– Tên khoa học: *Paeonia lactiflora* (họ Paeoniaceae).
– Tên khác: Thược dược trắng, White Peony Root, Bai Shao (Trung Quốc).
– Đặc điểm: Cây thân thảo, hoa lớn màu trắng hoặc hồng, rễ củ màu trắng ngà là bộ phận dùng làm thuốc.
1. Dưỡng huyết, điều kinh:
– Điều trị kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, rong kinh.
– Hỗ trợ phụ nữ sau sinh thiếu máu, da xanh xao.
2. Bình can, giảm đau:
– Giảm đau đầu, đau nửa đầu do can dương thượng cang (huyết áp cao).
– Hỗ trợ đau dạ dày, co thắt cơ bắp.
3. Liễm hãn (cầm mồ hôi):
– Dùng cho người ra mồ hôi trộm, tự hãn (tự đổ mồ hôi không rõ nguyên nhân).
4. Dưỡng âm:
– Hỗ trợ người âm hư, nóng trong, miệng khô, mất ngủ.
– Sắc thuốc: 6–12g Bạch Thược khô sắc với nước, thường kết hợp với Đương quy, Địa hoàng, Cam thảo trong các bài thuốc như Tứ Vật Thang.
– Tán bột: Trộn với mật ong làm viên hoàn, uống 3–5g/ngày.
– Dùng ngoài: Giã rễ tươi đắp giảm sưng đau khớp.
– Ngâm rượu: Rễ khô ngâm rượu 40 độ (tỷ lệ 1:10), dùng xoa bóp hoặc uống 15–20ml/ngày.
– Chống chỉ định:
– Phụ nữ mang thai (có thể gây co thắt tử cung).
– Người tỳ vị hư hàn (tiêu chảy, lạnh bụng).
– Tác dụng phụ:
– Dùng quá liều (>15g/ngày) gây chóng mặt, buồn nôn, tụt huyết áp.
– Tương tác thuốc:
– Thận trọng khi dùng chung với thuốc chống đông máu hoặc thuốc hạ huyết áp.
– Bạch Thược (*Paeonia lactiflora*) và Xích Thược (*Paeonia veitchii*):
– Bạch Thược: Rễ trắng, vị đắng chát, tính hàn, chủ về dưỡng huyết.
– Xích Thược: Rễ đỏ, vị đắng, tính lạnh, chủ về hoạt huyết, phá ứ.
– Hoạt chất paeoniflorin trong Bạch Thược có tác dụng:
– Giảm co thắt cơ trơn (ruột, tử cung), giảm đau do viêm.
– Ức chế viêm khớp, hỗ trợ điều trị lupus ban đỏ.
– Bảo vệ tế bào gan, chống oxy hóa.
– Nghiên cứu lâm sàng ghi nhận khả năng điều hòa nội tiết tố nữ và cải thiện triệu chứng tiền mãn kinh.
Khuyến cáo:
– Chọn Bạch Thược có màu trắng ngà, mùi thơm nhẹ, không mốc. Tránh dùng rễ non hoặc pha tạp chất.
– Phụ nữ kinh nguyệt nhiều nên dùng Bạch Thược sao với rượu để tăng tác dụng cầm máu.
– Tham khảo thầy thuốc Đông y trước khi kết hợp với các vị thuốc khác! 🌸