Vết loét da do tì đè: Nguyên nhân, cách xử lý và biến chứng
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
18 Tháng mười một, 2024
Loét do tì đè là biến chứng khó tránh khỏi ở những người già, người mắc bệnh ít vận động hoặc nằm tại chỗ không vận động.Các vết loét có thể phát triển trong nhiều giờ hoặc nhiều ngày. Hầu hết các vết loét đều lành khi được điều trị, nhưng một số vết loét không bao giờ lành hoàn toàn.Hãy cùng Nhà Thuốc Bạch Mai tìm hiểu về nguyên nhân, biến chứng, cách điều trị và phòng ngừa loét da do tỳ đè trong bài viết dưới đây nhé!
Vết Loét da do tì đè là một tổn thương của da và các mô dưới da, đặc trưng bởi một vùng mô bị hoại tử tạo thành vết thương không thể tự lành.(do người bệnh phải nằm một chỗ và không thể thay đổi tư thế). Loét thường xảy ra ở những vùng da chịu áp lực trong thời gian dài như gót chân, mắt cá chân, lưng và xương cụt.
Nguyên nhân bị loét da do tì đè
Vết Loét da do tì đè phát triển khi áp lực tác động lên một phần da trong thời gian dài và cắt đứt nguồn cung cấp máu. Chúng có thể dẫn đến sự phá vỡ da và trong trường hợp nghiêm trọng, các mô bên dưới da.
Do áp lực lên da làm hạn chế lưu lượng máu đến da và do hạn chế vận động:
Áp lực: tăng áp lực liên tục lên bất kỳ bộ phận nào của cơ thể có thể làm giảm lưu lượng máu đến các mô, và những người bị hạn chế về khả năng vận động.
Ma sát: Ma sát khi da cọ xát với quần áo hoặc giường, làn da mỏng manh dễ bị tổn thương hơn, đặc biệt nếu da còn ẩm.
Yếu tố nguy cơ
Xem thêm
Khó khăn khi di chuyển và không thể thay đổi tư thế dễ dàng khi ngồi hoặc nằm trên giường. Các yếu tố rủi ro bao gồm:
Bất động. Điều này có thể là do sức khỏe kém, tổn thương tủy sống và các nguyên nhân khác.
Không kiểm soát được. Da trở nên dễ bị tổn thương hơn khi tiếp xúc lâu với nước tiểu và phân.
Mất cảm giác. Chấn thương tủy sống, rối loạn thần kinh và các tình trạng khác có thể dẫn đến mất cảm giác. Bệnh nhân không có khả năng cảm thấy đau hoặc khó chịu và cũng không biết cần phải thay đổi tư thế.
Dinh dưỡng và cung cấp nước kém. Mọi người cần đủ lượng chất lỏng, calo, protein, vitamin và khoáng chất trong chế độ ăn hàng ngày để duy trì làn da khỏe mạnh và ngăn ngừa sự phá hủy của các mô.
Bệnh lý ảnh hưởng đến lưu lượng máu. Bệnh tiểu đường và bệnh mạch máu, có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mô chẳng hạn như bị loét tì đè.
Vị trí da dễ bị loét
Đối với những người sử dụng xe lăn, vết loét thường:
Xương cụt hoặc mông.
Bả vai và xương sống.
Phần mặt sau của cánh tay và chân nơi tựa vào ghế.
Đối với những người cần phải nằm trên giường:
Mặt sau hoặc hai bên đầu.
Bả vai.
Hông, lưng dưới hoặc xương cụt.
Gót chân, mắt cá chân và vùng da sau đầu gối.
Dấu hiệu loét da do tì đè
Thay đổi màu da bất thường.
Sưng tấy.
Chảy dịch, mủ.
Vùng da sờ vào có cảm giác ấm hơn các vùng khác.
Khu vực da bị căng.
