Hương nhu là dược liệu thuốc nam được sử dụng rộng rãi mang đến nhiều công dụng và lợi ích cho sức khỏe.Hãy cùng tìm hiểu về cây hương nhu và tác dụng của cây hương nhu qua bài viết dưới đây nhé!

Cây hương nhu là gì?

Hương nhu hay còn gọi là é rừng, mậu dược, sơn ông, hương thái,… có tên khoa học là Ocimum gratissimum. Chúng thích đất khô thoáng, nhiều ánh sáng, thoát nước tốt và ở vị trí có ánh nắng đầy đủ.Cây hương nhu có nguồn gốc từ miền Trung bắc Ấn Độ, là một loại cây bụi mọc thẳng, chiều cao từ 30 – 75 cm.Thân cây hương nhu có lông, lá hình trứng, thuôn, đầu tù hoặc nhọn. Các lá có răng cưa, mọc đối, thẳng và dài tới 5 cm. Hương nhu có hoa nhỏ, màu tím, mọc thành chùm dài và xếp thành vòng xoắn gần nhau.

Thành phần hóa học

Thành phần hóa học của cây hương nhu chứa nhiều chất dinh dưỡng và các hợp chất hoạt tính sinh học khác nhau. Trong tinh dầu hương nhu chứa khoảng 45 -70 % eugenol – hoạt chất được ứng dụng nhiều trong nha khoa, 10 – 20% methyl eugenol cùng các hoạt chất khác như carvacrol, beta caryophyllene,…

  • Thân và lá chứa nhiều thành phần mang hoạt tính sinh học gồm saponin, flavonoid, phenolic, triterpenoid và tannin.
  • Acid ursolic cũng là một thành phần có hàm lượng cao và quan trọng trong hương nhu.

Tác dụng của hương nhu với sức khỏe

  • Tốt cho mắt:Lá hương nhu rất giàu vitamin A, giúp thúc đẩy thị lực tốt. Vitamin A cần thiết cho võng mạc của mắt dưới dạng retinol, kết hợp với protein opsin để tạo thành rhodopsin, phân tử hấp thụ ánh sáng cuối cùng cần thiết cho cả thị lực nhìn xa (ánh sáng yếu) và thị lực màu.
  • Giảm căng thẳng và lo lắng:ương nhu với khả năng thư giãn và xoa dịu tâm trí, có thể hỗ trợ chống lo âu và trầm cảm, tương đương với tác dụng của diazepam và thuốc chống trầm cảm.

  • Chữa cảm sốt, nhức đầu:Theo Đông y, hương nhu là dược liệu có vị cay, tính ấm nên có tác dụng làm ra mồ hôi, cho nên thường được dùng làm phương pháp trị liệu cảm lạnh, giảm sốt cực kỳ hiệu quả.
  • Chống nhiễm trùng:Hương nhu có hoạt tính chống vi khuẩn, vi-rút và nấm, giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng ngừa nhiễm trùng. Các nghiên cứu đã nhận định rằng hương nhu có thể giúp điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gồm nhiễm trùng đường tiết niệu, nhiễm trùng da và vết thương, sốt thương hàn, bệnh tả, viêm phổi,…

  • Kích thích tóc mọc :Những người gặp vấn đề về tóc, chẳng hạn như tóc rụng do hóa trị ung thư có thể dùng tinh dầu lá hương nhu để cải thiện tình trạng. Trong tinh dầu lá hương nhu chứa hoạt chất ocimum giúp kích thích tóc mọc nhanh và khỏe mạnh. 
  • Kiểm soát lượng đường trong máu:Một nghiên cứu năm 2004 cho rằng sử dụng chiết xuất hương nhu có tác dụng giảm 26,4% đường huyết sau 30 ngày và ngăn ngừa sự gia tăng glucose huyết tương ở chuột mắc bệnh tiểu đường. Từ đó, hương nhu được cho là có thể điều trị đái tháo đường theo y học cổ truyền.
  • Hỗ trợ tiêu hóa:Các vấn đề về tiêu hóa như ợ chua, đầy hơi, đau dạ dày,… có thể được cải thiện nếu như bạn thường xuyên uống trà lá hương nhu. Đây cũng chính là một trong những tác dụng của cây hương nhu được nhiều người biết đến và áp dụng trong cuộc sống hàng ngày.

  • Chăm sóc răng miệng:Thân lá hương nhu khi được chiết xuất thành sản phẩm dùng trong điều trị răng miệng sẽ tiêu diệt vi khuẩn trong miệng và giúp chống hôi miệng. Nó cũng có thể ngăn ngừa sâu răng. Trà được làm từ lá hương nhu có thể được uống như một loại thuốc bổ hoặc dùng súc miệng để điều trị viêm họng.
  • Chữa lành vết thương:Lá cây hương nhu có đặc tính chống viêm và hỗ trợ điều trị nhiễm nấm, nhờ đó mà giúp vết thương mau lành, không bị sưng đau và viêm nhiễm. Đó là lý do cây hương nhu được sử dụng để bào chế các loại thuốc sát trùng và điều trị mụn nhọt, ghẻ lở. 

