Viêm tai giữa ứ dịch là một rối loạn thường gặp ở trẻ em trong độ tuổi từ 1 đến 3 tuổi. Bệnh không có triệu chứng rõ ràng, không có triệu chứng rõ ràng, dễ gây ra những biến chứng nguy hiểm.Hãy cùng Nhà Thuốc Bạch Mai tìm hiểu cụ thể bệnh lí Viêm tai giữa ứ dịch qua bài viết dưới đây nhé!

Viêm tai giữa ứ dịch là gì?

Viêm tai giữa ứ dịch (Otitis Media with Effusion – OME)  là sự hiện diện của chất lỏng trong tai giữa mà không có bất kỳ dấu hiệu nhiễm trùng tai nào khác. Đây cũng chính là đặc điểm để phân biệt với viêm tai giữa cấp tính (AOM). Viêm tai giữa ứ dịch mãn tính được định nghĩa là viêm tai giữa ứ dịch tồn tại trong 3 tháng hoặc lâu hơn kể từ ngày khởi phát hoặc kể từ ngày chẩn đoán.

Ống vòi tai còn gọi là vòi eustache, là một ống dẫn dịch từ tai vào phía sau họng mũi. Nếu dòng chảy bị chặn, dịch có thể bị giữ lại trong khoang tai giữa dẫn đến tình trạng ứ dịch.

Dịch tai giữa có thể là thanh dịch, dịch nhầy hoặc keo. Dựa vào thời gian của bệnh có thể chia ra thành 3 thể viêm: Thể cấp tính xảy trong thời gian dưới 3 tuần; thể bệnh bán cấp kéo dài từ 3 tuần đến 3 tháng; thể mạn tính kéo dài trên 3 tháng.

Nguyên nhân viêm tai giữa ứ dịch

Tình trạng ứ dịch trong tai là do một số dạng rối loạn chức năng vòi Eustache. Các nguyên nhân phổ biến có thể bao gồm:

  • Viêm do vi khuẩn, virus: Viêm tai giữa ứ dịch có thể là hậu quả của viêm nhiễm đường hô hấp trên. Khoảng 65-78% bệnh nhân bị viêm tai giữa ứ dịch có nhiễm khuẩn hô hấp trên những ngày trước đó. 40% các trường hợp viêm tai ứ dịch phát hiện có vi khuẩn – thường gặp là Staphylococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae, Diphteroides,… Một số virus gây bệnh thường gặp là virus cúm, herpes, coxsackie b4, adenovirus,…
  • Tắc vòi nhĩ: Có thể là tắc vòi nhĩ chức năng, tắt vòi nhĩ cơ học hoặc cả hai. Tắc vòi thường gặp ở trẻ nhỏ do sụn vòi ở trẻ mềm làm hoạt động mở vòi khó khăn, cơ căng màn hầu ở trẻ cũng hoạt động kém hiệu quả hơn người lớn. Khi vòi nhĩ bị tắt, dẫn đến mất không khí trong hòm tai dẫn đến áp lực âm tính, ngăn cản quá trình thoát dịch từ tai giữa gây tụ dịch sau màng nhĩ, dịch thấm trong trường hợp này vô trùng.
  • Viêm do dị ứng: dẫn đến phù nề, tăng tiết dịch nhầy, tắc vòi tai.
  • Xạ trị ở bệnh nhân mắc các bệnh ung thư đầu và cổ;
  • Chấn thương vùng tai, chủ yếu do sự thay đổi nhanh chóng của áp suất không khí xung quanh, chẳng hạn như đi máy bay, lặn biển;
  • Mắc hội chứng Down hoặc hở hàm ếch.

Dấu hiệu viêm tai giữa ứ dịch

Xem thêm

Viêm tai giữa ứ  thường gặp ở trẻ em từ 1 đến 3 tuổi. Bệnh phát triển âm thầm gây ra những triệu chứng như nghe kém ở 1 hoặc cả 2 bên tai, ù tai, cảm giác đầy tai. 

  • Trẻ nhỏ không quay đầu về phía có âm thanh hoặc trẻ chậm học và phát triển ngôn ngữ.
  • Với trẻ lớn hơn, ở lớp học trẻ không nghe rõ, cảm giác nặng tai, khó chịu trong tai, có biểu hiện thính lực không bình thường khi nghe viết chính tả.
  • Đau tai: Thường chỉ xuất hiện trong hoặc một thời gian ngắn sau giai đoạn cấp tính của viêm tai giữa.

Những thay đổi khác nhau cũng có thể xảy ra đối với màng nhĩ (TM) bao gồm màng nhĩ có màu hổ phách hoặc màu xám, co rút nhẹ đến nặng… Khi ứ dịch hòm nhĩ, màng nhĩ có thể không di động khi làm các bài kiểm tra và có thể nhìn thấy mức dịch khí hoặc bọt khí qua màng nhĩ.