Dựa vào mức độ tăng dần của tổn thương và khó khăn trong điều trị, loét do tì đè ở người già được chia thành 4 giai đoạn phát triển gồm:
Giai đoạn 1: da màu đỏ hoặc hồng nhưng không xuất hiện vết thương hở. Trong giai đoạn này, da sẽ rất dễ bị tổn thương. Người bệnh sẽ cảm thấy rát khi sờ vào vùng da này.
Giai đoạn 2: xuất hiện những vết trợt nông, phồng rôp. Vùng da bị tổn thương thay đổi sắc tố, có thể xuất hiện viêm nhiễm trên da.
Giai đoạn 3: vết loét lan rộng xuống lớp mỡ dưới da. Giai đoạn này rất dễ hình thành viêm nhiễm, nặng hơn là nhiễm trùng huyết.
Giai đoạn 4: vết loét và nhiễm trùng lan rộng sâu hơn đến vùng cơ và xương. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn tới tổn thương không hồi phục các cấu trúc
Các biến chứng của loét tỳ đè có liên quan đến tỷ lệ mắc và tỷ lệ chết đáng kể.
Hầu hết các biến chứng xuất hiện với loét độ III và IV và các biến chứng này bao gồm viêm mô tế bào, viêm xương khớp, nhiễm trùng khớp, viêm khớp xương mủ cấp và uốn ván
Ung thư: Vết thương lâu ngày không lành có thể phát triển thành một loại ung thư biểu mô tế bào vảy.
Nhiễm trùng máu: Hiếm khi dẫn đến nhiễm trùng máu..
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ
Loét tì đè là một trong những tình trạng nguy hiểm cần được quan tâm. Khi xuất hiện những dấu hiệu sau, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị:
Xuất hiện tình trạng mụn nước, các vết trầy da hoặc vết thương hở.
Xuất hiện mủ hoặc mùi hôi từ vết loét.
Vùng loét xuất hiện tình trạng sưng, nóng, đỏ và đau.
Sốt cao trên 38,5 độ C, có thể kèm rét run
Điều trị vết loét da do tì đè
Có nhiều phương pháp điều trị khác nhau cho nhiều giai đoạn khác nhau của vết thương do tì đè và phương pháp điều trị phù hợp sẽ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vết loét.
Giảm áp lực thông qua chuyển động thường xuyên và thay đổi vị trí
Áp dụng băng để đẩy nhanh quá trình chữa lành
Chúng cũng có thể giúp giảm áp lực
Băng bó bằng gạc, bọt hoặc các phương pháp khác
Sử dụng nệm hoặc đệm mút tĩnh được thiết kế đặc biệt
Hoặc nệm và đệm động tạo ra luồng không khí liên tục
Một thủ thuật để làm sạch vết thương và loại bỏ mô bị tổn thương
Chế độ ăn uống
Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để cơ thể có đủ nguồn nguyên liệu sản xuất ra các tế bào giúp cho cơ thể đi vào quá trình tự hồi phục nhanh chóng, giúp vết loét liền nhanh hơn.
Bổ sung các thực phẩm giàu protein, kẽm và vitamin C là một trong những ưu tiên hàng đầu khi chăm sóc người bệnh loét da do tì đè.
Phòng ngừa loét da do tì đè
Loét da do tì đè là một hậu quả nặng nề trong điều trị. Dưới đây là một số biện pháp để ngăn cản tình trạng này:
Thay đổi tư thế người bệnh thường xuyên. Với người ngồi xe lăn là 15 – 20 phút/lần, với người bệnh nằm giường thay đổi ít nhất 2 giờ 1 lần.
Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp: ăn nhiều bữa một ngày, không uống nước trước ăn, bổ sung các thực phẩm giàu protein.
Kiểm tra da hàng ngày. Hãy quan sát kỹ làn da của bạn hàng ngày để nhận biết các dấu hiệu cảnh báo về vết loét do tì đè.
Trên đây là thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu,điều trị và phòng ngừa vết loét da do tì đè. Hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân những thông tin này để có cách điều trị và phòng ngừa sớm vết loét da do tì đè nhé!
