Xem thêm
Tam cá nguyệt thứ nhất(3 tháng đầu thai kỳ)
Ngay khi nhận thấy chậm kinh khoảng 2 tuần so với chu kỳ kinh bình thường (đối với người có kỳ kinh nguyệt đều đặn hàng tháng) và sử dụng que thử thai tại nhà hiện 2 vạch, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế để được siêu âm và làm các xét nghiệm cần thiết.
Ở lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ chỉ định mẹ thực hiện các xét nghiệm kiểm tra sau:
- Siêu âm xác định vị trí phôi thai cũng như tim thai, phát hiện và can thiệp sớm các tình huống mang thai ngoài tử cung để ngăn biến chứng nguy hiểm.
- Xét nghiệm máu kiểm tra mức độ thiếu máu (nếu có), tầm soát bệnh thiếu máu tán huyết
- Thalassemia, kiểm tra có mắc viêm gan B, C, giang mai, HIV/AIDS…
- Kiểm tra cân nặng và chiều cao để tính chỉ số BMI, xác định mẹ có bị thừa cân hoặc béo phì hay không. Nếu rơi vào trường hợp này, bác sĩ sẽ hướng dẫn mẹ cách kiểm soát cân nặng khi mang thai để hạn chế tối đa các nguy cơ biến chứng sản khoa.
- Tính tuổi thai và ngày dự sinh dựa trên kết quả siêu âm hoặc ngày đầu tiên của kỳ kinh gần nhất tuỳ theo từng trường hợp cụ thể.
Bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu tại lần khám thai đầu tiên về các vấn đề:
- Chế độ dinh dưỡng, ăn uống trong quá trình mang thai.
- Kê toa bổ sung axit folic cho mẹ bầu giúp ngăn ngừa tình trạng dị tật ống thần kinh ở trẻ.
- Cảnh báo lối sống có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của mẹ và bé hút thuốc, uống rượu, dùng chất kích thích, làm việc trong môi trường độc hại,…
- Tư vấn cho mẹ bầu về các xét nghiệm cần sàng lọc trước sinh mà có thể phải tiến hành trong thai kỳ.
- Tiền sử thai sản: có từng bị sảy thai chưa, thông tin về các lần mang thai trước, tiền sử sinh non, tiền sản giật, bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, từng có con bị dị tật bẩm sinh, bạn hoặc người thân mắc các bệnh di truyền.
Lần khám thai thứ hai
Lần khám thai đầu tiên thai nhỏ hơn 5 tuần, bác sĩ sẽ hẹn khám lại lần 2 vào khoảng tuần thứ 8 của thai kỳ để kiểm tra toàn diện hơn, bác sĩ sẽ siêu âm xác định phôi thai, tim thai.
Đo cân nặng, huyết áp, thử nước tiểu, siêu âm để đánh giá sự phát triển của thai nhi, kiểm tra tim thai, tình trạng động thai nếu có.
khi thai được 8 tuần tuổi, mẹ bầu có thể được chỉ định thực hiện các xét nghiệm máu nhằm kiểm tra tổng quát và tầm soát một số bệnh lây truyền ảnh hưởng thai nhi như viêm gan B, giang mai, HIV/AIDS, rubella, chức năng gan thận, nhóm máu,…
Thực hiện các xét nghiệm nhằm tầm soát dị tật bẩm sinh ở thai nhi như:
- Xét nghiệm Double test.
- Xét nghiệm NIPT
- Siêu âm kiểm tra những dị tật ở thai nhi như: vô sọ, hở thành bụng, thoát vị rốn, bất sản xương mũi, thoát vị cơ hoành, dị dạng chi.
- Đo độ mờ da gáy trong siêu âm nhằm đánh giá nguy cơ bị Down của thai nhi.
- Xét nghiệm sinh thiết gai nhau (CVS) nếu nhận thấy thai nhi có nguy cơ mắc các bệnh về di truyền.
Dựa vào các kết quả xét nghiệm cùng với các yếu tố như tuổi thai phụ, tuổi thai nhi,… bác sĩ sẽ đưa ra tỷ lệ nguy cơ mắc hội chứng Down (Trisomy 21) hoặc bất thường trong nhiễm sắc thể khác như Trisomy 13,và Trisomy 18.
Kiểm tra sự phát triển của thai. Mẹ sẽ được siêu âm thai. Bên cạnh đó, những trường hợp mẹ có tiền sử sinh non hoặc thai kỳ có yếu tố nguy cơ cao sẽ được chỉ định đo chiều dài kênh cổ tử cung.
- Xét nghiệm dung nạp đường huyết cho bệnh tiểu đường.
- Đánh giá độ dài cổ tử cung.
- Tiêm phòng VAT.
- Siêu âm hình thái thai nhi.
Triple test là xét nghiệm máu đo ba loại protein và hormone alpha-fetoprotein (AFP), gonadotropin màng đệm ở người (hCG) và estriol (uE3) giúp xác định khả năng thai nhi có thể bị dị tật bẩm sinh
Siêu âm hình thái thai nhi giúp phát hiện sớm những bất thường hình thái ở thai nhi; tầm soát dấu hiệu dọa sinh non bằng việc đo chiều dài kênh cổ tử cung. Trong trường hợp phát hiện thai nhi có dấu hiệu bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm chuyên sâu khác để kiểm tra chính xác hơn.
