Hội chứng buồng trứng đa nang: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
6 Tháng ba, 2024
Hội chứng Buồng trứng đa nang (PCOS) là bệnh lý phụ khoa liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố,có ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh đa nang buồng trứng thông qua bài viết dưới đây nhé!
Buồng trứng là nơi sản xuất ra hormone estrogen và progesterone cần thiết cho phụ nữ kiểm soát chu kỳ kinh nguyệt và quá trình mang thai.
Buồng trứng đa nang (tiếng Anh là Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là một dạng rối loạn nội tiết tố và lượng insulin trong cơ thể do mất cân bằng lượng hormone do buồng trứng sản xuất.thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản
Khi bị đa nang buồng trứng, trứng có thể không phát triển như bình thường hoặc có thể không rụng một cách như bình thường, gây ra chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc bị mất. Từ đó có thể dẫn đến:
Vô sinh (không có khả năng mang thai).
Sự phát triển của u nang (túi nhỏ chứa đầy chất lỏng) trong buồng trứng
Nguy cơ mắc đa nang buồng trứng có thể cao hơn nếu bạn bị béo phì hoặc gia đình có mẹ, chị gái hoặc dì mắc bệnh.
Nguyên nhân gây Hội chứng buồng trứng đa nang
Hiện nay nguyên nhân buồng trứng đa nang chưa được biết rõ, tuy nhiên, một số yếu tố đóng vai trò quan trọng dẫn tới bệnh gồm
Tăng lượng Insulin: Nếu như xuất hiện tình trạng tế bào kháng Insulin thì lượng đường trong máu tăng và cơ thể lại càng tăng sản xuất insulin → dẫn tới tình trạng gia tăng sản xuất androgen, chất này cản trở việc rụng trứng.Đồng thời, đề kháng insulin cũng có thể dẫn đến tăng cân. Điều này khiến chất béo dư thừa và cơ thể phải sản xuất nhiều insulin hơn, làm cho các triệu chứng đa nang buồng trứng trở nên trầm trọng hơn
Viêm mức độ nhẹ:tình trạng viêm mức độ nhẹ đặc trưng cho hội chứng đa nang buồng trứng chủ yếu do sự tích tụ mỡ làm kích thích buồng trứng đa nang sản xuất nội tiết tố androgen, dẫn tới các vấn đề về tim và mạch máu.
Nồng độ insulin cao là nguyên nhân gây hội chứng buồng trứng đa nang
Mất cân bằng hormone
Nhiều phụ nữ mắc buồng trứng đa nang được phát hiện có sự mất cân bằng một số hormone như:
Tăng nồng độ nội tiết tố nam testosterone cản trở sự rụng trứng.
Tăng nồng độ hormone kích thích rụng trứng Luteinizing (LH) quá cao dẫn đến những tác động bất thường ở buồng trứng.
Nồng độ thấp của globulin liên kết với hormone giới tính (SHBG).
Tăng nồng độ hormone kích thích tuyến vú sản xuất sữa trong thai kỳ prolactin (chỉ ở một số phụ nữ mắc HCBTĐN).
Di truyền: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra có một số nhất định liên quan đến bệnh buồng trứng đa nang.
Chế độ ăn uống:Chế độ ăn uống có hàm lượng đường cao có thể làm khả năng sản xuất insulin quá tải, kích hoạt tình trạng viêm mãn tính, kháng insulin và sản xuất androgen. Từ đó, gây ra tình trạng đa nang buồng trứng.
Triệu chứng hội chứng Buồng trứng đa nang
Xem thêm
Các dấu hiệu và triệu chứng của buồng trứng đa nang thường phát triển và xuất hiện vào thời gian đầu của chu kỳ kinh nguyệt ở lứa tuổi dậy thì. Đôi khi buồng trứng đa nang phát triển chậm hơn do khi người bệnh tăng cân nhiều thì mới phát triển bệnh.
Các triệu chứng điển hình bao gồm:
Kinh nguyệt không đều: Các biểu hiện rối loạn kinh nguyệt thường gặp ở phụ nữ PCOS là kinh không đều, kinh thưa hoặc vô kinh, có thể gặp rong kinh.
Lông phát triển quá mức: trên mặt, cằm hoặc các bộ phận trên cơ thể 70% phụ nữ mắc đa nang buồng trứng do sự tăng cường androgen.
Mụn trứng cá: Nội tiết tố nam có thể làm cho da nhờn hơn bình thường và gây nổi mụn ở các vùng như mặt, ngực và lưng
Tăng sắc tố da: Có những mảng da dày hơn bình thường, đen sạm nhưng mịn như nhun
Béo phì:Có đến 80% phụ nữ bị đa nang buồng trứng gặp phải tình trạng thừa cân hoặc béo phì
Cảm giác đau, khó chịu vùng bụng dưới.
Tóc mỏng hoặc rụng tóc.
Tâm trạng thất thường, mệt mỏi, dễ lo âu, cáu gắt.
Hiếm muộn: Việc không rụng trứng khi bị đa nang buồng trứng có thể dẫn đến khó thụ thai, gây vô sinh.
Sạm da Cơ thể xuất hiện các mảng da sẫm màu ở các khu vực có nhiều nếp gấp như vùng cổ, vùng bẹn và vùng dưới vú.
