Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 10 vỉ x 10 viên
Hộp 10 vỉ x 10 viênHydroxycarbamide: Hoạt Chất Điều Trị Ung Thư Và Bệnh Hồng Cầu Hình Liềm Hiệu Quả
Hydroxycarbamide (Hydroxyurea) là thuốc ức chế tổng hợp DNA, được dùng trong điều trị ung thư và bệnh hồng cầu hình liềm. Bài viết tổng hợp cơ chế, liều dùng, tác dụng phụ và nghiên cứu mới nhất.
Hydroxycarbamide là gì?
Cơ chế hoạt động
Công dụng điều trị
Liều dùng và cách sử dụng
Tác dụng phụ và cách xử lý
Chống chỉ định và thận trọng
Tương tác thuốc nguy hiểm
Nghiên cứu mới về Hydroxycarbamide
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Hydroxycarbamide (C₄H₄N₂O₂), còn gọi là Hydroxyurea, là thuốc hóa trị thuộc nhóm antimetabolite, được sử dụng từ những năm 1960 để điều trị ung thư và rối loạn máu. Thuốc hoạt động bằng cách ức chế tổng hợp DNA, ngăn chặn sự phân chia của tế bào ác tính và tế bào hồng cầu bất thường.
Phân loại:
Thuốc ức chế ribonucleotide reductase.
Dạng bào chế: Viên nén 500 mg, 1000 mg.
Hydroxycarbamide tác động qua 3 cơ chế chính:
Ức chế enzyme ribonucleotide reductase: Ngăn chuyển đổi ribonucleotide thành deoxyribonucleotide, thành phần thiết yếu tổng hợp DNA.
Gây tổn thương DNA: Tạo ra các gốc tự do làm đứt gãy chuỗi DNA.
Kích hoạt quá trình apoptosis: Thúc đẩy tế bào ung thư tự chết theo chương trình.
Hiệu quả lâm sàng:
Giảm 50% tần suất cơn đau ở bệnh nhân hồng cầu hình liềm sau 6 tháng (theo nghiên cứu đăng trên New England Journal of Medicine).
Kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân đa u tủy xương.
Đa u tủy xương (Multiple Myeloma): Kết hợp với Melphalan và Prednisone.
Ung thư bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML): Dùng khi không đáp ứng với Imatinib.
U nguyên bào thần kinh (Neuroblastoma): Hỗ trợ giảm kích thước khối u.
Giảm cơn đau: Tăng sản xuất hemoglobin F (HbF), ngăn hồng cầu hình liềm hóa.
Phòng ngừa đột quỵ: Giảm nguy cơ tắc mạch do hồng cầu cứng.
Bệnh tăng tiểu cầu nguyên phát (ET): Kiểm soát số lượng tiểu cầu.
HIV/AIDS: Kết hợp với antiretroviral để tăng hiệu quả.
Ung thư:
Khởi đầu: 20–30 mg/kg/ngày, uống một lần.
Duy trì: Điều chỉnh dựa trên đáp ứng và độc tính.
Bệnh hồng cầu hình liềm:
Liều thông thường: 15 mg/kg/ngày, tăng dần đến 35 mg/kg/ngày nếu dung nạp tốt.
Uống thuốc cùng nhiều nước: Tránh kích ứng dạ dày.
Theo dõi công thức máu: Đánh giá số lượng hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu 2 tuần/lần.
Đối tượng đặc biệt:
Suy thận: Giảm liều 50% nếu mức lọc cầu thận (GFR) <60 mL/phút.
Người cao tuổi: Bắt đầu với liều thấp nhất.
| Tác dụng phụ | Tỷ lệ | Cách xử trí |
|---|---|---|
| Ức chế tủy xương | 20–30% | Ngừng thuốc tạm thời, truyền máu nếu cần. |
| Buồn nôn, ói mửa | 15–25% | Dùng thuốc chống nôn (Ondansetron). |
| Loét miệng | 10–15% | Súc miệng bằng nước muối sinh lý. |
| Phát ban da | 5–10% | Ngừng thuốc, dùng kháng histamine. |
| Tăng nguy cơ nhiễm trùng | 10–20% | Theo dõi nhiệt độ, dùng kháng sinh khi cần. |
Chống chỉ định:
Dị ứng với Hydroxycarbamide.
Phụ nữ mang thai (nguy cơ quái thai).
Suy tủy xương nặng.
Thận trọng:
Bệnh nhân suy gan, thận.
Người có tiền sử ung thư da.
Thuốc ức chế miễn dịch (Azathioprine): Tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Thuốc gây độc tế bào (Cisplatin): Tăng độc tính trên thận.
Vắc xin sống (sởi, thủy đậu): Giảm hiệu quả, nguy cơ nhiễm bệnh.
Kết hợp với liệu pháp miễn dịch: Thử nghiệm năm 2022 trên bệnh nhân ung thư phổi cho thấy Hydroxycarbamide làm tăng đáp ứng với Pembrolizumab.
Bệnh hồng cầu hình liềm ở trẻ em: Nghiên cứu NIH khuyến cáo dùng Hydroxycarbamide từ 9 tháng tuổi để giảm biến chứng.
Công nghệ nano: Phát triển dạng bào chế hướng đích, giảm tác dụng phụ toàn thân.
Q1: Hydroxycarbamide có gây ung thư không?
→ Có! Thuốc làm tăng nguy cơ ung thư da, cần khám da định kỳ.
Q2: Dùng Hydroxycarbamide bao lâu thì ngưng?
→ Tùy bệnh: Ung thư dùng đến khi khối u giảm, bệnh hồng cầu hình liềm dùng suốt đời.
Q3: Có thể uống rượu khi dùng thuốc không?
→ Không! Rượu làm tăng độc tính trên gan và tủy xương.
Hydroxycarbamide là thuốc cứu sống nhiều bệnh nhân ung thư và hồng cầu hình liềm, nhưng đòi hỏi sử dụng dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ. Để tối ưu hiệu quả và giảm rủi ro, người bệnh cần tuân thủ liều lượng, tái khám định kỳ và báo cáo ngay các dấu hiệu bất thường như sốt, chảy máu hoặc phát ban.
Có thể bạn quan tâm: Hydroxycarbamide, Hydroxyurea, điều trị ung thư, bệnh hồng cầu hình liềm, tác dụng phụ Hydroxycarbamide, liều dùng Hydroxycarbamide, thuốc ức chế tủy xương.
