Dưới đây là thông tin về Đảng Sâm (党参) – một vị thuốc bổ khí quan trọng trong Đông y, thường được dùng thay thế Nhân Sâm cho người thể trạng hư nhẹ:

1. Tên khoa học và đặc điểm:

– Tên khoa học: *Codonopsis pilosula* (họ Campanulaceae).

– Tên khác: Sâm báo, Đẳng sâm, Dây sâm đất, Poor Man’s Ginseng (vì giá rẻ hơn Nhân Sâm).

– Đặc điểm: Cây thân leo, rễ củ hình trụ dài, màu trắng ngà hoặc vàng nhạt. Rễ củ là bộ phận dùng làm thuốc.

2. Công dụng chính trong y học cổ truyền:

1. Bổ trung ích khí:

– Tăng cường sinh lực, giảm mệt mỏi, hỗ trợ người suy nhược, ăn kém, gầy yếu.

– Cải thiện chức năng tỳ vị, giúp hấp thu dinh dưỡng.

2. Dưỡng huyết, sinh tân:

– Hỗ trợ thiếu máu, da xanh xao, khô miệng, khát nước.

3. Tăng cường miễn dịch:

– Phòng ngừa cảm lạnh, phục hồi sức khỏe sau ốm.

4. Hỗ trợ hô hấp:

– Giảm ho, hen suyễn do phế hư.

3. Cách dùng phổ biến:

– Sắc thuốc: 10–30g Đảng Sâm khô sắc với nước, kết hợp với Hoàng kỳ, Bạch truật, Cam thảo trong bài Tứ Quân Tử Thang.

– Ngâm rượu: Rễ khô ngâm rượu 40–45 độ (tỷ lệ 1:10), uống 20–30ml/ngày.

– Tán bột: Trộn với mật ong làm viên hoàn, uống 3–5g/ngày.

– Nấu ăn: Hầm với gà, chim bồ câu, táo đỏ để bồi bổ.

4. Lưu ý khi sử dụng:

– Chống chỉ định:

– Người thực nhiệt (nóng trong, sốt cao, miệng đắng).

– Tăng huyết áp không kiểm soát.

– Đang cảm mạo phong nhiệt (sốt, ho đờm vàng).

– Tác dụng phụ:

– Dùng quá liều (>50g/ngày) gây đầy bụng, khó tiêu.

– Tương tác thuốc:

– Thận trọng khi dùng chung với thuốc hạ huyết áp hoặc thuốc kích thích thần kinh.

5. Phân biệt:

– Đảng Sâm (*Codonopsis pilosula*) vs. Nhân Sâm (*Panax ginseng*):

– Nhân Sâm: Tính ấm, bổ mạnh hơn, giá đắt, dùng cho người khí huyết suy kiệt nặng.

– Đảng Sâm: Tính bình, tác dụng nhẹ hơn, phù hợp người hư nhẹ hoặc dùng lâu dài.

– Đảng Sâm vs. Tây Dương Sâm (American Ginseng):

– Tây Dương Sâm tính mát, dùng cho người âm hư hỏa vượng.

6. Nghiên cứu hiện đại:

– Hoạt chất polysaccharide, codonosides trong Đảng Sâm có tác dụng:

– Kích thích sản sinh hồng cầu, cải thiện thiếu máu.

– Tăng cường miễn dịch bằng cách kích hoạt tế bào lympho B và T.

– Chống mệt mỏi, tăng sức bền thể lực (theo nghiên cứu trên chuột).

– Một số nghiên cứu lâm sàng ghi nhận hiệu quả hỗ trợ điều trị viêm dạ dày mãn tính và suy nhược thần kinh.

Khuyến cáo:

– Chọn củ Đảng Sâm to, chắc, màu vàng nhạt, ít xơ, không mốc.

– Người dùng lâu dài nên kết hợp với Sinh địa hoặc Mạch môn để tránh táo nhiệt.

– Mua từ nhà thuốc Đông y uy tín, tránh nhầm với các loại sâm rừng độc hại! 🌱