Hộp 1 lọ x 150 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 6 vỉ x 10 viên
Pyridostigmine là thuốc kháng cholinesterase hàng đầu trong điều trị bệnh nhược cơ và đảo ngược tác dụng thuốc giãn cơ. Bài viết tổng hợp chi tiết về cơ chế, chỉ định, liều dùng, tác dụng phụ và cảnh báo an toàn.
Pyridostigmine là thuốc kháng cholinesterase thuộc nhóm amoni bậc bốn, được sử dụng chủ yếu để điều trị bệnh nhược cơ – một rối loạn tự miễn gây yếu cơ xương. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế enzyme acetylcholinesterase, ngăn chặn sự phân hủy acetylcholine, từ đó tăng cường dẫn truyền thần kinh-cơ và cải thiện sức mạnh cơ.
Ngoài ra, Pyridostigmine còn được dùng để đảo ngược tác dụng của thuốc giãn cơ không khử cực trong phẫu thuật, điều trị liệt ruột sau mổ và phòng ngừa nhiễm độc thần kinh do khí Soman trong quân đội.
Pyridostigmine ức chế cạnh tranh enzyme acetylcholinesterase, làm tăng nồng độ acetylcholine tại synap thần kinh-cơ. Điều này giúp kéo dài tác dụng của acetylcholine, cải thiện khả năng co cơ và giảm triệu chứng yếu cơ ở bệnh nhân nhược cơ.
So với neostigmine, Pyridostigmine có tác dụng chậm hơn nhưng kéo dài hơn, giúp giảm tần suất dùng thuốc và thuận tiện cho bệnh nhân.
Hấp thu: Sinh khả dụng đường uống thấp (10–20%), hấp thu tốt nhất ở tá tràng. Thức ăn không ảnh hưởng đến hấp thu nhưng làm chậm đạt nồng độ đỉnh.
Phân bố: Chủ yếu ở dịch ngoại bào, không qua hàng rào máu-não. Thuốc qua nhau thai và bài tiết vào sữa mẹ.
Thải trừ: 80–90% bài tiết qua thận dưới dạng không chuyển hóa. Thời gian bán thải khoảng 1.5–4 giờ.
Bệnh nhược cơ: Cải thiện yếu cơ, khó nuốt, sụp mí.
Đảo ngược thuốc giãn cơ không khử cực (ví dụ: tubocurarin) trong phẫu thuật.
Liệt ruột hoặc bí tiểu sau phẫu thuật.
Phòng ngừa nhiễm độc khí Soman: Dùng trước khi tiếp xúc với chất độc thần kinh.
Người lớn (nhược cơ):
Dạng uống: Khởi đầu 30–60 mg/liều, 3–4 lần/ngày. Liều duy trì 60–1200 mg/ngày (thường 600 mg).
Dạng tiêm: 2 mg tiêm bắp/tĩnh mạch mỗi 2–4 giờ.
Trẻ em: 7 mg/kg/ngày chia 5–6 liều, tối đa 360 mg/ngày.
Phòng ngừa khí Soman: 30 mg uống mỗi 8 giờ, ngừng ngay khi có dấu hiệu nhiễm độc.
Lưu ý:
Uống cùng thức ăn hoặc sữa để giảm tác dụng phụ muscarinic (buồn nôn, co thắt ruột).
Tiêm tĩnh mạch chậm để tránh tác dụng phụ nghiêm trọng.
Nhẹ: Buồn nôn, tiêu chảy, tăng tiết mồ hôi, co đồng tử.
Nghiêm trọng:
Khủng hoảng cholinergic: Yếu cơ tăng, co giật, suy hô hấp – cần ngừng thuốc và dùng atropine.
Rối loạn nhịp tim: Nhịp chậm hoặc nhanh, đặc biệt ở người có bệnh tim.
Triệu chứng: Tăng tiết đờm, co thắt phế quản, liệt cơ hô hấp.
Điều trị: Ngừng thuốc, dùng atropine (0.6–1.2 mg tiêm tĩnh mạch) và hỗ trợ hô hấp.
Dị ứng với pyridostigmine hoặc thuốc kháng cholinesterase.
Tắc ruột, tắc đường tiết niệu cơ học.
Phụ nữ mang thai/cho con bú: Thuốc qua nhau thai và sữa mẹ, có thể gây yếu cơ tạm thời ở trẻ sơ sinh.
Bệnh nền: Hen suyễn, loét dạ dày, rối loạn nhịp tim – cần giám sát chặt.
Tương tác thuốc:
Succinylcholine: Tăng độc tính, gây liệt cơ kéo dài.
Thuốc chẹn beta: Làm trầm trọng triệu chứng nhược cơ.
Pyridostigmine là thuốc hiệu quả trong kiểm soát bệnh nhược cơ và ứng dụng lâm sàng đa dạng. Tuy nhiên, việc sử dụng đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và theo dõi sát sao để tránh biến chứng. Người bệnh cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng phù hợp, tránh căng thẳng và tái khám định kỳ để điều chỉnh phác đồ.
Tài Liệu Tham Khảo:
Dược lý & chỉ định:.
Liều dùng & tác dụng phụ:.
Tương tác & cảnh báo:.
