– Tên khoa học: *Andrographis paniculata*.
– Tên khác: Cây lá đắng, Khô đam thảo, Green Chiretta (trong y học phương Tây).
– Đặc điểm: Cây thân thảo, lá hình mác, hoa trắng có đốm tím, vị đắng đặc trưng.
1. Thanh nhiệt, giải độc:
– Hỗ trợ điều trị sốt, viêm họng, cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp.
– Dùng trong các trường hợp mụn nhọt, lở loét do nhiệt độc.
2. Kháng khuẩn, kháng viêm:
– Ức chế vi khuẩn, virus (như cúm, herpes), giảm viêm amidan, viêm phế quản.
3. Hỗ trợ tiêu hóa:
– Giảm tiêu chảy, kiết lỵ do nhiễm khuẩn.
4. Tăng cường miễn dịch:
– Kích thích hệ thống đề kháng, phòng ngừa bệnh theo mùa.
– Sắc nước uống: 6–12g Xuyên Tâm Liên khô sắc với nước, chia 2–3 lần/ngày.
– Viên nang/Trà: Tiện dụng cho người bận rộn.
– Dùng ngoài: Giã lá tươi đắp lên vết thương hoặc nấu nước rửa.
– Chống chỉ định:
– Phụ nữ mang thai (nguy cơ sảy thai).
– Người tỳ vị hư hàn (lạnh bụng, tiêu chảy).
– Tác dụng phụ:
– Dùng quá liều gây đau bụng, buồn nôn, chóng mặt.
– Cẩn trọng với người huyết áp thấp (có thể gây tụt huyết áp).
– Tương tác thuốc:
– Tránh dùng chung với thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc chống đông máu.
– Xuyên Tâm Liên (*Andrographis paniculata*) và Xuyên Khung (*Ligusticum striatum*):
– Xuyên Tâm Liên: Tính hàn, chủ trị nhiệt bệnh, kháng khuẩn.
– Xuyên Khung: Tính ôn, chủ trị huyết ứ, đau đầu, đau xương khớp.
– Hoạt chất Andrographolide trong Xuyên Tâm Liên được chứng minh có tác dụng:
– Ức chế virus (cúm A, SARS-CoV-2 trong một số nghiên cứu *in vitro*).
– Hỗ trợ điều trị viêm gan, ung thư (đang trong giai đoạn thử nghiệm).
– Ở Thái Lan và Ấn Độ, Xuyên Tâm Liên được dùng phổ biến trong đại dịch COVID-19 như một liệu pháp hỗ trợ.
Khuyến cáo: Chỉ sử dụng khi có chỉ định từ thầy thuốc, không tự ý kết hợp với thuốc Tây. Mua từ nguồn uy tín để tránh hàng giả, kém chất lượng! 🌱