Cách dùng cây hương nhu hiệu quả

Xem thêm

 Liều lượng sử dụng hương nhu là 4 – 12g/ ngày. Khi sắc để lấy nước uống thì nên uống nguội vì uống nóng dễ gây nôn ói.

Tất cả các bộ phận của cây hương nhu đều có thể được sử dụng dưới dạng thuốc bổ sung và thuốc mỡ bôi tại chỗ:

  • Tinh dầu hương nhu thường được chưng cất từ ​​lá và hoa của cây.
  • Trà hương nhu thường được pha từ lá, hoa hoặc bột lá khô. Bạn có thể cho 2 – 3 thìa cà phê hương nhu khô vào nước sôi, ủ trà trong 5 – 6 phút là có thể sử dụng.
  • Lá hương nhu có vị cay và đắng, cũng thường được sử dụng trong nấu ăn

Các tác dụng phụ thường gặp của hương nhu

Theo đánh giá năm 2020 lại cho thấy rằng dùng quá nhiều hương nhu có thể gây ra những tác dụng phụ như:

  • Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong thai kỳ.
  • Nguy cơ chảy máu tăng vì hương nhu chứa vitamin K có thể làm chậm quá trình đông máu.
  • Eugenol có trong hương nhu có thể gây ra các triệu chứng như dị ứng, buồn nôn, tiêu chảy, nhịp tim nhanh, tổn thương gan,…
  • Hàm lượng axit ursolic trong hương nhu có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt.
  • Hương nhu cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy giáp bằng cách giảm nồng độ hormone tuyến giáp thyroxine.
  • người bị thận âm hư không nên dùng cây hương nhu để chữa bệnh. Đặc biệt, phụ nữ mang thai cần thận trọng khi dùng hương nhu để phòng tránh các biến chứng không mong muốn.

Một số bài thuốc từ hương nhu dược liệu theo dân gian

Bài thuốc chữa hạ sốt, đau đầu

Nguyên liệu: Lá hương nhu tươi

Chế biến:

  • Rửa sạch một nắm lá hương nhu tươi. Rồi đem nghiền nhuyễn, lọc lấy nước cốt pha với một chút nước ấm uống ngay.
  • Phần bã thu được sử dụng đề chườm trán, thái dương giúp giảm đau đầu, sốt cao. Nếu người bệnh có thêm biểu hiện đổ mồ hôi thì sử dụng thêm nước sắn dây.

Bài thuốc trị tiêu chảy, đau bụng

Đem sắc 12g lá hương nhu, 9g mộc qua, 12g lá tía tô cùng 3 chén nước đến khi còn khoảng 1/3 lượng nước ban đầu. Lọc bỏ bã lấy nước uống 2 lần/ ngày, ngay sau khi ăn sáng và ăn trưa hoặc chiều để tăng hiệu quả điều trị tiêu chảy, đau bụng.

Bài thuốc chữa cảm lạnh

Nguyên liệu: Cây hương nhu tươi 500 gram, hậu phác 200 gram, đậu ván trắng 200 gram.

Chế biến:

  • Đem hậu phác tẩm gừng, nướng khô. Đậu ván trắng, hương nhu đem sao vàng. Rồi đem tất cả tán thành bột mịn, trộn đều với nhau.
  • Mỗi lần dùng 8 đến 10 gram pha với nước ấm uống. Mỗi ngày uống 2 lần trưa và tối, kiên trì cho đến khi bệnh khỏi.
x

 Bài thuốc trị hôi miệng

Chuẩn bị: 10 gram lá hương nhu tươi

Chế biến:

  • Đem phần nguyên liệu trên đi rửa sạch rồi sắc với 200ml nước cho tới khi cô cạn còn phân nửa thì tắt lửa.
  • Phần nước thu được dùng để ngậm trong miệng vài phút rồi súc miệng.
  • Kiên trì sử dụng trong 15 đến 20 ngày mỗi ngày 1 lần để cải thiện tình trạng hôi miệng.

Cây hương nhu hay bị nhầm lẫn với cây húng quế

Cây hương nhu và cây húng quế đều là thực vật thân thảo hình vuông, sinh trưởng trong vùng có khí hậu ấm áp và có hương thơm nồng ấm tương tự nhau

Khác nhau:

  • Chiều cao: Hương nhu khoảng 30 – 60cm trong khi cây húng quế có thể cao đến 1 – 2m.
  • Đặc điểm lá: Lá hương nhu nhỏ và mỏng hơn lá cây húng quế.

Trên đây là những thông tin về cây hương nhu bạn cần biết.Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về hương nhu, công dụng đối với sức khỏe cũng như các bài thuốc có thể sử dụng hương nhu. Hãy chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích bạn nhé!

Dược sĩ Nguyễn Thanh LoanKiểm duyệt nội dung - Nhà thuốc Bạch Mai
Điện thoại | Email | Facebook | Youtube | Tiktok | Twitter

Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan tốt nghiệp Khoa Dược tại trường Cao đẳng y dược Pasteur. Hiện đang là quản lí nội dung tại Nhà thuốc Bạch Mai.

More Posts