Hộp 1 lọ x 30 viên
Hộp 1 lọ x 60 viênCysteine: Vai Trò, Lợi Ích Sức Khỏe và Những Điều Cần Lưu Ý
Khám phá Cysteine – axit amin thiết yếu hỗ trợ giải độc, sản xuất glutathione và cải thiện sức khỏe da, tóc. Thông tin chi tiết về nguồn thực phẩm, công dụng y học, tác dụng phụ và cách bổ sung an toàn.
Cysteine là một axit amin chứa lưu huỳnh, đóng vai trò quan trọng trong tổng hợp protein và sản xuất glutathione – chất chống oxy hóa mạnh nhất cơ thể. Đây là axit amin bán thiết yếu, nghĩa là cơ thể có thể tự tổng hợp nhưng cần bổ sung qua thực phẩm hoặc viên uống trong một số trường hợp (suy dinh dưỡng, bệnh mãn tính). Ngoài ra, dẫn xuất N-Acetyl Cysteine (NAC) được ứng dụng rộng rãi trong y học nhờ khả năng làm loãng đờm, giải độc gan và hỗ trợ sức khỏe tâm thần.
Năm 1810: Cysteine được phát hiện lần đầu từ sỏi thận.
Năm 1935: Tổng hợp thành công L-Cysteine trong phòng thí nghiệm.
Thập niên 1960: NAC ra đời, trở thành thuốc giải độc hàng đầu cho ngộ độc paracetamol.
Thế kỷ 21: Ứng dụng NAC trong điều trị COVID-19 và rối loạn tâm thần.
L-Cysteine: Dạng hoạt động sinh học, tham gia vào quá trình chuyển hóa.
D-Cysteine: Không có vai trò sinh lý, chủ yếu dùng trong công nghiệp.
N-Acetyl Cysteine (NAC): Dẫn xuất tổng hợp, hấp thu tốt hơn và ổn định trong cơ thể.
Cysteine là thành phần chính của glutathione, giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào khỏi stress oxy hóa.
Kết hợp với độc tố trong gan, đào thải qua nước tiểu. NAC được dùng trong ngộ độc paracetamol.
Cấu trúc tóc và móng nhờ liên kết disulfide từ cysteine.
Kích thích sản xuất tế bào lympho T, chống nhiễm trùng.
Động vật: Ức gà, trứng, sữa, cá hồi.
Thực vật: Tỏi, hành tây, bông cải xanh, yến mạch, đậu nành.
Lưu ý: Nấu chín làm giảm hàm lượng cysteine; NAC không có trong tự nhiên, chỉ tồn tại dạng bổ sung.
Ngộ độc paracetamol: NAC truyền tĩnh mạch trong vòng 8–10 giờ để ngừa suy gan.
Bệnh phổi tắc nghẽn (COPD): NAC 600 mg/ngày làm loãng đờm, giảm đợt cấp.
Viêm phế quản mãn tính: Cải thiện triệu chứng ho, khó thở.
Nghiên cứu: NAC 2,400 mg/ngày giảm triệu chứng trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD).
Ức chế gốc tự do, làm chậm thoái hóa tế bào.
Dầu gội, dầu xả: Phục hồi tóc hư tổn nhờ củng cố keratin.
Serum chống lão hóa: NAC kết hợp vitamin C làm sáng da, giảm nám.
Kem dưỡng: Tăng độ đàn hồi, hỗ trợ điều trị mụn.
Dạng viên NAC: Liều thông thường 600–1,200 mg/ngày, uống cùng nước.
Thời điểm: Sau ăn để tránh kích ứng dạ dày.
Đối tượng cần thận trọng: Người hen suyễn, loét dạ dày, phụ nữ mang thai.
Mệt mỏi, dễ nhiễm trùng.
Tóc gãy rụng, móng yếu.
Gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng giải độc.
Người ăn chay trường, suy dinh dưỡng.
Bệnh nhân HIV, tiểu đường.
Nhẹ: Buồn nôn, đau bụng, phát ban.
Nặng: Co thắt phế quản (ở người hen), tăng men gan.
Liều nguy hiểm: Trên 7,000 mg NAC/ngày gây sốc phản vệ.
Nitroglycerin: NAC làm tăng tác dụng, gây tụt huyết áp đột ngột.
Thuốc ức chế ho (Codeine): Làm loãng đờm, giảm hiệu quả.
Hóa trị liệu: Một số thuốc (Cyclophosphamide) kém hiệu quả khi dùng cùng NAC.
“Uống NAC thay thế được glutathione”: Sai! Cơ thể cần thêm vitamin B6, magie để chuyển hóa.
“Càng nhiều cysteine càng tốt cho tóc”: Dư thừa gây rối loạn chuyển hóa lưu huỳnh, hại gan.
“NAC chữa được COVID-19”: Chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng, không thay thế vaccine.
Theo BS. Nguyễn Thị Lan, Bệnh viện Bạch Mai:
“NAC là thuốc mạnh, không tự ý dùng kéo dài. Bệnh nhân hen, gan cần xét nghiệm định kỳ để điều chỉnh liều.”
Q1: Cysteine có an toàn cho bà bầu?
A: Chưa đủ bằng chứng. Chỉ dùng khi có chỉ định bác sĩ.
Q2: NAC có giúp giảm gàu không?
A: Có, nhờ kháng viêm và cân bằng tiết bã nhờn.
Q3: Nên dùng NAC vào lúc nào?
A: Uống sau ăn sáng hoặc trưa để tránh mất ngủ.
Cysteine và NAC mang lại lợi ích đa dạng từ sức khỏe đến làm đẹp, nhưng đòi hỏi sử dụng đúng liều, đúng đối tượng. Hãy ưu tiên bổ sung qua thực phẩm và chỉ dùng viên uống khi cần thiết, kèm theo tư vấn y tế!
Bài viết tham khảo nguồn uy tín từ NIH, WHO và tạp chí Journal of Clinical Pharmacy.
