Bị bỏng kiêng ăn gì và nên ăn gì? Lưu ý để tránh bị sẹo
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
6 Tháng Tám, 2024
Bỏng là các thương tích ở da hoặc các mô. Nếu tổn thương không được chăm sóc đúng cách thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình hồi phục về sau.Bên cạnh việc sơ cứu đúng cách thì dinh dưỡng cũng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến thời gian hồi phục vết thương do bỏng. Có những thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất nhưng với người bị bỏng là điều cấm kỵ. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn bị phỏng nên kiêng ăn gì thông qua bài viết dưới đây nhé!
Bỏng da là tình trạng tổn thương da do các yếu tố như nhiệt độ cao, bức xạ, dòng điện, hoặc hóa chất gây ra.
Các dấu hiệu của việc bị bỏng bao gồm:
Bỏng cấp độ I: Da bị đỏ, nhẹ nhàng áp ấn có cảm giác đau nhẹ, không có phồng rộp hoặc bọng nước.
Bỏng cấp độ II: Da sưng, đỏ, đau, có phồng rộp, bọng nước phát triển và có thể gây sẹo sau này.
Bỏng cấp độ III trở lên: Vết bỏng có diện tích lớn, da chuyển sang màu trắng, sần sùi, và có thể xuất hiện lở loét.
Cách sơ cứu khi bị bỏng
Việc sơ cứu ban đầu là rất quan trọng để ngăn chặn vết thương trở nên nghiêm trọng hơn
Loại bỏ tác nhân gây bỏng và di chuyển nạn nhân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Cắt bỏ phần quần áo che phủ vết bỏng.
Giảm nhiệt độ của vùng bị bỏng bằng cách ngâm trong nước sạch, mát hoặc chạy nước mát khoảng 15 – 20 phút để giảm đau và phù nề. Đối với bỏng hóa chất, ngâm trong nước khoảng 20 – 30 phút.
Giữ vết bỏng sạch và áp dụng băng nhẹ bằng gạc y tế vô khuẩn. Tránh áp dụng băng quá chặt để không làm tổn thương da.
Bổ sung nước và nước điện giải hoặc dung dịch oresol để phòng tránh sốc bỏng.
Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất và không di chuyển nếu nạn nhân đang trong tình trạng sốc.
Tại sao chế độ dinh dưỡng quan trọng khi bị bỏng?
Xem thêm
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi của cơ thể và tổn thương da sau khi bị bỏng. Dinh dưỡng hợp lý với người bị bỏng giúp:
Tăng cường hệ miễn dịch:Khi cơ thể bị tổn thương, hệ miễn dịch phải làm việc tích cực để chống lại vi khuẩn và tình trạng nhiễm trùng. Chế độ ăn uống giàu vitamin và khoáng chất sẽ hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Thúc đẩy tái tạo mô:Protein và các dưỡng chất cần thiết từ chế độ dinh dưỡng đảm bảo sẽ giúp cơ thể sản xuất tế bào mới, thay thế các tế bào bị tổn thương. Đây là yếu tố không thể thiếu với quá trình làm lành vết thương do bỏng.
Giảm viêm nhiễm:Một số loại thực phẩm có tác dụng chống viêm, giúp giảm sưng tấy và đau đớn nếu được đưa vào bữa ăn của người bị bỏng sẽ giúp vết thương mau lành hơn.
Cung cấp năng lượng:Hiện tượng tăng chuyển hóa thất thoát dịch và huyết tương sẽ xảy ra ở vùng da bị bỏng nên cơ thể cần tăng nhu cầu dinh dưỡng để tăng tốc độ phục hồi. Do vậy, người bị bỏng cần tăng nhu cầu về protein, năng lượng và các chất dinh dưỡng khác.
Bị bỏng nên kiêng ăn gì?
Trứng
Sau tổn thương, các vết bỏng sẽ tiến hành lên da non để tái tạo làn da mới. Trứng là một thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng lại có thể khiến vết thương lâu lành, hình thành các khoảng trắng gây ra vết sẹo loang lổ, không đều màu và mất thẩm mỹ.
Thịt gà
Mặc dù thịt gà là một nguồn dinh dưỡng phong phú, nhưng khi gặp phải vết bỏng, không nên ăn thịt gà. Theo quan điểm của Đông y, thịt gà có tính nhiệt, do đó, việc ăn thịt gà khi bị bỏng có thể dẫn đến sưng phù và viêm mủ tại vết bỏng, gây tổn thương nặng và tăng nguy cơ hình thành sẹo lồi.
Ngoài ra, việc tiếp tục ăn thịt gà cũng có thể gây ra cảm giác ngứa ngáy và khó chịu tại vết thương.
Đồ nếp
Đồ nếp là tên gọi chung của các món ăn được chế biến từ gạo nếp như bánh chưng, xôi, bánh khúc… Theo y học cổ truyền, gạo nếp có tính ôn ấm sẽ khiến cơ thể bị nóng, khiến tình trạng vết thương nặng thêm và lâu lành hơn.Đồng thời, những vết thương bỏng khi ăn đồ nếp sẽ xuất hiện mủ khiến cho da lâu liền, dễ viêm nhiễm và gây ra sẹo. Từ đó, khiến chỗ da sần sùi, mất thẩm mỹ.
