Aceclofenac là một hoạt chất thuộc nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID), được sử dụng rộng rãi để điều trị các bệnh lý viêm và đau. Dưới đây là thông tin chi tiết về hoạt chất này:

1. Phân loại và cấu trúc

– Nhóm thuốc: NSAID, dẫn xuất của diclofenac nhưng được bổ sung nhóm acetyl, giúp cải thiện khả năng hấp thu và dung nạp.

– Công thức hóa học: C₁₈H₁₃Cl₂NO₄.

2. Cơ chế tác dụng

– Ức chế COX: Aceclofenac ức chế enzyme cyclooxygenase (COX-1 và COX-2), làm giảm tổng hợp prostaglandin – chất trung gian gây viêm, đau và sốt.

– Ưu tiên COX-2: Có tính chọn lọc cao hơn với COX-2 so với COX-1, giảm nguy cơ tác dụng phụ trên đường tiêu hóa so với NSAID cổ điển (ví dụ: diclofenac).

3. Chỉ định điều trị

– Bệnh xương khớp:

– Viêm xương khớp (osteoarthritis).

– Viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis).

– Viêm cột sống dính khớp (ankylosing spondylitis).

– Đau cấp tính: Đau lưng, đau cơ, chấn thương.
– Liều dùng: Thường dùng đường uống, 100 mg/lần × 2 lần/ngày.

4. Dược động học

– Hấp thu: Hấp thu nhanh qua đường tiêu hóa, đạt nồng độ đỉnh sau 1–3 giờ.

– Chuyển hóa: Gan chuyển hóa thành các chất có hoạt tính (4′-hydroxy-aceclofenac và diclofenac). Nhóm acetyl giúp tăng tính thấm, hoạt động như một tiền chất (prodrug).

– Thải trừ: Thời gian bán thải ~4 giờ, bài tiết chủ yếu qua nước tiểu.

5. Tác dụng phụ

– Thường gặp:

– Rối loạn tiêu hóa: Đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy.

– Chóng mặt, phát ban da.

– Nghiêm trọng:

– Loét/ xuất huyết tiêu hóa.

– Suy thận, tăng huyết áp, nguy cơ tim mạch (đột quỵ, nhồi máu).

– Hiếm gặp: Tổn thương gan, phản ứng dị ứng nặng (sốc phản vệ).

6. Chống chỉ định

– Dị ứng với NSAID hoặc thành phần thuốc.

– Loét dạ dày-tá tràng tiến triển.

– Suy tim, thận hoặc gan nặng.

– Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối (ảnh hưởng đến thai nhi).

7. Tương tác thuốc

– Thuốc chống đông (warfarin): Tăng nguy cơ chảy máu.

– Thuốc hạ áp (ví dụ: ACEI): Giảm hiệu quả điều trị.

– Corticoid, SSRIs: Tăng nguy cơ loét dạ dày.

8. So sánh với NSAID khác

– Ưu điểm: Dung nạp tốt hơn diclofenac, ít tác dụng phụ tiêu hóa.

– Nhược điểm: Vẫn có nguy cơ tim mạch và thận như các NSAID khác.

9. Lưu ý đặc biệt

– Người cao tuổi: Thận trọng do nguy cơ suy thận và tim mạch.

– Phụ nữ cho con bú: Chưa đủ dữ liệu, cân nhắc ngừng thuốc hoặc ngừng cho con bú.

– Trẻ em: Không khuyến cáo do thiếu nghiên cứu.

10. Xử lý thuốc thừa

– Tránh vứt thuốc vào nước hoặc môi trường tự nhiên. Tuân thủ hướng dẫn của cơ quan y tế để tránh ô nhiễm.

Kết luận

Aceclofenac là lựa chọn hiệu quả cho các bệnh viêm khớp và đau cấp tính, nhưng cần theo dõi chặt chẽ tác dụng phụ, đặc biệt ở người có bệnh nền. Luôn dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ!