Hộp 1 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 10 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên nén
Hộp 10 vỉ x 10 viên
Hộp 5 vỉ x 10 viênGabapentin: Công Dụng, Liều Dùng và Lưu Ý Khi Sử Dụng | Hướng Dẫn Chi Tiết
Gabapentin là thuốc điều trị động kinh và đau thần kinh hiệu quả. Bài viết tổng hợp cơ chế, liều lượng, tác dụng phụ, tương tác thuốc và lưu ý quan trọng khi dùng.
Gabapentin là thuốc chống động kinh và giảm đau thần kinh, thuộc nhóm thuốc ức chế dẫn truyền thần kinh. Được FDA phê duyệt từ năm 1993, Gabapentin hiện được sử dụng rộng rãi để điều trị động kinh cục bộ, đau thần kinh do zona (Postherpetic Neuralgia – PHN), và đau thần kinh tiểu đường. Theo thống kê của WHO, khoảng 50 triệu người trên toàn cầu mắc động kinh, trong đó 70% có thể kiểm soát bằng thuốc như Gabapentin. Ngoài ra, 7-10% bệnh nhân tiểu đường gặp biến chứng đau thần kinh, Gabapentin là lựa chọn hàng đầu để cải thiện chất lượng cuộc sống.
Công thức phân tử: C₉H₁₇NO₂.
Cấu trúc: Dẫn xuất tổng hợp của GABA (gamma-aminobutyric acid), nhưng không liên kết trực tiếp với thụ thể GABA.
Tính chất vật lý: Dạng bột tinh thể trắng, tan vừa phải trong nước, ổn định ở nhiệt độ phòng.
Khác biệt với Pregabalin:
Gabapentin có sinh khả dụng thấp hơn (60% so với 90% của Pregabalin).
Thời gian bán thải ngắn hơn (5-7 giờ), đòi hỏi dùng nhiều lần trong ngày.
Điều trị động kinh:
Kiểm soát cơn co giật cục bộ (kết hợp với thuốc khác như Carbamazepine).
Giảm tần suất cơn động kinh đến 50% theo nghiên cứu lâm sàng.
Giảm đau thần kinh:
Đau sau zona: Hiệu quả giảm đau 30-50% sau 2 tuần.
Đau thần kinh tiểu đường: Cải thiện triệu chứng tê bì, châm chích.
Ứng dụng off-label:
Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD): Hỗ trợ giảm triệu chứng lo lắng.
Hội chứng chân không yên (RLS): Giảm cảm giác khó chịu ở chân.
Đau nửa đầu: Dự phòng cơn đau tái phát.
Lưu ý: Gabapentin không có tác dụng giảm đau cấp tính hoặc viêm khớp.
Gabapentin gắn vào tiểu đơn vị α2δ của kênh canxi voltage-dependent, dẫn đến:
Ức chế phóng thích chất dẫn truyền: Giảm giải phóng glutamate, norepinephrine.
Giảm kích thích quá mức của tế bào thần kinh: Ngăn cơn động kinh và đau thần kinh.
Tăng tổng hợp GABA gián tiếp: Cân bằng hoạt động điện não.
Khác với thuốc opioid: Gabapentin không gây ức chế hô hấp hoặc nghiện, nhưng vẫn có nguy cơ lệ thuộc khi dùng liều cao kéo dài.
Dạng bào chế: Viên nén 100mg, 300mg, 400mg; viên nang, dung dịch uống.
Liều tiêu chuẩn:
Động kinh:
Người lớn: Khởi đầu 300mg/ngày, tăng dần đến 900-1800mg/ngày (chia 3 lần).
Trẻ em >12 tuổi: 10-15mg/kg/ngày.
Đau thần kinh:
Người lớn: 1800-3600mg/ngày, chia 3 lần.
Người cao tuổi: Điều chỉnh liều theo chức năng thận.
Cách dùng:
Uống nguyên viên, không nghiền/nhai.
Dùng cùng nước lọc, cách xa thuốc kháng acid ít nhất 2 giờ.
Điều chỉnh liều cho người suy thận:
GFR 30-59 ml/phút: Tối đa 700mg/ngày.
GFR <15 ml/phút: Chống chỉ định.
Thường gặp (20-30%):
Chóng mặt, buồn ngủ, mệt mỏi.
Phù ngoại vi, run nhẹ, khô miệng.
Hiếm gặp (<1%):
Dị ứng: Phát ban, sốc phản vệ.
Rối loạn tâm thần: Lú lẫn, ảo giác.
Suy hô hấp: Khi dùng chung với opioid.
Cảnh báo đen của FDA:
Tăng nguy cơ tự tử ở bệnh nhân dùng thuốc chống động kinh.
Không ngừng thuốc đột ngột (gây co giật, lo âu).
Opioid (Morphine): Tăng tác dụng an thần, nguy cơ suy hô hấp.
Thuốc kháng acid (Omeprazole): Giảm hấp thu Gabapentin đến 20%.
Rượu: Tăng buồn ngủ, chóng mặt.
Thuốc lợi tiểu (Hydrochlorothiazide): Gây hạ natri máu.
Giải pháp: Dùng cách nhau ít nhất 2 giờ và theo dõi sát triệu chứng.
Chống chỉ định:
Dị ứng với Gabapentin hoặc thành phần thuốc.
Suy thận nặng (GFR <15 ml/phút).
Thận trọng:
Phụ nữ có thai/nuôi con bú (nhóm C – nguy cơ chưa rõ).
Tiền sử trầm cảm hoặc ý định tự tử.
Người lái xe/vận hành máy móc (do gây buồn ngủ).
Đau mãn tính: Nghiên cứu năm 2023 trên 500 bệnh nhân cho thấy Gabapentin giảm 40% cường độ đau xơ cơ.
Hỗ trợ cai rượu: Thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II chỉ ra hiệu quả giảm triệu chứng lo âu ở người cai nghiện.
Công nghệ bào chế dạng gel bôi: Giảm đau thần kinh mà không gây tác dụng toàn thân.
Gabapentin có gây nghiện không?
Có nguy cơ lệ thuộc nếu dùng liều cao kéo dài. Ngừng thuốc từ từ theo chỉ định.
Dùng Gabapentin bao lâu thì có tác dụng?
Giảm đau thần kinh sau 1-2 tuần, kiểm soát động kinh sau 4-6 tuần.
Giá Gabapentin bao nhiêu?
Dao động 50.000 – 200.000 VNĐ/hộp tùy hàm lượng (300mg x 30 viên ~ 120.000 VNĐ).
Có dùng Gabapentin cho trẻ em không?
Được, nhưng chỉ khi có chỉ định của bác sĩ, thường cho trẻ >3 tuổi.
Gabapentin là thuốc đa năng trong điều trị động kinh và đau thần kinh, nhưng đòi hỏi sử dụng đúng liều để tránh tác dụng phụ. Bệnh nhân cần tái khám định kỳ, báo cáo ngay triệu chứng bất thường và tránh tự ý kết hợp thuốc. Kết hợp lối sống lành mạnh, dinh dưỡng hợp lý giúp tối ưu hiệu quả điều trị.
Có thể bạn quan tâm: Gabapentin, thuốc điều trị động kinh, đau thần kinh do zona, liều dùng Gabapentin, tác dụng phụ Gabapentin, giá Gabapentin.