Biến chứng có thể gặp viêm tai giữa ứ dịch

Nếu viêm tai giữa ứ dịch có liên quan đến nhiễm trùng tai thường xuyên thì các biến chứng khác có thể xảy ra bao gồm:

  • Thủng màng nhĩ: Thủng màng nhĩ là biến chứng phổ biến và dẫn đến chảy dịch bất thường từ tai và thường xuyên đau trong tai kèm giảm thính lực.
  • Viêm xương chũm: Viêm xương chũm cấp tính tuy hiếm gặp nhưng là biến chứng liên quan đến các biến chứng nội sọ. Nghi ngờ viêm tai xương chũm khi bạn có các dấu hiệu sau tai như sưng đỏ, phù nề, đau sau tai, phù nề ống tai ngoài,…
  • Ngoài ra còn có một số biến chứng khác như: Nhiễm trùng tai cấp tính, cholesteatoma (u nang ở tai giữa), sẹo màng nhĩ,…

Chẩn đoán viêm tai giữa ứ dịch

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm tai giữa ứ dịch bằng các phương pháp sau:

  • Nội soi tai
  • Đo nhĩ lượng
  • Đo thính lực được áp dụng cho trẻ em trên 4 tuổi và người trưởng thành

Điều trị viêm tai giữa ứ dịch

Mục tiêu điều trị viêm tai giữa ứ dịch là phục hồi thính lực, ngăn chặn sự tiến triển của các bệnh lý mạn tính và ngăn ngừa viêm tai giữa cấp tính tái phát và biến chứng.

Viêm tai giữa ứ dịch có thể diễn biến khác nhau. Thông thường, viêm tai thanh dịch (dịch tai không nhiễm trùng) có thể tự khỏi trong từ 10-20 ngày. Hoặc sau khi được điều trị đúng, khả năng nghe được phục hồi.

Tuy nhiên trong một số trường hợp, mặc dù đã được điều trị đúng theo phác đồ nhưng viêm tai thanh dịch vẫn tái phát. Viêm tai thanh dịch có thể bị bội nhiễm gây biến chứng viêm tai giữa ứ mủ mạn tính, gây thủng màng tai, ứ dịch kéo dài.

Điều trị bằng các loại thuốc được chỉ định cho các trường hợp viêm tai giữa ứ dịch sau khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên hoặc kết hợp với nhiễm trùng đường hô hấp trên do virus, vi khuẩn, viêm VA, viêm amidan và nhiễm trùng mũi xoang.

  • Điều trị nội khoa: Bác sĩ sẽ chỉ định kê đơn thuốc với các loại như: kháng sinh, kháng histamin, thuốc chống phù nề, thuốc nhỏ mũi, corticoid đồng thời thực hiện bơm hơi vòi nhĩ nếu cần.
  • Điều trị ngoại khoa: Đây là phương pháp được sử dụng khi điều trị nôi khoa không mang lại hiệu quả. Người bệnh có thể được chỉ định nạo V.A, cắt amidan nếu viêm amidan và viêm mũi họng tái phát; đặt ống thông khí.

Phòng ngừa viêm tai giữa ứ dịch

  • Vệ sinh tai khô ráo, sạch sẽ; tránh để nước, dị vật, côn trùng chui vào tai.
  • Tránh để mắc các bệnh về tai, mũi, họng đặc biệt là bệnh viêm xoang, viêm amidan, viêm VA.
  • Tránh để mắc cảm cúm và các bệnh lây truyền khác, có thể là nguyên nhân gây viêm tai giữa.
  • Khi tai, mũi, họng có các triệu chứng bất thường, trên một tuần không khỏi, cần đến bệnh viện thăm khám chuyên khoa, đặc biệt là ở trẻ em.

Không nên lấy ráy tai bằng các vật cứng, đặc biệt là lấy ráy ở các tiệm cắt tóc vì có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các mầm bệnh bao gồm vi khuẩn, virus, nấm và nguy cơ tổn thương tai dẫn đến nhiễm trùng.

Trên đây là thông tin bệnh viêm tai giữa ứ dịch. Thính giác đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển ngôn ngữ cũng như nhận thức của trẻ. Do đó, viêm tai giữa ứ dịch cần được xem là một bệnh lý nghiêm trọng, cần phát hiện sớm thông qua việc thăm khám sức khỏe định kỳ. Người bệnh cần điều trị đúng theo phác đồ của bác sĩ để tránh các biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tâm thần.Hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân nhé!

Dược sĩ Nguyễn Thanh LoanKiểm duyệt nội dung - Nhà thuốc Bạch Mai
Điện thoại | Email | Facebook | Youtube | Tiktok | Twitter

Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan tốt nghiệp Khoa Dược tại trường Cao đẳng y dược Pasteur. Hiện đang là quản lí nội dung tại Nhà thuốc Bạch Mai.

More Posts