Tên gốc: Carbidopa.
Nhóm thuốc: Chất ức chế decarboxylase ngoại vi (không qua hàng rào máu não).
Mục đích: Thường được kết hợp với Levodopa để điều trị bệnh Parkinson và hội chứng Parkinson do thuốc.
Cơ chế:
Ngăn chặn chuyển hóa Levodopa thành Dopamine ở ngoại vi (gan, ruột), giúp tăng lượng Levodopa đến não.
Giảm tác dụng phụ ngoại vi của Levodopa (buồn nôn, nôn, hạ huyết áp).
Bệnh Parkinson: Kết hợp với Levodopa để cải thiện triệu chứng run, cứng cơ, vận động chậm.
Hội chứng Parkinson thứ phát: Do tác dụng phụ của thuốc (ví dụ: thuốc chống loạn thần).
Dạng phối hợp phổ biến:
Carbidopa/Levodopa (tỉ lệ 1:4 hoặc 1:10):
Sinemet®: 10/100mg, 25/100mg, 25/250mg.
Parcopa®: Viên sủi.
Liều khởi đầu: Thường 25/100mg × 3 lần/ngày, điều chỉnh theo đáp ứng.
Liều tối đa carbidopa: Không quá 200mg/ngày (tránh ức chế quá mức).
Dùng riêng carbidopa (hiếm): Chỉ trong trường hợp cần bổ sung để tăng hiệu quả Levodopa.
Thường gặp:
Buồn nôn, chóng mặt, khô miệng.
Rối loạn giấc ngủ, ảo giác (do tăng Dopamine não).
Nghiêm trọng:
Loạn vận động (rối loạn vận động không tự chủ).
Hạ huyết áp tư thế, tim đập nhanh.
Hội chứng cai thuốc đột ngột: Sốt, lú lẫn, cứng cơ (nguy cơ tử vong nếu ngừng đột ngột).
Dị ứng với Carbidopa/Levodopa.
Bệnh glôcôm góc đóng không kiểm soát.
Tiền sử melanoma ác tính (Levodopa kích thích tăng sắc tố).
Thuốc ức chế MAO (ví dụ: Phenelzine): Gây tăng huyết áp nguy hiểm → Ngừng MAO ít nhất 2 tuần trước khi dùng.
Thuốc chống loạn thần (ví dụ: Haloperidol): Làm giảm hiệu quả Carbidopa/Levodopa.
Thực phẩm giàu protein: Giảm hấp thu Levodopa → Uống thuốc cách bữa ăn 30–60 phút.
Thời gian dùng: Uống đúng giờ, tránh bỏ liều.
Đối tượng đặc biệt:
Người suy thận/gan: Điều chỉnh liều theo chỉ định.
Phụ nữ mang thai/cho con bú: Chỉ dùng khi lợi ích > nguy cơ (chưa đủ dữ liệu an toàn).
Theo dõi: Đánh giá triệu chứng vận động, tác dụng phụ thần kinh.
Phối hợp Carbidopa/Levodopa:
Sinemet®, Parcopa®, Duodopa® (gel dùng qua sonde dạ dày).
Kết hợp thêm Entacapone: Stalevo® (Carbidopa/Levodopa/Entacapone).
Sinemet 25/100mg: ~50,000–80,000 VNĐ/vỉ 10 viên (tùy nhà thuốc).
Kết luận: Carbidopa là thuốc hỗ trợ quan trọng trong phác đồ điều trị Parkinson khi kết hợp với Levodopa. Lưu ý:
Không tự ý điều chỉnh liều hoặc ngừng thuốc đột ngột.
Tái khám định kỳ để đánh giá hiệu quả và tác dụng phụ.
Tham vấn bác sĩ trước khi dùng chung với các thuốc khác.