Acid Dehydrocholic: Công Dụng, Liều Dùng và Lưu ý An Toàn Trong Điều Trị Gan Mật
Acid Dehydrocholic là chất tổng hợp kích thích bài tiết mật, hỗ trợ điều trị rối loạn gan mật. Khám phá cơ chế tác động, lợi ích và cảnh báo quan trọng qua bài viết chuyên sâu!
Acid Dehydrocholic (C24H34O5) là một acid mật tổng hợp, được sử dụng như chất choleretic (kích thích sản xuất mật) từ những năm 1930. Khác với acid mật tự nhiên, Acid Dehydrocholic có cấu trúc hóa học biến đổi, giúp tăng cường lưu thông dịch mật, hỗ trợ tiêu hóa chất béo và giảm ứ trệ ở gan. Hiện nay, nó được ứng dụng trong điều trị rối loạn chức năng túi mật, viêm đường mật và hỗ trợ thải độc gan.
Acid Dehydrocholic là dẫn xuất oxy hóa của acid cholic, với ba nhóm ketone thay thế cho nhóm hydroxyl ở vị trí C3, C7 và C12. Cấu trúc này làm tăng độ tan trong nước, thúc đẩy bài tiết mật hiệu quả.
Kích thích tế bào gan: Tăng tổng hợp và bài tiết mật qua ống mật.
Giảm độ nhớt dịch mật: Ngăn ngừa hình thành sỏi mật cholesterol.
Hỗ trợ tiêu hóa: Nhũ hóa chất béo, tăng hấp thu vitamin tan trong dầu (A, D, E, K).
Giảm triệu chứng đau hạ sườn phải, đầy bụng sau ăn.
Hiệu quả với bệnh nhân viêm túi mật không do sỏi (theo nghiên cứu đăng trên Journal of Hepatology).
Duy trì lưu thông dịch mật, ngừa ứ trệ gan.
Kết hợp với thuốc kháng sinh để phòng nhiễm trùng.
Tăng đào thải độc tố, kim loại nặng qua mật.
Dùng kèm enzyme lipase để cải thiện tiêu hóa mỡ.
Suy giảm chức năng gan mật.
Sỏi mật nhỏ không triệu chứng.
Người sau phẫu thuật đường mật.
Tắc nghẽn đường mật hoàn toàn.
Viêm gan cấp, xơ gan mất bù.
Dị ứng với acid mật tổng hợp.
Uống: 250–500 mg x 2–3 lần/ngày, sau ăn.
Tiêm tĩnh mạch: 50–100 mg/ngày (chỉ dùng trong bệnh viện).
Uống nhiều nước để tăng hiệu quả bài tiết mật.
Tránh dùng chung với thuốc kháng acid chứa nhôm (giảm hấp thu).
Tiêu chảy nhẹ, đau bụng (10–15% trường hợp).
Phân màu vàng sậm do tăng bài xuất mật.
Viêm da dị ứng, ngứa toàn thân.
Co thắt đường mật (cần ngừng thuốc ngay).
| Hoạt chất | Cơ chế | Ưu điểm | Nhược điểm |
|---|---|---|---|
| Acid Dehydrocholic | Kích thích bài tiết mật | Hiệu quả nhanh, giá thành thấp | Gây tiêu chảy, chống chỉ định tắc mật |
| Ursodeoxycholic | Làm tan sỏi cholesterol | An toàn cho tắc mật một phần | Hiệu quả chậm (6–24 tháng) |
| Chenodeoxycholic | Ức chế tổng hợp cholesterol | Dùng cho sỏi mật không phẫu thuật | Tỷ lệ tái phát cao (50%) |
Kết hợp với Silymarin: Tăng cường thải độc gan ở bệnh nhân xơ gan (thử nghiệm giai đoạn II, 2023).
Dạng bào chế nano: Giảm tác dụng phụ lên đường tiêu hóa.
Ứng dụng trong điều trị NAFLD (gan nhiễm mỡ): Cải thiện men gan và tình trạng viêm.
Q: Acid Dehydrocholic có dùng cho phụ nữ mang thai không?
A: Chưa đủ dữ liệu an toàn. Chỉ dùng khi lợi ích vượt trội nguy cơ.
Q: Uống Acid Dehydrocholic bao lâu thì có tác dụng?
A: Triệu chứng đầy bụng giảm sau 3–5 ngày. Liệu trình thường kéo dài 2–4 tuần.
Q: Có thể mua Acid Dehydrocholic không cần đơn không?
A: Tại Việt Nam, đây là thuốc kê đơn. Cần tham vấn bác sĩ trước khi dùng.
Q: Dùng lâu dài có gây phụ thuộc không?
A: Không. Tuy nhiên, cần ngưng thuốc định kỳ để đánh giá chức năng gan mật.
Acid Dehydrocholic là giải pháp hiệu quả cho bệnh nhân rối loạn bài tiết mật, nhưng cần tuân thủ đúng chỉ định và liều lượng. Để phòng ngừa biến chứng, người bệnh nên kết hợp chế độ ăn ít cholesterol, tập thể dục đều đặn và tái khám định kỳ.
Lưu ý: Acid Dehydrocholic, công dụng Acid Dehydrocholic, thuốc kích thích mật, điều trị rối loạn gan mật, choleretic agent.
