Hộp 1 tuýp 10g
Hộp 5 vỉ x 10 viên nén
Hộp 5 vỉ x 10 viên nén
Hộp 5 vỉ x 10 viên nén
Hộp 5 vỉ x 10 viên
Hộp 1 tuýp 10gKhám phá Tacrolimus – thuốc ức chế miễn dịch hàng đầu trong điều trị viêm da cơ địa và ngăn thải ghép. Bài viết chi tiết về cơ chế, công dụng, liều dùng, tác dụng phụ và lưu ý quan trọng.
Tacrolimus: Hoạt Chất Ức Chế Miễn Dịch Hiệu Quả Trong Điều Trị Da Liễu Và Ghép Tạng
Tacrolimus (tên thương mại: Prograf, Protopic) là thuốc ức chế miễn dịch thuộc nhóm calcineurin inhibitor, được sử dụng chủ yếu để:
Ngăn thải ghép sau phẫu thuật cấy ghép nội tạng (gan, thận, tim).
Điều trị viêm da cơ địa (eczema) và một số bệnh da liễu tự miễn.
Công thức hóa học: C₄₄H₆₉NO₁₂·H₂O, được phân lập từ vi khuẩn Streptomyces tsukubaensis.
Tacrolimus ức chế miễn dịch thông qua cơ chế:
Ức chế calcineurin: Ngăn chặn hoạt hóa tế bào T – tế bào chủ chốt trong phản ứng thải ghép và viêm.
Giảm sản xuất cytokine: Hạn chế IL-2, TNF-α, IFN-γ – các chất gây viêm và kích hoạt miễn dịch.
Tác động lên tế bào Langerhans da: Giảm phản ứng quá mẫn trong bệnh chàm.
Chỉ định: Dùng sau ghép thận, gan, tim, phổi.
Liều dùng:
Khởi đầu: 0.1–0.2 mg/kg/ngày (uống), duy trì nồng độ máu 5–15 ng/mL.
Kết hợp với mycophenolate hoặc corticosteroid để tăng hiệu quả.
Dạng bôi (0.03%–0.1%):
Giảm ngứa, mẩn đỏ, bong tróc da sau 3–7 ngày.
Hiệu quả tương đương corticosteroid nhưng ít gây teo da.
Liều dùng: Thoa 2 lần/ngày lên vùng tổn thương, dùng tối đa 6 tuần.
Nghiên cứu lâm sàng: Cải thiện 60–70% triệu chứng vảy nến mảng bám (theo Journal of Dermatological Treatment, 2022).
Lưu ý: Không dùng cho tổn thương da nhiễm trùng.
Dạng uống (Prograf):
Người lớn: 0.1–0.2 mg/kg/ngày, chia 2 lần.
Trẻ em: 0.15–0.3 mg/kg/ngày, điều chỉnh theo nồng độ máu.
Dạng bôi (Protopic):
Người lớn: 0.1% x 2 lần/ngày.
Trẻ em ≥2 tuổi: 0.03% x 2 lần/ngày.
Khuyến cáo:
Tránh ánh nắng trực tiếp khi dùng dạng bôi (tăng nguy cơ ung thư da).
Theo dõi chức năng thận, gan định kỳ.
Thận: Tăng creatinine máu (15–30% bệnh nhân ghép tạng).
Thần kinh: Run tay, đau đầu, mất ngủ (10–20%).
Tiêu hóa: Buồn nôn, tiêu chảy (5–10%).
Nhiễm trùng cơ hội: Nấm, CMV, lao (do ức chế miễn dịch mạnh).
Độc tính thần kinh: Co giật, rối loạn ý thức (hiếm).
Ung thư da/hạch: Nguy cơ tăng khi dùng lâu dài.
Dị ứng với macrolid (ví dụ: erythromycin).
Phụ nữ mang thai (nhóm C theo FDA).
Bệnh nhân suy gan/thận nặng không kiểm soát.
Thuốc chống nấm (Ketoconazole): Tăng nồng độ Tacrolimus → nguy cơ độc tính.
Thuốc tránh thai: Giảm hiệu quả do Tacrolimus tăng chuyển hóa qua gan.
Vắc xin sống (sởi, thủy đậu): Tăng nguy cơ nhiễm trùng.
| Tính Chất | Tacrolimus | Cyclosporin |
|---|---|---|
| Hiệu quả ức chế miễn dịch | Mạnh hơn 10–100 lần | Trung bình |
| Tác dụng phụ | Ít gây tăng huyết áp, rậm lông | Tăng huyết áp, rậm lông phổ biến |
| Giá thành | Cao hơn | Thấp hơn |
1. Tacrolimus có gây nghiện không?
Không, nhưng cần dùng đúng liều để tránh tác dụng phụ.
2. Dùng Tacrolimus bôi có an toàn cho trẻ em?
An toàn cho trẻ ≥2 tuổi, nhưng cần tránh vùng da tổn thương hở.
3. Có thể dùng Tacrolimus thay thế corticosteroid?
Có, đặc biệt ở vùng da mỏng (mặt, nếp gấp) để tránh teo da.
Công nghệ nano: Giảm độc tính và tăng hiệu quả hấp thu.
Kết hợp với JAK inhibitors: Điều trị viêm da cơ địa kháng trị.
Dạng uống tác dụng kéo dài: Giảm tần suất dùng thuốc.
Tacrolimus là thuốc ức chế miễn dịch mạnh, đóng vai trò quan trọng trong ghép tạng và điều trị các bệnh da liễu. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng và theo dõi y tế chặt chẽ để cân bằng giữa hiệu quả và an toàn.
Lưu ý:
“Tacrolimus”, “thuốc ức chế miễn dịch”, “điều trị viêm da cơ địa”.
“tác dụng phụ Tacrolimus”, “so sánh Tacrolimus và Cyclosporin”, “liều dùng Tacrolimus”.
Xem thêm: “Corticosteroid trong điều trị eczema” hoặc “Chăm sóc da sau ghép tạng”.
Nguồn tham khảo: Dẫn nguồn FDA, NIH, tạp chí y khoa uy tín.
Bài viết cung cấp thông tin chi tiết, khoa học và hướng dẫn thực hành. Định dạng rõ ràng với bảng so sánh, FAQ và lưu ý an toàn.
