tiên. Tuy nhiên, có đến 14-27% số bệnh nhân đột quỵ có thời gian khởi phát không thể xác định, thường là đã xảy ra trong lúc ngủ và khi bệnh nhân tỉnh dậy đã bị đột quỵ não rồi. Trước đây những bệnh nhân như vậy nhìn chung thường bị loại trừ và không còn cơ hội điều trị thuốc tiêu sợi huyết, chỉ một số ít bệnh nhân có thể được chỉ định lấy huyết khối cơ học.
Xem thêm
Thực tế có một tỷ lệ không nhỏ những bệnh nhân chỉ bị đột quỵ chỉ một vài giờ trước khi ngủ dậy, do vậy nếu chúng ta không xác định được những bệnh nhân này sẽ là một thiệt thòi lớn cho bệnh nhân, nếu không được điều trị tái tưới máu, đồng nghĩa với những bệnh nhân này có nguy cơ sẽ bị tàn phế vĩnh viễn. Vậy đứng trước những bệnh nhân như vậy. Chúng ta phải làm gì?
Gọi ngay người hỗ trợ cùng mình để sơ cứu, xử trí ban đầu bệnh nhân đột quỵ.
Đồng thời cần xác định chính xác thời gian xảy ra đột quỵ càng chính xác càng tốt. Thường thì bệnh nhân đi ngủ đêm hôm trước từ thời điểm nào thì thời điểm đó được xem là thời điểm cuối cùng bệnh nhân bình thường, tuy nhiên cần lưu ý có nhiều bệnh nhân có thói quen thức giấc ban đêm, nếu vậy thời điểm thức giấc đó bệnh nhân vẫn bình thường thì được xác định là thời điểm cuối cùng người bệnh bình thường.
Nhanh chóng đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị tái tưới máu cho bệnh nhân đột quỵ não. Bởi vì hiện nay đã có nhiều tiến bộ trong điều trị đột quỵ não.
2. Đối với bác sỹ điều trị đột quỵ não
Một nghiên cứu lớn (WAKE UP trial) đã công bố kết quả trên tạp chí NEJM ngày 16 tháng 8 năm 2018 (video dưới) cho thấy, những bệnh nhân đột quỵ não phát hiện lúc ngủ dậy đáp ứng các tiêu chuẩn điều trị, trong đó tiêu chuẩn quan trọng nhất đó là chưa tổn thương nhồi máu não trên xung Flair, điều này có nghĩa là bệnh nhân đột quỵ xảy ra trước 4,5 giờ, và những bệnh nhân này nếu được điều trị thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch sẽ cho kết quả phục hồi tốt hơn nhiều so với những bệnh nhân không được điều trị.
Như vậy khi tiếp nhận những bệnh nhân đột quỵ não xảy ra lúc ngủ dậy, các bác sỹ đột quỵ phải thực hiện kỹ thuật chụp cộng hưởng từ sọ não thay vì chụp cắt lớp vi tính sọ não. Kết quả chụp cộng hưởng từ loại trừ chảy máu não, và nếu có tổn thương nhồi máu trên xung Diffusion và chưa có tổn thương nhồi máu não trên xung Flair thì những bệnh nhân này có thể xem xét được điều trị thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch nếu không có các chống chỉ định khác. Và nếu trên xung mạch (TOF) bệnh nhân có tắc mạch lớn thì sẽ kết hợp ngay lấy huyết khối cơ học cho bệnh nhân.