Rau muống
Rau muống là thực phẩm cần lưu ý nhất trong bữa ăn cho người bị bỏng. Nguyên nhân là vì rau muống có đặc tính kích thích tăng sinh các sợi collagen. Ở mức độ bình thường nó sẽ giúp vùng da bị tổn thương được làm đầy nhanh chóng. Tuy nhiên ăn nhiều rau muống làm các sợi collagen này tăng sinh nhanh quá mức. Vùng da non mới mọc cũng vì vậy xuất hiện nhiều lớp mô xơ cứng gây sẹo lồi, sẹo lõm.
Hải sản
Hải sản là nhóm thực phẩm dễ gây dị ứng, khiến vị trí bỏng ngứa ngáy, khó chịu. Từ đó, kích thích người bệnh gãi liên tục vào vết thương khiến chúng lâu lành hơn, tăng viêm nhiễm và hình thành sẹo. Vậy nên, bạn nên hạn chế ăn hải sản khi vết thương bỏng đang phục hồi.
Rượu và các chất kích thích
Rượu và các chất kích thích như cà phê, trà đen, nước ngọt có ga có thể làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất và gây mất nước cho cơ thể. Điều này làm chậm quá trình tái tạo da và mô, do đó bị bỏng kiêng ăn gì hãy nhớ tránh sử dụng nhóm đồ uống này để không ảnh hưởng đến quá trình hồi phục.
Thịt bò
Thịt bò là một nguồn cung cấp quan trọng của protein, vitamin B5, kali và các dưỡng chất khác mà cơ thể cần thiết để duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, việc tiêu thụ thịt bò khi vết bỏng đang trong quá trình tái tạo có thể gây ra một hiện tượng không mong muốn. Điều này làm tăng sự sản xuất của sắc tố melanin tại vị trí bị bỏng, dẫn đến việc da trở nên sẫm màu và có khả năng hình thành sẹo thâm.
Thịt xông khói
Thịt xông khói là một trong những món ăn gây hao hụt vitamin E và khoáng chất cần thiết để tích lũy tái tạo mô mềm. Từ đó, khiến vết bỏng lâu lành hơn và dễ để lại sẹo gây mất thẩm mỹ.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong việc phục hồi và ngăn ngừa sẹo xấu. Khi đã biết được bị bỏng kiêng ăn gì, chúng ta cũng cần nắm những thực phẩm cần bổ sung. Lựa chọn thực phẩm phụ thuộc vào giai đoạn hồi phục của vết bỏng:
Giai đoạn đầu sau khi bị bỏng 48 tiếng, da bị mất nước do chảy dịch. Giai đoạn này cần bổ sung nhiều loại vitamin, các thực phẩm chứa nhiều nước.
Giai đoạn xuất hiện phản ứng viêm: cần ăn các thức ăn giàu vitamin, thực phẩm thanh nhiệt, lợi tiểu. Protein cũng nên bổ sung để bù lại lượng đã mất, bảo đảm quá trình tái sinh da tốt.
Giai đoạn phục hồi: Cần các thực phẩm có nhiều protein chất lượng cao, vitamin, chất giàu trị dinh dưỡng. Nên ăn các loại thịt, cá, sữa, trứng, rau và hoa quả tươi.
Nước và protein
Người bị bỏng dễ bị mất nước và protein. Do đó, khi bị bỏng, bạn nên bổ sung lượng nước gấp 3 – 4 lần so với ngày bình thường. Bạn có thể thay nước lọc bằng các loại chất lỏng như: Trà loãng, sữa, sữa đậu nành, nước hoa quả…
Vitamin C
Vitamin C rất quan trọng trong việc tổng hợp collagen để vết thương không bị sẹo xấu. Nó cũng chống oxy hóa và tham gia vào quá trình sản sinh bạch cầu giúp chống lại vi khuẩn. Vitamin C chứa nhiều trong trái cây như ổi, cam, quýt, trong khoai lang, khoai tây, các loại rau xanh.
Vitamin A
Vitamin A giúp thúc đẩy quá trình làm lành vết thương, tái tạo tế bào da mới. Một số thực phẩm chứa hàm lượng vitamin A cao bạn nên bổ sung khi bị bỏng là: Rau màu xanh sẫm, trái cây họ cam quýt, thực phẩm chế biến từ bơ sữa, cà rốt…
Kẽm
Kẽm là nguyên tố giúp tăng cường miễn dịch và tái tạo tế bào. Kẽm có nhiều trong bí ngô, củ cải, ngũ cốc nguyên hạt, trứng…
Acid béo
Acid béo hay omega 3 có vai trò trong hệ miễn dịch và kháng viêm. Có thể tìm thấy chúng trong trong nhiều loại cá: cá hồi, cá thu, cá trích… Ăn nhiều cá thu cũng bổ sung axit amin quan trọng trong tiến trình tổng hợp collagen.
Đặc biệt, bệnh nhân bỏng cần bổ sung nhiều nước hàng ngày để tránh vùng da bỏng có xu hướng bị khô, mất nhiều thời gian hơn để chữa lành. Đồng thời, kết hợp với nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc giúp vùng da tổn thương sẽ tự hồi phục khi ngủ.Trong trường hợp vết bỏng ngày càng nặng hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy nhanh chóng đi khám bác sĩ để có biện pháp can thiệp thích hợp.
Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết khi bị bỏng kiêng ăn gì và nên ăn gì. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!
