Hộp 2 vỉ x 5 viên
Hộp 1 tuýp x 40mlTriglyceride: Vai Trò, Ảnh Hưởng Sức Khỏe và Cách Kiểm Soát Hiệu Quả
Triglyceride là một dạng chất béo quan trọng trong cơ thể, nhưng nồng độ cao có thể dẫn đến bệnh tim mạch, viêm tụy. Tìm hiểu cấu tạo, chức năng, nguyên nhân tăng Triglyceride và biện pháp kiểm soát qua bài viết chi tiết này.
Triglyceride (hay chất béo trung tính) là dạng chất béo phổ biến nhất trong cơ thể và thực phẩm, chiếm 95% lượng chất béo tiêu thụ hàng ngày. Chúng đóng vai trò dự trữ năng lượng, hỗ trợ hấp thu vitamin và duy trì chức năng tế bào. Tuy nhiên, nồng độ Triglyceride trong máu cao (>200 mg/dL) là yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, tiểu đường và viêm tụy cấp.
Triglyceride gồm:
1 phân tử glycerol: Là khung xương chính.
3 axit béo: Liên kết với glycerol qua liên kết ester.
Axit béo no (bơ, mỡ động vật).
Axit béo không no (dầu ô liu, cá hồi).
Chuỗi ngắn (SCFA): Dễ tiêu hóa, có trong sữa.
Chuỗi trung bình (MCFA): Hấp thu nhanh, dùng trong dầu dừa.
Chuỗi dài (LCFA): Phổ biến nhất, có trong thịt, dầu thực vật.
1g Triglyceride cung cấp 9 kcal, gấp đôi protein hoặc carbohydrate.
Lượng mỡ dự trữ ở người trưởng thành đủ cung cấp năng lượng cho 30–40 ngày.
Lớp mỡ dưới da giữ ấm cơ thể.
Bao quanh nội tạng (tim, gan) như “đệm đỡ” chống chấn thương.
Các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) cần Triglyceride để vận chuyển vào máu.
Nguồn động vật: Mỡ lợn, bơ, sữa nguyên kem.
Nguồn thực vật: Dầu dừa, dầu đậu nành, các loại hạt.
Thực phẩm chế biến: Bánh ngọt, đồ chiên rán, thức ăn nhanh.
Gan chuyển hóa carbohydrate dư thừa và alcohol thành Triglyceride.
Theo Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ (AHA):
Bình thường: <150 mg/dL.
Giới hạn cao: 150–199 mg/dL.
Cao: 200–499 mg/dL.
Rất cao: ≥500 mg/dL (nguy cơ viêm tụy cấp).
Ăn thừa calorie: Tiêu thụ nhiều đường, tinh bột tinh chế.
Lười vận động: Giảm tiêu hao năng lượng dự trữ.
Uống nhiều rượu: Gan tăng tổng hợp Triglyceride.
Tiểu đường type 2: Kháng insulin làm tăng giải phóng axit béo tự do.
Suy giáp, bệnh thận mãn tính.
Rối loạn chuyển hóa lipid gia đình (FCS).
Corticoid, estrogen, thuốc chẹn beta.
Triglyceride cao tạo mảng xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Triglyceride >500 mg/dL gây tắc nghẽn mao mạch tụy, dẫn đến tổn thương nặng.
Mỡ tích tụ trong gan gây viêm, xơ hóa, suy gan.
Rối loạn lipid máu thúc đẩy tiến triển tiểu đường type 2.
Giảm đường và tinh bột tinh chế: Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt.
Tăng chất xơ: 25–30g/ngày từ rau, trái cây ít ngọt.
Chọn chất béo lành mạnh: Cá béo (2–3 lần/tuần), dầu ô liu, quả bơ.
150 phút/tuần đi bộ nhanh, đạp xe hoặc bơi lội để đốt mỡ dự trữ.
Nam ≤2 đơn vị/ngày, nữ ≤1 đơn vị (1 đơn vị = 100ml rượu vang).
Fibrate (Fenofibrate): Giảm Triglyceride 30–50%.
Omega-3 liều cao (4g/ngày): EPA và DHA giảm mỡ máu.
Statin: Kết hợp khi có LDL cao.
| Yếu Tố | Triglyceride | Cholesterol |
|---|---|---|
| Cấu trúc | 1 glycerol + 3 axit béo | Vòng steroid + chuỗi hydrocarbon |
| Chức năng | Dự trữ năng lượng | Xây dựng màng tế bào, hormone |
| Nguồn gốc | Thực phẩm và tổng hợp từ carbohydrate | 80% nội sinh, 20% từ thức ăn |
| Ảnh hưởng sức khỏe | Tăng nguy cơ viêm tụy, tim mạch | LDL cao gây xơ vữa động mạch |
Q: Triglyceride thấp có nguy hiểm không?
A: Triglyceride <50 mg/dL có thể do suy dinh dưỡng, cường giáp. Cần kiểm tra sức khỏe tổng thể.
Q: Có nên nhịn ăn trước xét nghiệm Triglyceride?
A: Cần nhịn ăn 9–12 giờ để kết quả chính xác, vì thức ăn làm tăng Triglyceride tạm thời.
Q: Thực phẩm chức năng nào giúp giảm Triglyceride?
A: Dầu cá omega-3, niacin (vitamin B3), tỏi đen. Tham vấn bác sĩ trước khi dùng.
Triglyceride là thành phần thiết yếu nhưng cần được kiểm soát để tránh biến chứng nguy hiểm. Kết hợp chế độ ăn ít đường, tập luyện đều đặn và khám sức khỏe định kỳ là chìa khóa giữ mỡ máu ở mức an toàn.
Lưu ý: Triglyceride, mỡ máu cao, giảm Triglyceride, chỉ số Triglyceride, bệnh tim mạch.
Tài Liệu Tham Khảo:
Hiệp Hội Tim Mạch Hoa Kỳ (AHA).
Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO).
Nghiên cứu đăng trên tạp chí Journal of Lipid Research.
