Bệnh cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
20 Tháng mười hai, 2023
Bệnh lý tuyến giáp phổ biến nhất là cường giáp, đặc biệt là phụ nữ và số lượng các trường hợp mắc bệnh đang có xu hướng tăng, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.Hãy cùng tìm hiểu các vấn đề xoay quanh bệnh cường giáp qua bài viết dưới đây nhé!
Bệnh cường giáp (hyperthoidism) là tình trạng tuyến giáp hoạt động nhiều hơn mức bình thường, tạo nên nhiều hormone hơn nhu cầu của cơ thể, làm tăng lượng hormone trong máu.
Nếu không được chữa trị đúng cách, cường giáp có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về tim, xương, cơ, chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản.
Nguyên nhân gây bệnh cường tuyến giáp
Có rất nhiều nguyên nhân gây nên bệnh cường tuyến giáp, có thể kể đến như:
Bệnh Graves: là bệnh rối loạn miễn dịch làm cho hệ miễn dịch của cơ thể nhận nhầm tuyến giáp là tế bào lạ, nên tiết ra các chất tấn công tuyến giáp, kích thích tuyến giáp sản xuất nhiều hormone. Đây là bệnh hay gặp gây ra cường giáp chiếm 75% [1].
Bướu giáp: các bướu, u sần trên tuyến giáp kích thích quá trình hoạt động của tuyến giáp làm cho sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Các bướu này có thể được ngăn cách với mô tuyến giáp bình thường.
Viêm giáp: có thể khiến hormone tuyến giáp dư thừa được lưu trữ trong tuyến giáp rò rỉ vào máu và gây ra các triệu chứng của bệnh cường giáp.
Dư iot (thực phẩm, thuốc): do cung cấp quá nhiều nguyên liệu sản xuất hormone nên có thể sản xuất nhiều hormone giáp hơn bình thường.
Dùng thuốc hormon tuyến giáp: dùng thuốc cung cấp hormone giáp cho người suy giáp quá liều có thể gây nên hiện tượng cường giáp.
Khối u lành tính trong tuyến yên: các khối u ở vùng này có thể kích thích hormone TSH (hormone tuyến yên kích thích sản xuất hormone ở tuyến giáp) sản xuất nhiều hơn từ đó kích thích tuyến giáp sản xuất nhiều hormone.
Đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh cường giáp
Xem thêm
Giới tínhnữ.
Tuổi từ 20 đến 50 tuổi.
Người đã từng mang thai và sinh con trong vòng 6 tháng.
Người từng mắc bệnh về tuyến giáp hoặc có phẫu thuật liên quan đến tuyến giáp.
Người có tiền sử gia đình mắc các bệnh về tuyến giáp.
Thiếu máu ác tính (thiếu máu hồng cầu to do thiếu vitamin B12).
Người mắc đái tháo đường type I, suy thượng thận nguyên phát hoặc rối loạn nội tiết tố.
Người cung cấp nhiều iot hơn bình thường.
Triệu chứng của bệnh cường giáp
Người bệnh cảm giác sợ nóng, da nóng,tăng tiết mồ hôi và sốt nhẹ 37.5-38 độ C
Bị đánh trống ngực, có cảm giác hồi hộp, khó thở khi xúc động hoặc làm việc gắng sức
Bồn chồn, lo lắng, khó ngủ, tính khí thất thường, dễ cáu gắt. Có thể xảy ra rối loạn tâm thần biểu hiện bằng cơn kích động hoặc tình trạng lú lẫn hay hoang tưởng
Run ở đầu ngón tay
Rối loạn kinh nguyệt ở bệnh nhân nữ trẻ
Da mỏng, tóc giòn và yếu cơ đặc biệt là ở cánh tay và đùi
Thường gặp tiêu chảy không kèm đau quặn: 5-10 lần/ngày
Thường sụt cân nhanh mặc dù ăn vẫn bình thường hoặc có khi ăn khỏe. Một số ít bệnh nhân trẻ tuổi có khi lại tăng cân nghịch thường.
Bệnh Basedow còn có thêm biểu hiện ở mắt: chói mắt, chảy nước mắt, cảm giác nóng rát mắt, lồi mắt.
