Chảy máu cam là tình trạng phổ biến, gây phiền toái, khó chịu, phần lớn hiện tượng này thường không phải vấn đề bệnh lý.Việc biết cách sơ cứu chảy máu cam (mũi) nhanh chóng, hiệu quả, an toàn sẽ giúp bạn không còn lo âu và biết cách xử trí phù hợp khi mình hoặc những người xung quanh bị chảy máu cam. Hãy cùng tìm hiểu cụ thể tình trạng chảy máu cam cũng như cách xử lý và phòng ngừa tình trạng này qua bài viết dưới đây nhé !

Hiện tượng chảy máu cam

Chảy máu cam là tình trạng phổ biến khi máu chảy ra từ mũi, xảy ra hầu hết với mọi lứa tuổi, nhất là trẻ em và người cao tuổi có một số bệnh lý nền. Nó xảy ra khi một trong các mạch máu ở niêm mạc mũi bị vỡ. Chảy máu mũi bao gồm các trường hợp máu chảy từ lỗ mũi ra ngoài hoặc có thể chảy xuống họng

Các vị trí chảy máu cam

Có hai vị trí chảy máu cam, cụ thể:

  • Chảy máu mũi trước: Xảy ra đến 90% các trường hợp chảy máu cam, khi máu chảy từ vị trí vách ngăn 2 lỗ mũi có hệ thống mạch máu dày đặc và dễ vỡ khi gặp các chấn thương. Ở vị trí mũi trước, lượng máu thường chảy một bên mũi, ít nhưng kéo dài, nếu xử lý kịp thời thì máu sẽ ngừng chảy.
  • Chảy máu mũi sau: Máu chảy xuất phát từ các phần sâu bên trong mũi, chiếm khoảng 10% trường hợp chảy máu cam. Xảy ra ở người lớn tuổi, người cao huyết áp hoặc gặp các chấn thương vùng mặt, vùng mũi.

Thực tế khi xảy ra tình trạng chảy máu cam, người bị sẽ rất khó phân biệt được chảy máu mũi trước hay mũi sau, vì thế cách tốt nhất là phải tìm cách cầm máu nhanh chóng vì nếu rơi vào chảy máu mũi sau sẽ cực kỳ nguy hiểm.

Nguyên nhân gây chảy máu cam

Xem thêm
  • Bệnh lý về đường hô hấp: Do không khí khô, dị ứng hoặc tình trạng viêm mũi xoang kéo dài khiến cho các mao mạch bên trong mũi bị tổn thương, làm nứt vỡ và chảy máu.
  • Chấn thương vùng khoang mũi: Các tai nạn như ngã hay va đập sẽ làm cho khoang mũi bị chấn thương, mao mạch yếu đi nên dễ bị chảy máu mũi. Ngoài ra thói quen như ngoáy mũi, xì mũi liên tục với cường độ mạnh cũng có thể gây chảy máu mũi do tổn thương niêm mạc và mạch máu mũi.
  • Dị vật rơi vào mũi gây tổn thương.
  • Thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng gây giãn mạch máu, bị dị ứng và xì mũi liên tục với cường độ mạnh và dễ vỡ.
  • Tăng huyết áp: áp lực trong mạch máu bị tăng lên, theo thời gian sẽ làm cho mạch máu mất tính đàn hồi và trở nên xơ cứng dễ dẫn đến vỡ mạch máu ở mũi gây ra tình trạng chảy máu.
  • Người mắc các bệnh lý về máu như: xuất huyết giảm tiểu cầu, rối loạn chức năng đông máu hoặc do sử dụng các loại thuốc chống đông máu.
  • Các khối u trong mũi: u mạch máu dưới mũi, polyp mũi thể chảy máu, u xơ vòm họng, ung thư vòm họng.
  • Các nguyên nhân khác như lệch vách ngăn mũi, sử dụng chất kích thích, các bệnh lý mạch máu,…

Chảy máu cam có nguy hiểm không?

Khoảng 60% dân số từng bị chảy máu cam ít nhất 1 lần trong đời và 10% trong số đó là trường hợp nghiêm trọng cần được điều trị hoặc can thiệp y tế. Đây là bệnh phổ biến nhất về tai mũi họng ở trẻ em từ 2 – 10 tuổi và người già từ 50 – 80 tuổi. 

