Hộp 1 tuýp x 20g
Hộp 2 vỉ x 5 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 1 chai x 60ml
Hộp 1 vỉ x 5 viên đặt
Hộp 1 tuýp x 20gDiclofenac: Hoạt Chất Vàng Trong Giảm Đau và Kháng Viêm – Từ Cơ Chế Đến Lưu ý Khi Sử Dụng
Cập nhật ngày: 02/04/2025
Diclofenac là một trong những thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, với hơn 40 năm ứng dụng lâm sàng. Được biết đến nhờ khả năng giảm đau, chống viêm mạnh mẽ, Diclofenac đã trở thành “trợ thủ đắc lực” trong điều trị các bệnh lý xương khớp, đau cấp và mãn tính. Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn diện về cơ chế tác dụng, dạng bào chế, liều dùng, và những lưu ý quan trọng khi sử dụng hoạt chất này.
Diclofenac là dẫn xuất của acid phenylacetic, thuộc nhóm NSAID, có công thức hóa học C₁₄H₁₁Cl₂NO₂. Hoạt chất này ức chế enzyme cyclooxygenase (COX-1 và COX-2), làm giảm tổng hợp prostaglandin – chất trung gian gây viêm, đau và sốt 15.
Ức chế COX: Diclofenac ức chế mạnh cả COX-1 (bảo vệ dạ dày) và COX-2 (liên quan đến viêm), dẫn đến giảm prostaglandin tại ổ viêm 5.
Điều hòa lipoxygenase: Giảm sản xuất leukotrienes – chất gây co thắt phế quản và viêm 5.
Tác dụng nhanh: Sau uống 30–60 phút, thuốc đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương và duy trì hiệu quả 6–8 giờ 5.
Viên nén/uống: Diclofenac natri 25mg, 50mg, 75mg, 100mg – dùng cho viêm khớp, đau bụng kinh 14.
Gel/ Miếng dán: Diclofenac 1% hoặc 3% – giảm đau tại chỗ cho chấn thương, viêm khớp 10.
Thuốc tiêm: Diclofenac 75mg/3ml – điều trị đau cấp sau phẫu thuật 4.
Thuốc nhỏ mắt: 0.01% – viêm mống mắt, phù sau mổ 5.
Viêm khớp: Thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp 27.
Đau cấp: Đau bụng kinh, đau sau chấn thương/phẫu thuật, gout cấp 13.
Ứng dụng khác: Đau nửa đầu, viêm bao hoạt dịch 39.
Người lớn:
Viêm khớp: 75–150mg/ngày, chia 2–3 lần 17.
Đau bụng kinh: 50–100mg/ngày, tối đa 200mg trong ngày đầu 4.
Trẻ em: 0.5–2mg/kg/ngày, tối đa 3mg/kg/ngày cho viêm khớp thiếu niên 47.
Uống sau ăn: Giảm kích ứng dạ dày, tránh nằm ngay sau uống 1.
Gel bôi: Thoa 2–4 lần/ngày, không dùng trên da tổn thương 10.
Tiêm bắp: Chỉ dùng 2–3 ngày, tránh tiêm lặp vị trí 4.
Dị ứng NSAID/aspirin: Gây co thắt phế quản, sốc phản vệ 27.
Loét dạ dày tiến triển: Tăng nguy cơ xuất huyết 2.
Suy tim/thận nặng: GFR <30ml/phút, suy gan Child-Pugh C 57.
Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối: Nguy cơ đóng ống động mạch sớm 5.
Tiêu hóa: Đau thượng vị, buồn nôn, loét dạ dày (30% bệnh nhân) 15.
Tim mạch: Tăng 40% nguy cơ đột quỵ/nhồi máu cơ tim khi dùng dài ngày 7.
Thận: Viêm thận kẽ, tăng creatinine 5.
Da: Phát ban, mẩn ngứa tại chỗ bôi 10.
Thuốc chống đông (warfarin): Tăng nguy cơ xuất huyết 29.
Lợi tiểu (furosemide): Giảm hiệu quả, gây suy thận cấp 5.
Kháng sinh quinolon: Kích hoạt co giật 4.
Theo dõi chức năng gan/thận: Định kỳ 3–6 tháng khi dùng dài ngày 5.
Người cao tuổi: Giảm liều 50% do giảm chuyển hóa 9.
Tránh rượu bia: Tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa 1.
Dạng bào chế tại chỗ: Gel/miếng dán Diclofenac ít tác dụng phụ toàn thân, phù hợp cho người già 10.
Kết hợp vật lý trị liệu: Giảm phụ thuộc vào thuốc trong viêm khớp mãn 7.
Thuốc ức chế COX-2 chọn lọc (Celecoxib): An toàn hơn cho dạ dày 5.
Diclofenac là “con dao hai lưỡi” – vừa mang lại hiệu quả giảm đau nhanh, vừa tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng nếu dùng sai cách. Để tối ưu lợi ích, người bệnh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, ưu tiên liều thấp nhất có hiệu quả và thời gian điều trị ngắn nhất. Xu hướng tương lai hướng đến các dạng bào chế thông minh, giảm tác dụng phụ toàn thân, mở ra hy vọng mới cho bệnh nhân mãn tính.
Tài Liệu Tham Khảo:
[1] Hello Bacsi – Diclofenac Sodium
[2] Bệnh viện Đại học Y Dược – Diclofenac
[3] Vinmec – Lưu ý khi dùng Diclofenac
[4] Trung Tâm Thuốc – Diclofenac 50mg
[5] Dược thư Y Khoa Phước An
[6] Mayo Clinic – Diclofenac Oral
[8] Trung Tâm Thuốc – Difen Plaster Cool
Lưu ý: Thông tin mang tính tham khảo. Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
