Khi trẻ sốt cao co giật, phụ huynh cần bình tĩnh và thực hiện các bước xử trí sau để đảm bảo an toàn cho trẻ, đồng thời tránh những sai lầm có thể gây tổn thương:

1. Các bước xử trí tại nhà

  • Đặt trẻ ở tư thế an toàn:

    • Đặt trẻ nằm nghiêng trên mặt phẳng thoáng, tránh vật sắc nhọn xung quanh. Tư thế này giúp đường thở thông thoáng, ngăn dịch nôn hoặc đờm dãi chảy vào phổi.

      Xem thêm
    • Nới lỏng quần áo, đặc biệt vùng cổ, ngực.

    • Không ghì chặt trẻ hoặc đè người trẻ.

  • Thông đường thở:

    • Lau sạch đờm dãi, dịch nôn nếu có.

    • Không đưa bất cứ vật gì vào miệng trẻ (như ngón tay, thìa) để tránh gây tắc nghẽn đường thở hoặc tổn thương răng, lưỡi.

  • Hạ sốt:

    • Dùng thuốc hạ sốt qua đường hậu môn (Paracetamol liều 10–15 mg/kg cân nặng). Ví dụ: Trẻ 10 kg dùng 100–150 mg/lần.

    • Lau mát bằng nước ấm (khoảng 34–35°C) ở các vùng như nách, bẹn, trán. Thay khăn 2–3 phút/lần và dừng khi nhiệt độ dưới 38°C.

  • Theo dõi thời gian co giật:

    • Ghi lại thời gian bắt đầu và kết thúc cơn co giật. Nếu cơn kéo dài trên 5 phút hoặc có nhiều cơn trong 24 giờ, cần đưa trẻ đến viện ngay.

2. Những điều cần tránh

  • Không cho trẻ ăn/uống bất kỳ thứ gì khi đang co giật để tránh sặc.

  • Không ủ ấm hoặc mặc quá nhiều quần áo.

  • Không dùng nước đá hoặc cồn để lau người.

3. Đưa trẻ đến cơ sở y tế

Sau khi sơ cứu, dù cơn co giật đã dứt, trẻ cần được khám để xác định nguyên nhân sốt (nhiễm trùng, viêm não, viêm màng não…) và ngăn ngừa biến chứng. Đặc biệt khi trẻ có các dấu hiệu sau:

  • Co giật kéo dài >5 phút.

  • Co giật khu trú một bộ phận (tay/chân).

  • Trẻ dưới 6 tháng tuổi, sốt >40°C, hoặc kèm nôn, cứng cổ.

4. Phòng ngừa tái phát

  • Theo dõi nhiệt độ thường xuyên khi trẻ sốt.

  • Dùng thuốc hạ sốt khi nhiệt độ ≥38.5°C.

  • Cho trẻ uống đủ nước, mặc quần áo thoáng.

  • Đưa trẻ đi khám sớm nếu sốt kéo dài hoặc có tiền sử co giật.

Phân biệt co giật đơn thuần và phức tạp 29

Co giật đơn thuần Co giật phức tạp
Thời gian <5 phút Kéo dài >15 phút
Toàn thân, 1 cơn/24h Khu trú, ≥2 cơn/24h
Không để lại di chứng Có thể gây liệt, động kinh

Trẻ sốt co giật thường lành tính nhưng cần xử trí đúng để tránh rủi ro. Luôn chuẩn bị sẵn thuốc hạ sốt và nhiệt kế trong nhà, đồng thời tham vấn bác sĩ để được hướng dẫn chi tiết hơn.