Chảy máu cam là tình trạng phổ biến và không có nhiều triệu chứng nghiêm trọng, đồng thời bạn có thể phòng ngừa tình trạng này ngay tại nhà.Tuy nhiên, nếu tần suất chảy máu cam thường xuyên hoặc kéo dài, đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng nào đó.

Cách xử lý khi chảy máu cam

Các biện pháp sơ cứu chảy máu cam gồm: 

  • Ngồi dậy (sao cho đầu cao hơn tim), hơi nghiêng người về phía trước và thở bằng miệng.
  • Dùng ngón tay cái và ngón trỏ bóp phía trước mũi (ngay phía trên lỗ mũi và bên dưới phần gốc xương cứng) và giữ trong 5 phút.
  • Đồng thời, dùng tay còn lại chườm túi đá hoặc túi nilon đựng đá vụn lên sống mũi để máu chảy chậm lại.
  • Sau khi bịt mũi trong 5 phút, hãy thả tay ra để xem mũi có còn chảy máu không. Giữ túi nước đá trong 10 – 15 phút nữa.
  • Nếu mũi vẫn còn chảy máu, hãy bóp mũi thêm 10 phút nữa.
  • Thả ra. Nếu mũi vẫn còn chảy máu thì đây là thời điểm cần tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp.

Sai lầm cần tránh khi sơ cứu chảy máu mũi

  • Không nhét mũi bằng khăn giấy hoặc các vật dụng gia đình khác như băng vệ sinh dạng ống. Khi nhiều người bị chảy máu mũi, điều đầu tiên họ nghĩ đến là nhét bông, khăn giấy hoặc gạc vào mũi vì nghĩ rằng như vậy sẽ cầm được máu. Tuy nhiên, các bác sĩ không khuyến khích điều này, bởi không thể đảm bảo tính vô trùng của tất cả các chất liệu thông thường, đặc biệt là những chất liệu tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc mũi. Nếu dụng cụ cầm máu không sạch sẽ dễ gây nhiễm trùng. Điều này có thể làm cho tình trạng chảy máu mũi tồi tệ hơn.
  • Không ngửa đầu ra sau hoặc nằm thẳng. Hành động này hoàn toàn sai lầm và có thể gây hậu quả cho sức khỏe. Động tác ngửa đầu ra sau khi chảy máu cam có thể khiến máu chảy ngược xuống cổ họng, nơi máu chảy ra và có thể gây nghẹt thở. Nếu nuốt phải máu cam, nó có thể gây buồn nôn và nôn khi đi vào dạ dày.
  • Không nâng vật quá nặng hoặc thực hiện các hoạt động thể chất quá sức. Có thể mất đến 2 tuần để vết thương lành sau khi chảy máu cam.

Cách phòng ngừa chảy máu mũi

Có nhiều cách phòng ngừa chảy máu mũi mà người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà:

  • Không ngoáy mũi.
  • Nhẹ nhàng mỗi khi xì mũi.
  • Không hút thuốc.
  • Sử dụng máy tạo độ ẩm cho ngôi nhà, đặc biệt là trong những tháng mùa đông.
  • Sử dụng nước muối xịt mũi không kê toa để dưỡng ẩm trong mũi.
  • Tránh chấn thương xảy ra ở mặt bằng cách thắt dây an toàn trong ô tô và sử dụng mũ đội đầu vừa vặn để bảo vệ khuôn mặt trong các môn thể thao va chạm, chẳng hạn như bóng đá hoặc karate.
  • Sử dụng thiết bị bảo hộ để tránh hít phải hóa chất gây kích ứng tại nơi làm việc.
  • Sử dụng thuốc thông mũi đúng theo hướng dẫn chỉ định (lạm dụng chúng có thể gây chảy máu cam

Chảy máu cam là tình trạng thường gặp ở trẻ em, người lớn tuổi và không có nhiều triệu chứng nghiêm trọng. Nếu tình trạng chảy máu mũi nghiêm trọng và không đáp ứng được với các biện pháp sơ cứu thì cần liên hệ và đưa người bệnh đến bệnh viện hoặc trung tâm y tế gần nhất ngay lập tức.Hy vọng thông qua bài viết độc giả đã trang bị thêm kiến thức về cách sơ cứu chảy máu cam nhanh chóng, hiệu quả, an toàn.

Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan tốt nghiệp Khoa Dược tại trường Cao đẳng y dược Pasteur. Hiện đang là quản lí nội dung tại Nhà thuốc Bạch Mai.

More Posts