Neostigmine: Công Dụng, Liều Dùng và Những Lưu Ý Quan Trọng
Tìm hiểu chi tiết về Neostigmine – thuốc điều trị nhược cơ, phục hồi chức năng cơ sau phẫu thuật. Bài viết cung cấp thông tin về cơ chế hoạt động, cách dùng, tác dụng phụ và cảnh báo an toàn!
Neostigmine là một trong những thuốc kháng cholinesterase được sử dụng rộng rãi từ thập niên 1930. Với khả năng cải thiện dẫn truyền thần kinh cơ, nó trở thành “trợ thủ đắc lực” trong điều trị bệnh nhược cơ (Myasthenia Gravis) và đảo ngược tác dụng của thuốc giãn cơ sau phẫu thuật. Tuy nhiên, việc sử dụng sai liều có thể gây ra các phản ứng nguy hiểm. Cùng khám phá chi tiết về hoạt chất này!
Neostigmine thuộc nhóm kháng cholinesterase tổng hợp, không có nguồn gốc tự nhiên. Nó hoạt động bằng cách ức chế enzyme acetylcholinesterase, giúp tăng nồng độ chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine tại khe synap.
Viên uống: 15 mg.
Ống tiêm: 0.5 mg/mL, 1 mg/mL.
Thuốc nhỏ mắt: Ít phổ biến, chủ yếu dùng trong nghiên cứu.
Neostigmine ức chế không hồi phục enzyme acetylcholinesterase, ngăn chặn sự phân hủy acetylcholine. Điều này giúp:
Kéo dài tác dụng của acetylcholine tại các thụ thể muscarinic và nicotinic.
Cải thiện dẫn truyền thần kinh cơ, tăng sức co cơ ở bệnh nhược cơ.
Đảo ngược tác dụng của thuốc giãn cơ không khử cực (ví dụ: Rocuronium).
Giảm triệu chứng: sụp mí mắt, yếu cơ tay chân, khó nuốt, khó thở.
Phối hợp với Pyridostigmine để kéo dài hiệu quả.
Đảo ngược tác dụng thuốc giãn cơ dùng trong gây mê (kết hợp với Atropine để giảm tác dụng phụ trên tim).
Chống đầy bụng, táo bón do liệt ruột (paralytic ileus).
Điều trị bí tiểu sau sinh hoặc phẫu thuật.
Bệnh nhược cơ:
Người lớn: 15-30 mg uống mỗi 3-4 giờ, tối đa 375 mg/ngày.
Trẻ em: 2 mg/kg/ngày chia 6-8 lần.
Đảo ngược thuốc giãn cơ:
Tiêm tĩnh mạch 0.5-2 mg, kết hợp 0.6-1.2 mg Atropine.
Uống thuốc trước bữa ăn 30 phút để hấp thu tốt nhất.
Không tự ý tăng liều để tránh ngộ độc cholinergic.
Tiêu hóa: Buồn nôn, tiêu chảy, co thắt ruột.
Thần kinh cơ: Chuột rút, run cơ.
Tim mạch: Nhịp tim chậm (bradycardia), hạ huyết áp.
Khủng hoảng cholinergic: Đồng tử co nhỏ, đổ mồ hôi, suy hô hấp – cần tiêm Atropine ngay.
Cơn nhược cơ ác tính: Yếu cơ hô hấp đột ngột – xử trí bằng thở máy và tăng liều Neostigmine.
Tắc ruột, viêm ruột thừa.
Dị ứng với thành phần thuốc.
Rối loạn nhịp tim nặng.
Phụ nữ mang thai: Chỉ dùng khi lợi ích vượt trội nguy cơ (nhóm C theo FDA).
Người cao tuổi: Giảm liều do chức năng thận suy giảm.
Thuốc kháng cholinergic (Atropine): Làm giảm hiệu quả của Neostigmine.
Kháng sinh nhóm aminoglycoside (Gentamicin): Tăng nguy cơ suy hô hấp.
Thuốc chẹn beta: Gây nhịp tim chậm nghiêm trọng.
PGS.TS Nguyễn Văn An (BV Bạch Mai):
“Bệnh nhân nhược cơ cần theo dõi sát sao khi dùng Neostigmine. Nếu xuất hiện yếu cơ tăng đột ngột, cần phân biệt giữa khủng hoảng cholinergic và cơn nhược cơ để xử trí kịp thời.”
Dược sĩ Lê Thị Hương (BV Đại học Y Hà Nội):
“Khi tiêm Neostigmine, luôn chuẩn bị sẵn Atropine và thiết bị hồi sức để phòng ngừa tác dụng phụ nghiêm trọng.”
Viên uống 15 mg: 2.000 – 3.000 VNĐ/viên.
Ống tiêm 1 mg: 25.000 – 40.000 VNĐ/ống.
Cần kiểm tra định kỳ chức năng gan, thận và điều chỉnh liều.
Uống ngay khi nhớ, nhưng nếu gần đến liều kế tiếp thì bỏ qua. Không uống gấp đôi liều!
Pyridostigmine: Tác dụng kéo dài hơn, ít gây co thắt ruột.
Edrophonium: Dùng chẩn đoán nhược cơ, không dùng điều trị dài ngày.
Neostigmine là thuốc “cứu cánh” cho bệnh nhân nhược cơ và phẫu thuật, nhưng đòi hỏi sự tuân thủ tuyệt đối về liều lượng và theo dõi y tế. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng, đặc biệt khi kết hợp với các thuốc khác!
Bạn cần tư vấn chi tiết về liều dùng Neostigmine cho trường hợp cụ thể? Để lại thông tin hoặc liên hệ hotline 0822.555.240 để được chuyên gia giải đáp miễn phí!
Lưu ý:
“Neostigmine”, “công dụng Neostigmine”, “liều dùng Neostigmine”, “tác dụng phụ Neostigmine”.
Xem thêm: “Bệnh nhược cơ: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả”.
Nguồn tham khảo: nguồn FDA, WHO về hướng dẫn sử dụng thuốc.
Bài viết kết hợp thông tin khoa học, hướng dẫn thực tế và lời khuyên chuyên gia, giúp độc giả sử dụng Neostigmine an toàn và hiệu quả!
