Hộp 2 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viênBenzalkonium Chloride: Hoạt Chất Kháng Khuẩn Đa Dụng Và Những Điều Cần Biết
Benzalkonium Chloride (BAC) là chất khử trùng mạnh, ứng dụng trong y tế, mỹ phẩm và công nghiệp. Cùng khám phá công dụng, cơ chế hoạt động, lưu ý an toàn và nghiên cứu mới nhất về hoạt chất này!
Benzalkonium Chloride (BAC) là một hợp chất ammonium bậc bốn (QAC) nổi tiếng với khả năng diệt khuẩn, kháng nấm và virus. Được sử dụng rộng rãi từ những năm 1930, BAC hiện có mặt trong nước rửa tay, thuốc nhỏ mắt, chất bảo quản mỹ phẩm đến dung dịch vệ sinh bệnh viện. Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn diện về hoạt chất đa năng này!
1935: BAC lần đầu được tổng hợp bởi các nhà khoa học Đức, ứng dụng làm chất khử trùng trong Thế chiến II.
1947: Được FDA (Mỹ) phê duyệt làm chất bảo quản trong dược phẩm.
Công thức: C₆H₅CH₂N(CH₃)₂RCl (R là alkyl từ C8-C18).
Dạng tồn tại: Chất lỏng không màu hoặc bột trắng, mùi nhẹ đặc trưng.
Tính tan: Hòa tan tốt trong nước, ethanol; không tan trong dầu.
Phổ tác dụng: Hiệu quả trên Gram (+), Gram (-), nấm men, virus có vỏ bọc.
Phá hủy màng tế bào: Điện tích dương của BAC liên kết với phospholipid màng vi khuẩn, gây rò rỉ tế bào chất.
Ức chế enzyme: Vô hiệu hóa enzyme quan trọng trong quá trình trao đổi chất của vi sinh vật.
Bất hoạt virus: Phá vỡ lớp vỏ lipid của virus như SARS-CoV-2, Herpes.
Khử trùng bề mặt: Dung dịch 0.1-0.5% để lau thiết bị y tế, phòng mổ.
Thuốc nhỏ mắt/mũi: Nồng độ 0.01-0.02% làm chất bảo quản.
Nước rửa tay: Kết hợp với ethanol (60-70%) để tăng hiệu quả diệt khuẩn.
Chất bảo quản: Ngăn nhiễm khuẩn trong kem dưỡng, dầu gội (nồng độ 0.01-0.1%).
Sữa rửa mặt: Kiểm soát dầu thừa, ngừa mụn.
Xử lý nước: Diệt tảo, vi khuẩn trong hệ thống làm mát, hồ bơi.
Nông nghiệp: Thành phần thuốc trừ sâu, diệt nấm cây trồng.
Nước lau sàn: Nồng độ 0.05-0.2% để làm sạch và khử mùi.
Xịt khử trùng: Tiêu diệt 99.9% vi khuẩn trên bề mặt.
Da: 0.1-0.5% (tránh dùng trên vết thương hở).
Mắt/mũi: ≤0.02%.
Khử trùng bề mặt: 0.05-0.2%.
Kích ứng da: Đỏ, ngứa, khô da khi dùng nồng độ cao.
Tổn thương giác mạc: Nếu thuốc nhỏ mắt chứa BAC dùng dài ngày.
Kháng thuốc: Lạm dụng BAC có thể tạo chủng vi khuẩn kháng QAC.
Trẻ sơ sinh, người da nhạy cảm, bệnh nhân hen suyễn.
Hiệu quả trên COVID-19: Dung dịch 0.1% BAC tiêu diệt SARS-CoV-2 sau 30 giây (theo Journal of Hospital Infection).
Ảnh hưởng môi trường: BAC tồn lưu trong nước thải có thể gây độc cho thủy sinh (đăng trên Environmental Science & Technology).
| Hoạt Chất | Phổ Tác Dụng | Ưu Điểm |
|---|---|---|
| Benzalkonium Cl | Vi khuẩn, nấm, virus | Hiệu quả kéo dài, ít mùi |
| Alcohol (Ethanol) | Vi khuẩn, virus | Tác dụng nhanh, bay hơi nhanh |
| Chlorhexidine | Gram (+), Gram (-) | Ít kích ứng, dùng cho vết thương |
Hít phải: Di chuyển đến nơi thoáng khí, rửa mũi bằng nước sạch.
Tiếp xúc da: Rửa ngay với xà phòng và nước 15 phút.
Nuốt phải: Uống 200-300ml nước, đến cơ sở y tế nếu xuất hiện co giật.
Thay thế Triclosan: BAC được đề xuất thay thế chất kháng khuẩn gây rối loạn nội tiết.
Vật liệu y sinh: Phủ BAC lên catheter để ngừa nhiễm trùng bệnh viện.
Benzalkonium Chloride là “trợ thủ” đắc lực trong phòng chống nhiễm khuẩn, nhưng cần tuân thủ nồng độ và hướng dẫn sử dụng. Ưu tiên chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng và tránh lạm dụng để hạn chế rủi ro!
FAQ
Benzalkonium Chloride có diệt được virus Corona?
Có, nồng độ 0.1% tiêu diệt SARS-CoV-2 sau 30 giây tiếp xúc.
Dùng mỹ phẩm chứa BAC có an toàn?
An toàn nếu nồng độ dưới 0.1%, tránh dùng cho da tổn thương.
Có thể tự pha dung dịch BAC tại nhà?
Không! Tự pha chế sai tỷ lệ dễ gây ngộ độc hoặc kích ứng.
Benzalkonium Chloride, công dụng Benzalkonium Chloride, chất khử trùng BAC, ứng dụng BAC trong y tế, an toàn khi dùng Benzalkonium Chloride, BAC và COVID-19.
