Albendazole là một hoạt chất thuộc nhóm benzimidazole, được sử dụng rộng rãi như một loại thuốc chống ký sinh trùng (anthelmintic). Dưới đây là thông tin chi tiết về hoạt chất này:

1. Cơ chế tác dụng

• Albendazole ức chế quá trình tổng hợp vi ống (microtubules) của ký sinh trùng bằng cách liên kết với protein β-tubulin, ngăn cản sự hình thành cấu trúc tế bào và hấp thu glucose.

• Điều này dẫn đến suy kiệt năng lượng, tê liệt, và tử vong của ký sinh trùng.

2. Phổ tác dụng

Albendazole hiệu quả chống lại nhiều loại giun sán và ấu trùng, bao gồm:

• Giun đũa (Ascaris lumbricoides).

• Giun móc (Ancylostoma duodenale, Necator americanus).

• Giun tóc (Trichuris trichiura).

• Sán dây (Taenia spp., Echinococcus granulosus).

• Ấu trùng sán lợn (gây bệnh neurocysticercosis).

• Ký sinh trùng ngoài đường tiêu hóa như ấu trùng sán hydatid (gây bệnh nang sán).

3. Chỉ định

• Bệnh nang sán (hydatid disease) do Echinococcus.

• Bệnh sán não (neurocysticercosis) do ấu trùng sán lợn.

• Nhiễm giun sán đường ruột: giun đũa, giun móc, giun tóc…

• Một số trường hợp nhiễm ký sinh trùng da (ví dụ: giun xoắn).

4. Cách dùng và liều lượng

• Dạng bào chế: Viên nén 200–400 mg, hỗn dịch uống.

• Liều dùng:

  • Người lớn và trẻ em > 6 tuổi:

    • Nhiễm giun thông thường: 400 mg liều duy nhất.

    • Bệnh nang sán/neurocysticercosis: 400 mg x 2 lần/ngày, dùng trong 28 ngày (có thể lặp lại chu kỳ).

  • Trẻ em < 6 tuổi: Liều theo cân nặng (ví dụ: 15 mg/kg/ngày).

• Lưu ý:

  • Uống cùng bữa ăn giàu chất béo để tăng hấp thu.

  • Điều trị thường kết hợp với corticoid trong trường hợp neurocysticercosis để giảm viêm.

5. Tác dụng phụ

• Thường gặp: Đau bụng, buồn nôn, đau đầu, chóng mặt.

• Hiếm gặp:

  • Giảm bạch cầu, thiếu máu.

  • Tăng men gan, viêm gan.

  • Phản ứng dị ứng (phát ban, sốc phản vệ).

  • Rụng tóc tạm thời.

6. Chống chỉ định

• Dị ứng với benzimidazole (như mebendazole).

• Phụ nữ mang thai (đặc biệt 3 tháng đầu) do nguy cơ gây quái thai.

• Suy gan nặng.

7. Thận trọng

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ: Cần xét nghiệm thai trước khi dùng và sử dụng biện pháp tránh thai trong vòng 1 tháng sau điều trị.

• Theo dõi công thức máu và chức năng gan trong điều trị dài ngày.

• Tránh dùng chung với thuốc ức chế CYP3A4 (như cimetidine) hoặc thuốc cảm ứng enzyme gan (như dexamethasone).

8. Tương tác thuốc

• Praziquantel: Làm tăng nồng độ albendazole trong huyết tương.

• Dexamethasone/Cimetidine: Ảnh hưởng đến chuyển hóa albendazole qua gan.

9. Lưu ý quan trọng

• Albendazole không diệt được trứng giun, nên cần vệ sinh môi trường và tẩy giun định kỳ để phòng tái nhiễm.

• Trong điều trị neurocysticercosis, cần theo dõi sát triệu chứng thần kinh do nguy cơ phù não.

Albendazole là thuốc hiệu quả nhưng cần kê đơn và giám sát y tế để đảm bảo an toàn, đặc biệt ở nhóm đối tượng nhạy cảm.