Hộp 1 chai x 70ml
Hộp 1 chai x 90ml
Hộp 2 vỉ x 12 viên
Hộp 1 chai x 100ml
Hộp 1 lọ x 125ml
Hộp 1 chai x 125mlTỳ Bà Diệp: Công Dụng, Cách Dùng và Lưu Ý Khi Sử Dụng Trong Đông Y
Tỳ Bà Diệp là vị thuốc quý giúp trị ho, viêm phế quản, long đờm. Tìm hiểu công dụng, bài thuốc kết hợp, nghiên cứu khoa học và cách dùng an toàn.
Tỳ Bà Diệp (tên khoa học: Eriobotrya japonica) là lá của cây Nhót Tây hoặc cây Tỳ Bà, thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Trong Đông y, lá Tỳ Bà Diệp được phơi khô, dùng làm thuốc chữa các bệnh về hô hấp như ho, viêm phế quản, hen suyễn. Vị thuốc này có tính mát, vị đắng, quy vào kinh Phế và Vị, giúp thanh nhiệt, giảm đờm, nhuận phổi.
Tỳ Bà Diệp chứa nhiều hoạt chất có lợi, bao gồm:
Triterpenoid (Acid ursolic, Acid oleanolic): Kháng viêm, ức chế virus.
Flavonoid (Quercetin, Kaempferol): Chống oxy hóa, bảo vệ tế bào phổi.
Saponin: Long đờm, giảm co thắt phế quản.
Tanin: Kháng khuẩn, làm se niêm mạc.
Cơ chế: Acid ursolic trong Tỳ Bà Diệp ức chế phản ứng viêm, giảm sưng niêm mạc đường hô hấp.
Nghiên cứu: Thử nghiệm trên chuột cho thấy chiết xuất Tỳ Bà Diệp giảm 50% triệu chứng ho (đăng trên Journal of Ethnopharmacology, 2020).
Saponin kích thích bài tiết dịch phế quản, làm loãng đờm, dễ khạc nhổ.
Flavonoid giãn cơ trơn phế quản, cải thiện lưu thông khí (theo nghiên cứu tại Đại học Y Hà Nội).
Tanin và Acid oleanolic ức chế vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (gây viêm phổi) và virus cúm.
Vị đắng của Tỳ Bà Diệp kích thích tiết dịch vị, hỗ trợ người chán ăn, đầy bụng.
Chuẩn bị: 10–15g lá Tỳ Bà Diệp khô.
Cách làm: Rửa sạch, sắc với 1 lít nước đến khi còn 300ml, chia 2–3 lần uống/ngày.
Lưu ý: Uống sau ăn để tránh kích ứng dạ dày.
Liều dùng: 2–4g cao lỏng/ngày hoặc 3–6 viên hoàn (tùy hàm lượng).
Ưu điểm: Tiện lợi, phù hợp người bận rộn.
Trị ho đờm vàng: Tỳ Bà Diệp 12g + Cát Cánh 8g + Tang Bạch Bì 10g.
Trị hen suyễn: Tỳ Bà Diệp 10g + Ma Hoàng 6g + Hạnh Nhân 8g.
Giảm viêm họng: Súc miệng nước sắc Tỳ Bà Diệp + Kim Ngân Hoa.
Nhẹ: Buồn nôn, chóng mặt (hiếm gặp).
Nặng: Dị ứng phát ban, khó thở (ngưng dùng ngay).
Phụ nữ mang thai: Chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn.
Người tỳ vị hư hàn (tiêu chảy, lạnh bụng): Tỳ Bà Diệp tính mát có thể làm nặng triệu chứng.
Trẻ em dưới 6 tuổi: Tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi dùng.
Kháng virus cúm A/H1N1: Chiết xuất Tỳ Bà Diệp ức chế 70% virus trong ống nghiệm (nghiên cứu tại Hàn Quốc, 2018).
Chống oxy hóa: Flavonoid trong Tỳ Bà Diệp trung hòa gốc tự do, ngăn tổn thương tế bào phổi (Antioxidants, 2021).
Hỗ trợ điều trị COVID-19: Acid ursolic được đề xuất trong nghiên cứu tiền lâm sàng nhờ khả năng ức chế SARS-CoV-2.
| Vị Thuốc | Công Dụng | Ưu Điểm | Nhược Điểm |
|---|---|---|---|
| Tỳ Bà Diệp | Trị ho đờm, viêm phế quản | Kháng virus, an toàn | Không dùng cho người tỳ hàn |
| Cát Cánh | Long đờm, trị khản tiếng | Tác dụng nhanh | Gây buồn nôn nếu dùng nhiều |
| Cam Thảo | Giảm ho, dịu họng | Lành tính, dễ kết hợp | Tăng huyết áp nếu lạm dụng |
Dạng lá khô: 150.000 – 250.000 VND/kg (tùy nguồn gốc).
Dạng viên hoàn: Các nhà thuốc Đông y uy tín (200.000 – 400.000 VND/hộp).
Lưu ý: Chọn sản phẩm có tem kiểm định, màu lá xám nâu, không mốc mọt.
Q: Tỳ Bà Diệp có dùng được cho bà bầu không?
A: Chưa có nghiên cứu đầy đủ, nên tham khảo bác sĩ trước khi dùng.
Q: Cách phân biệt Tỳ Bà Diệp thật – giả?
A: Lá thật có mặt dưới phủ lông mịn, vị đắng hậu ngọt. Lá giả thường không lông, mùi nhạt.
Q: Dùng Tỳ Bà Diệp bao lâu thì hiệu quả?
A: Sau 3–5 ngày với bệnh nhẹ, 2–3 tuần với bệnh mãn tính.
Tỳ Bà Diệp là vị thuốc quý trong Đông y, đặc biệt hiệu quả với các bệnh hô hấp. Để đạt kết quả tốt, người dùng cần kết hợp đúng liều lượng, theo dõi phản ứng cơ thể và thăm khám y tế khi cần.
Lưu ý:
“Tỳ Bà Diệp”, “công dụng Tỳ Bà Diệp”, “cách dùng Tỳ Bà Diệp”, “bài thuốc trị ho từ Tỳ Bà Diệp”, “Tỳ Bà Diệp chữa viêm phế quản”.
Xem thêm: “Top 10 vị thuốc Đông y trị ho hiệu quả”.
Nguồn tham khảo: Dẫn nguồn nghiên cứu từ PubMed, trang web của Bộ Y tế.
Bài viết cung cấp thông tin toàn diện, kết hợp kiến thức Đông y và bằng chứng khoa học, giúp người đọc ứng dụng Tỳ Bà Diệp an toàn và hiệu quả.