- Phát hiện các bất thường về giải phẫu (tim, chân tay, bụng, xương, não, cột sống, thận).
- Kiểm tra dây rốn xem lưu lượng máu.
- Đánh giá độ che phụ của nhau thai so với lỗ trong cổ tử cung.
- Đo nước ối.
- Đo đạc các chỉ số của em bé để đảm bảo phát triển phù hợp với độ tuổi.
- Tìm hiểu giới tính của thai nhi.
- Đây cũng là thời điểm mẹ bầu được khuyến cáo tiêm vắc xin uốn ván (VAT) mũi đầu tiên.
Tương tự như các lần khám khác, mẹ bầu cũng sẽ được kiểm tra cân nặng, huyết áp, siêu âm, thử nước tiểu,…
ở lần khám thai này là nghiệm pháp dung nạp đường để tầm soát nguy cơ đái tháo đường thai kỳ.
Đây là thời điểm mẹ bầu tiếp tục tiêm vắc xin bạch hầu – ho gà – uốn ván (Boostrix) nếu thai được hơn 27 tuần.
Trong trường hợp mẹ bầu bị viêm gan B sẽ được làm xét nghiệm máu trong lần khám thai này để quyết định có điều trị viêm gan B nhằm làm giảm nguy cơ lây nhiễm cho thai hay không.
Sau khi thực hiện các kiểm tra thông thường như đo huyết áp, cân nặng, siêu âm tim thai, xét nghiệm nước tiểu,… mẹ bầu có thể được thực hiện siêu âm hình thái học quý 3 nhằm phát hiện những bất thường xuất hiện muộn ở thai nhi trong tam cá nguyệt cuối
Ở thời điểm này, mẹ bầu sẽ được yêu cầu đi khám thai 2 tuần 1 lần để kiểm tra sự phát triển của thai nhi và ngôi thai.
Lần khám thai thứ 9 sẽ diễn ra khi thai nhi được 36-40 tuần tuổi. Lúc này, mẹ bầu sẽ được hẹn tái khám mỗi tuần để bác sĩ đánh giá sức khỏe thai thông qua kết quả :
- Đánh giá trọng lượng thai, ngôi thai, nước ối, bánh rau.
- Thực hiện các xét nghiệm sản khoa cơ bản.
- Đánh giá cổ tử cung, khung chậu của mẹ để tiên lượng khả năng sinh ngả âm đạo.
- Xét nghiệm Non-Stress-Test (NST): nhằm kiểm tra sức khỏe của thai nhi và kiểm tra xem em bé có nhận đủ oxy hay không.
Mẹ bầu ở giai đoạn này nên thực hiện khám thai 2 ngày/lần để bác sĩ kiểm tra tình trạng thai nhi và nước ối để cân nhắc sinh con bằng can thiệp hay tiếp tục chờ đợi.
Để quá trình khám thai định kỳ suôn sẻ và thuận lợi, mẹ bầu cần lưu ý:
- Khám thai đúng lịch hẹn: Việc khám thai đúng lịch là rất quan trọng, mẹ cần ghi nhớ kỹ càng để tránh bỏ lỡ những xét nghiệm tầm soát, sàng lọc thai kỳ nguy cơ cao. Mẹ có thể chọn một bác sĩ đồng hành trong suốt thai kỳ, lúc này mẹ cần lưu ý đặt lịch từ sớm để được hẹn tái khám đúng lịch dự kiến.
- Chuẩn bị đủ giấy tờ cần thiết, các kết quả xét nghiệm, siêu âm kiểm tra ở những lần khám thai trước.
- Ưu tiên mặc trang phục thoải mái, rộng rãi như đầm suông rộng, đi giày đế bệt để dễ dàng di chuyển trong quá trình thăm khám.
- Uống nước và không đi tiểu trước khi siêu âm ở tam cá nguyệt thứ nhất để bác sĩ dễ dàng quan sát thai nhi khi bàng quang được căng đầy đẩy tử cung lên cao.
- Ở tam cá nguyệt thứ hai, mẹ vẫn nên uống nước nhưng cần đi tiểu trước khi siêu âm giúp việc quan sát thai nhi dễ dàng hơn.
- Tránh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, cà phê, nước ngọt,… trước khi khám thai.
- Ăn uống trước khi khám thai: Mẹ cần tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, nước ngọt, thuốc lá… trước khi khám thai. Nếu ngày khám có hẹn kiểm tra đường huyết, mẹ cần nhịn đói theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu có siêu âm tim thai hoặc hình thái học 4D, mẹ nên ăn no. Mẹ có thể chuẩn bị thêm bánh, sữa để ăn trong lúc chờ đợi hoặc sau khi thực hiện xét nghiệm để tránh việc mất sức gây ngất xỉu.
- Thai phụ cần tuân thủ yêu cầu nhịn ăn theo chỉ dẫn
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp mẹ nắm rõ lịch khám thai định kỳ để không bỏ lỡ các xét nghiệm tầm soát, sàng lọc dị tật thai nhi quan trọng.Chúc các mẹ có một thai kì khỏe mạnh .Hãy chia sẻ để lan tỏa thông tin này đến mọi người bạn nhé!
