Thông tin chi tiết về Carbidopa:

1. Tổng quan

• Tên gốc: Carbidopa.

• Nhóm thuốc: Chất ức chế decarboxylase ngoại vi (không qua hàng rào máu não).

• Mục đích: Thường được kết hợp với Levodopa để điều trị bệnh Parkinson và hội chứng Parkinson do thuốc.

• Cơ chế:

  • Ngăn chặn chuyển hóa Levodopa thành Dopamine ở ngoại vi (gan, ruột), giúp tăng lượng Levodopa đến não.

  • Giảm tác dụng phụ ngoại vi của Levodopa (buồn nôn, nôn, hạ huyết áp).

2. Chỉ định

• Bệnh Parkinson: Kết hợp với Levodopa để cải thiện triệu chứng run, cứng cơ, vận động chậm.

• Hội chứng Parkinson thứ phát: Do tác dụng phụ của thuốc (ví dụ: thuốc chống loạn thần).

3. Dạng bào chế và liều dùng

• Dạng phối hợp phổ biến:

  • Carbidopa/Levodopa (tỉ lệ 1:4 hoặc 1:10):

    • Sinemet®: 10/100mg, 25/100mg, 25/250mg.

    • Parcopa®: Viên sủi.

  • Liều khởi đầu: Thường 25/100mg × 3 lần/ngày, điều chỉnh theo đáp ứng.

  • Liều tối đa carbidopa: Không quá 200mg/ngày (tránh ức chế quá mức).

• Dùng riêng carbidopa (hiếm): Chỉ trong trường hợp cần bổ sung để tăng hiệu quả Levodopa.

4. Tác dụng phụ

• Thường gặp:

  • Buồn nôn, chóng mặt, khô miệng.

  • Rối loạn giấc ngủ, ảo giác (do tăng Dopamine não).

• Nghiêm trọng:

  • Loạn vận động (rối loạn vận động không tự chủ).

  • Hạ huyết áp tư thế, tim đập nhanh.

  • Hội chứng cai thuốc đột ngột: Sốt, lú lẫn, cứng cơ (nguy cơ tử vong nếu ngừng đột ngột).

5. Chống chỉ định

• Dị ứng với Carbidopa/Levodopa.

• Bệnh glôcôm góc đóng không kiểm soát.

• Tiền sử melanoma ác tính (Levodopa kích thích tăng sắc tố).

6. Tương tác thuốc

• Thuốc ức chế MAO (ví dụ: Phenelzine): Gây tăng huyết áp nguy hiểm → Ngừng MAO ít nhất 2 tuần trước khi dùng.

• Thuốc chống loạn thần (ví dụ: Haloperidol): Làm giảm hiệu quả Carbidopa/Levodopa.

• Thực phẩm giàu protein: Giảm hấp thu Levodopa → Uống thuốc cách bữa ăn 30–60 phút.

7. Lưu ý quan trọng

• Thời gian dùng: Uống đúng giờ, tránh bỏ liều.

• Đối tượng đặc biệt:

  • Người suy thận/gan: Điều chỉnh liều theo chỉ định.

  • Phụ nữ mang thai/cho con bú: Chỉ dùng khi lợi ích > nguy cơ (chưa đủ dữ liệu an toàn).

• Theo dõi: Đánh giá triệu chứng vận động, tác dụng phụ thần kinh.

8. Tên biệt dược

• Phối hợp Carbidopa/Levodopa:

  • Sinemet®, Parcopa®, Duodopa® (gel dùng qua sonde dạ dày).

• Kết hợp thêm Entacapone: Stalevo® (Carbidopa/Levodopa/Entacapone).

9. Giá tham khảo

• Sinemet 25/100mg: ~50,000–80,000 VNĐ/vỉ 10 viên (tùy nhà thuốc).

Kết luận: Carbidopa là thuốc hỗ trợ quan trọng trong phác đồ điều trị Parkinson khi kết hợp với Levodopa. Lưu ý:

• Không tự ý điều chỉnh liều hoặc ngừng thuốc đột ngột.

• Tái khám định kỳ để đánh giá hiệu quả và tác dụng phụ.

• Tham vấn bác sĩ trước khi dùng chung với các thuốc khác.