Bệnh mắt tuyến giáp: Một tình trạng mắt gây ra chứng song thị, nhạy cảm với ánh sáng, đau mắt và thậm chí mất thị lực
Rối loạn nhịp tim: Có thể dẫn đến sự hình thành và phát triển các cục máu đông, suy tim, các vấn đề tim mạch khác…
Cơn bão giáp: Đây là một tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng
Các biến chứng khi mang thai như huyết áp cao khi mang thai, cân nặng thai nhi khi sinh thấp, sẩy thai, sinh non
Loãng xương.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Vì triệu chứng của cường giáp có thể nhầm lẫn với bất cứ bệnh nào nên nếu có những dấu hiệu bất thường sau nên đến gặp bác sĩ để kiểm tra ngay:
Nhịp tim nhanh (lớn hơn 100 lần/phút) khi nghỉ ngơi, kèm theo cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực thường xuyên.
Đổ mồ hôi bất thường.
Xuất hiện khối u ở cổ.
Sụt cân không rõ nguyên nhân.
Hoặc các triệu chứng bất thường khác của cường giáp.
Nơi khám chữa bệnh tuyến giáp uy tín
Tại Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội,
Chẩn đoán bệnh cường giáp
Các phương pháp chẩn đoán cường giáp bao gồm:
Phân tích bệnh sử và các triệu chứng
Kiểm tra thể chất
Siêu âm hoặc xạ hình tuyến giáp để xem tuyến giáp của bạn có khối u hay không, có bị viêm hay hoạt động quá mức hay không
Xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone tuyến giáp và các kháng thể tự miễn của tuyến giáp:
Hormone kích thích tuyến giáp (TSH)
Hormone tuyến giáp triiodothyronine (T3 )
Hormone tuyến giáp thyroxine (T4)
Kháng thể men peroxidase tuyến giáp (TPO)
Kháng thể tự miễn kháng receptor của TSH (TRAb
Điều trị bệnh cường giáp
*Điều trị bằng thuốc
Thuốc kháng giáp như methimazole và propylthiouracil : tác dụng ngăn chặn tuyến giáp tạo ra quá nhiều hormone, giúp cân bằng hàm lượng hormone tuyến giáp của cơ thể.
=>Điều trị kéo dài từ 12 đến 18 tháng.Sau đó, có thể giảm liều từ từ hoặc ngừng nếu các triệu chứng biến mất và kết quả xét nghiệm máu cho thấy nồng độ hormone tuyến giáp bình thường.
Thuốc chẹn beta giúp giảm triệu chứng như run, tim đập nhanh và lo lắng.
*Iot phóng xạ:
Tiêu diệt các tế bào tuyến giáp, giảm lượng hormone mà tuyến giáp sản xuất. Liều lượng bức xạ được đưa vào cơ thể rất thấp, nhưng cần phải chú ý một số điểm sau để không nhiễm bức xạ này với mọi người xung quanh
*Phẫu thuật:áp dụng trong các trường hợp như:
Bướu cổ, khối u quá lớn chèn ép vùng cổ.
Xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng về mắt.
Không đáp ứng với các điều trị trước đó.
Chế độ ăn cho người bệnh cường giáp
*Nên bổ sung các thực phẩm như:
Các thực phẩm chứa ít iot như lòng trắng trứng, trái cây tươi, bơ hạt, yến mạch, khoai tây,…
Các thực phẩm họ cải ngăn tuyến giáp sử dụng iot đúng cách như súp lơ, bông cải xanh, cải xoăn, bắp cải,…
Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất.
*Tránh các thực phẩm như:
Các thực phẩm và phụ gia chứa quá nhiều iot như cá, rong biển, tôm, cua, lòng đỏ trứng, sữa và bơ.
Gluten có thể gây viêm tuyến giáp có trong các thực phẩm như lúa mì, lúa mạch, men bia,…
Cà phê: do các thực phẩm này có thể làm tăng các triệu chứng của cường giáp như tăng lo lắng, khó chịu, tim đập nhanh.
Biện pháp phòng ngừa bệnh cường giáp
Luyện tập thể dụng xuyên
Bổ sung đủ i-ốt
Kiểm tra nồng độ tuyến giáp trong khi mang thai và6 tháng sau sinh.
Kiểm soát tốt đường huyết.
Kiểm soát nồng độ vitamin B12.
Kiểm tra chức năng tuyến giáp định kỳ nếu có tiền sử mắc các bệnh lý tuyến giáp hoặc tiền sử gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn các kiến thức về bệnh cường giáp. Nếu thấy bài viết hay và hữu ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè nhé!