Biến chứng của đa nang buồng trứng
Vô sinh
Tiểu đường thai kỳ hoặc tăng huyết áp thai kỳ
Sẩy thai hoặc sinh non
Viêm gan nhiễm mỡ không do rượu do mỡ tích tụ quanh gan
Hãy đến gặp bác sĩ của bạn để nhận được sự tư vấn và điều trị khi:
Chu kỳ kinh nguyệt của bạn không đều.
Cố gắng nhiều cách nhưng khó có thai.
Bạn có dấu hiệu thừa androgen như mọc lông trên mặt và cơ thể, mụn trứng cá và chứng hói đầu ở nam giới.
Nơi khám chữa bệnh phụ khoa uy tín
Hà Nội: Bệnh viện phụ sản Trung ương, Bệnh viện phụ sản Hà Nội, Khoa Phụ sản – Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện đại học Y Hà Nội.
Chẩn đoán buồng trứng đa nang
Để chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang, bác sĩ sẽ hỏi các thông tin liên quan đến triệu chứng, tình trạng sức khỏe hiện tại và tiền sử bệnh lý của người bệnh và gia đình
Cận lâm sàng như:
Xét nghiệm máu: đo và phân tích nồng độ hormone, mức độ dung nạp glucose, lượng cholesterol và triglyceride lúc đói.
Siêu âm: kiểm tra tình trạng hiện tại của buồng trứng và độ dày của niêm mạc tử cung.
Siêu âm giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng hiện tại của buồng trứng để có phương pháp điều trị phù hợp
Điều trị Hội chứng buồng trứng đa nang
Sử dụng thuốc
Đa nang buồng trứng có thể được điều trị bằng các loại thuốc sau:
Điều trị rối loạn chuyển hóa: Phương pháp điều trị dược lý dành riêng cho rối loạn chuyển hóa như không phóng noãn, rậm lông và rối loạn kinh nguyệt gồm các loại thuốc: thuốc tránh thai, metformin, prednisone, leuprolide, clomiphenevà spironolactone.
Điều trị tình trạng không rụng trứng: Để giúp rụng trứng, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng: Clomiphene – thuốc kháng estrogen đường uống, letrozole trong điều trị ung thư vú để kích thích buồng trứng, metformin.
Điều trị chứng rậm lông: Phụ nữ mắc HCBTĐN có thể được chỉ định các loại kem eflornithine hàng ngày làm chậm quá trình mọc lông, thuốc tránh thai, spironolactone ngăn chặn tác dụng của androgen trên da. Ngoài ra, bạn có thể cạo râu, nhổ lông, tẩy lông bằng laser và điện phân cho chứng rậm lông.
Điều trị kinh nguyệt không đều: Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc tránh thai tổng hợp chứa cả estrogen và progestin giúp điều chỉnh nội tiết tố. Ngoài ra, liệu pháp progestin cũng có thể để điều hòa chu kỳ và bảo vệ bạn khỏi ung thư nội mạc tử cung.
Thay đổi lối sống
Giảm cân cũng giúp cải thiện mức cholesterol, giảm insulin, giảm các nguy cơ mắc bệnh lý tim mạch và tiểu đường.
Không hút thuốc vì điều này làm tăng mức độ androgen và nguy cơ mắc bệnh tim.
Chế độ ăn kiêng ít carbohydrate có hiệu quả cho cả việc giảm cân và cả việc giảm mức insulin. Chế độ ăn kiêng có chỉ số đường huyết (GI) thấp cũng giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn so với chế độ ăn thông thường.
Tập thể dục với cường độ vừa phải trong vòng 30 phút/ngày, tập ít nhất 3 ngày/tuần sẽ giúp phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng giảm cân.
Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ về kế hoạch giảm cân hiệu quả, phòng ngừa bệnh lý đa nang buồng trứng
Phẫu thuật
Trong trường hợp không thể điều trị bằng thuốc, bác sĩ có thể lựa chọn các loại phẫu thuật gồm:
Phẫu thuật cắt góc buồng trứng.
Phẫu thuật nội soi đốt điểm buồng trứng.
Thụ tinh ống nghiệm IVF
Ngoài ra việc tìm đến các kĩ thuật kích thích buồng trứng, hỗ trợ sinh sản cũng làm táng tỉ lệ mang thai.
Phòng ngừa bệnh đa nang buồng trứng
Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân và duy trì mức cân nặng hợp lý không chỉ giúp phụ nữ có sức khỏe tốt, mà còn giảm ảnh hưởng tiêu cực của bệnh đối với cơ thể.
Hạn chế carbohydrate: Một chế độ ăn ít chất béo và nhiều carbohydrate sẽ làm tăng hàm lượng insulin. Do đó, cần hạn chế lượng carbohydrate trong khẩu phần ăn
Thường xuyên vận động, tập thể dục giúp giảm lượng đường trong máu, có thể điều trị hoặc thậm chí ngăn ngừa tình trạng kháng insulin.
Kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp tầm soát, điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm của Hội chứng buồng trứng đa nang cũng như nhiều bệnh phụ khoa khác.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị của bệnh Hội chứng buồng trứng đa nang. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!
