Hộp 6 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viên nén phân tán
Citicoline là hoạt chất quan trọng trong điều trị tổn thương não, đột quỵ và rối loạn nhận thức. Bài viết tổng hợp chi tiết cơ chế tác dụng, liều dùng, tác dụng phụ và lưu ý khi sử dụng theo nghiên cứu mới nhất.
Citicoline (Cytidine 5′-diphosphocholine) là hoạt chất thuộc nhóm thuốc hướng tâm thần, được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý thần kinh như Alzheimer, Parkinson, đột quỵ và chấn thương sọ não. Citicoline hoạt động bằng cách kích thích tổng hợp phospholipid màng tế bào thần kinh, hỗ trợ phục hồi chức năng não và giảm tổn thương do thiếu máu cục bộ.
Hoạt chất này có các dạng bào chế như viên nén (200–500 mg), dung dịch uống (100–200 mg/ml) và tiêm tĩnh mạch (500–1000 mg), với tên biệt dược phổ biến như Cicolin, Cerevit Fort, PT-Colin .
Citicoline tham gia vào quá trình tổng hợp phosphatidylcholine – thành phần chính của màng tế bào thần kinh. Cơ chế chính bao gồm:
Bảo vệ thần kinh: Ức chế giải phóng glutamate – chất gây độc tế bào thần kinh, giảm tổn thương do stress oxy hóa.
Cải thiện dẫn truyền thần kinh: Tăng sản xuất acetylcholine và dopamine, hỗ trợ chức năng nhận thức và vận động.
Tái tạo màng tế bào: Phục hồi tính toàn vẹn của màng ty thể, ngăn chặn quá trình apoptosis (chết tế bào theo chương trình).
Hấp thu: Citicoline hấp thu nhanh qua đường uống và tiêm, đạt nồng độ đỉnh sau 1–2 giờ. Sinh khả dụng >90%, không bị ảnh hưởng bởi thức ăn.
Phân bố: Thuốc dễ dàng vượt qua hàng rào máu não, tập trung ở vùng tổn thương thần kinh.
Chuyển hóa: Chuyển thành cytidine và choline tại gan, tham gia vào chu trình tổng hợp phospholipid.
Thải trừ: 70–80% qua nước tiểu và hô hấp, thời gian bán thải 56–71 giờ.
Bệnh thoái hóa thần kinh: Alzheimer, Parkinson (giảm run và cứng cơ).
Tổn thương não cấp: Đột quỵ, xuất huyết não, chấn thương sọ não.
Rối loạn nhận thức: Suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ sau đột quỵ.
| Đối Tượng | Liều Khuyến Cáo | Thời Gian Điều Trị |
|---|---|---|
| Người lớn (uống) | 500–1000 mg/ngày, chia 1–2 lần | 3–6 tháng |
| Người lớn (tiêm) | 500–1000 mg/ngày, truyền tĩnh mạch 40–60 giọt/phút | 14–21 ngày (giai đoạn cấp) |
| Trẻ em | 100–200 mg/ngày, chia 2–3 lần | Theo chỉ định của bác sĩ |
Lưu ý:
Tránh dùng liều cao (>1000 mg/ngày) cho bệnh nhân xuất huyết nội sọ.
Uống thuốc cùng nước, tránh dùng chung với thức ăn giàu chất béo.
Nhẹ: Buồn nôn (5–10%), đau đầu, chóng mặt.
Nghiêm trọng: Hạ huyết áp, co giật, rối loạn nhịp tim (hiếm gặp).
Dị ứng với citicoline hoặc thành phần thuốc.
Phụ nữ mang thai và cho con bú (nguy cơ ảnh hưởng đến thai nhi).
Tăng trương lực hệ thần kinh đối giao cảm.
Levodopa: Citicoline làm tăng tác dụng phụ (run, cứng cơ) của Levodopa.
Thuốc chống đông máu: Tăng nguy cơ xuất huyết khi dùng chung.
Theo dõi định kỳ: Kiểm tra chức năng gan, huyết áp và điện giải đồ.
Phục hồi chức năng: Kết hợp vật lý trị liệu để tối ưu hiệu quả điều trị sau đột quỵ.
Đột quỵ: Citicoline giảm 30% diện tích tổn thương não và cải thiện phục hồi vận động sau 3 tháng.
Alzheimer: Nghiên cứu trên 1.200 bệnh nhân cho thấy citicoline làm chậm tiến triển bệnh, tăng điểm MMSE (đánh giá nhận thức) trung bình 2–3 điểm.
Chấn thương sọ não: Giảm 50% thời gian hồi phục ý thức so với nhóm không dùng thuốc.
Citicoline là giải pháp hiệu quả trong điều trị các bệnh lý thần kinh nhờ cơ chế đa tác động: bảo vệ tế bào, tăng dẫn truyền thần kinh và phục hồi chức năng não. Tuy nhiên, việc sử dụng cần tuân thủ liều lượng và theo dõi y tế chặt chẽ để tránh rủi ro. Kết hợp chế độ ăn giàu choline (trứng, cá hồi) và tập luyện trí não giúp nâng cao hiệu quả điều trị.
Tài Liệu Tham Khảo:
Thông tin dược lý & chỉ định: .
Liều dùng & tác dụng phụ: .
Nghiên cứu lâm sàng: .
