U nang buồng trứng: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị bệnh
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
5 Tháng ba, 2024
U nang buồng trứng là căn bệnh phụ khoa thường gặp ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của phụ nữ.. Bệnh phát triển âm thầm, lặng lẽ nhưng khi chuyển sang ác tính thì phát triển rất nhanh.Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị của bệnh u nang buồng trứng qua bài viết sau nhé!
U nang buồng trứng là tình trạng bên trong buồng trứng xuất hiện khối u hoặc tích tụ dịch bên trong buồng trứng.Nó có thể xuất hiện từ các mô trong buồng trứng hoặc từ các mô của các cơ quan khác trong cơ thể
Căn bệnh u nang buồng trứng tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau và đi kèm với nhiều biến chứng đa dạng.U nang buồng trứng là loại u lành tính phát triển từ các cấu trúc bình thường hoặc di tích phôi thai của buồng trứng.
Các loại u nang buồng trứng phổ biến
Dựa vào cấu tạo và tính chất của từng khối u, u nang buồng trứng phải được chia thành: u nang cơ năng và u nang thực thể.
U nang cơ năng
Khối u được sinh ra do rối loạn hoạt động nội tiết của buồng trứng, có 3 loại u nang cơ năng:
Nang bọc noãn:Là các nang noãn đã đủ trưởng thành nhưng không vỡ, không rụng trứng, nang cứ tiếp tục lớn lên có thể to đến 8cm khiến nữ giới chậm chu kỳ kinh nguyệt.
Nang hoàng thể:Được hình ảnh do hoàng thể vẫn phát triển bình thường sau phóng noãn, sau đó tạo ra các nang có vỏ mỏng chứa đầy dịch bên trong, gây đau và chảy máu ở vùng chậu.
Nang hoàng tuyến:hay gặp ở bệnh nhân thai trứng, ung thư nguyên bào nuôi.
U nang thực thể
Loại u nang này có sự biến đổi về cấu trúc của buồng trứng và do đó chúng có nguy cơ chuyển hóa thành u ác tính (ung thư)
U nang nước:Là dạng hay gặp nhất. Một túi chứa dịch bên trong, có vỏ mỏng thường lành tính. Nhưng nếu trên bề mặt có tăng sinh nhiều mạch máu hay có các nhú trên bề mặt hoặc trong lòng u là những dấu hiệu nghi ngờ ung thư hóa.
U nang bì:Tỷ lệ của dạng này chiếm khoảng 25% trong tổng số các loại u nang buồng trứng.
U nang nhầy:Loại này chiếm khoảng 20% trong tổng số các loại u nang buồng trứng ở chị em phụ nữ..
Nang lạc nội mạc buồng trứng:tổ chức nội mạc tử cung phát triển ngay trên bề mặt buồng trứng, gây phá hủy mô lành buồng trứng, nang vỏ mỏng, dính vào các tổ chức xung quanh, bên trong chứa màu chocolate, u thường gây đau khi hành kinh, dính nhiều làm tắc vòi trứng gây vô sinh.
Nguyên nhân gây u nang buồng trứng
Xem thêm
Thai kỳ:Một số trường hợp ghi nhận u nang có thể hình thành khi rụng trứng tồn tại trên buồng trứng trong suốt thai kỳ.
Lạc nội mạc tử cung:Các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, một số mô có thể gắn ở buồng trứng.
Nhiễm trùng vùng chậu:Khi nhiễm trùng lan đến buồng trứng có thể hình thành u nang.
Trường hợp đã từng xuất hiện u nang trước đó, người bệnh có thể tái phát lại.
Tiền sử gia đình có mẹ hoặc chị gái bị u buồng trứng.
Dấu hiệu của bệnh u nang buồng trứng
U nang buồng trứng khó phát hiện dựa theo các triệu chứng, nhiều khi được phát hiện tình cờ do siêu âm. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp nhất
Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: U nang buồng trứng có thể gây ra rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, khiến cho chu kỳ trở nên không đều hoặc kéo dài.
Đau ở vùng chậu, vùng thắt lưng :Đây là triệu chứng phổ biến nhất, người bệnh gặp những cơn đau âm ỉ quanh vùng bụng dưới, vùng thắt lưng do các khối u chèn ép các cơ quan hoặc dây thần kinh chạy dọc ở vùng sau xương chậu
Đau khi quan hệ tình dục: Căn bệnh này có thể gây đau cho nữ giới khi quan hệ tình dục.
Gây cảm giác khó chịudo khối u to chèn ép các cơ quan lân cận gây tiểu khó, táo bón…
Các trường hợp u to nhanh , bụng chướng to kèm sụt cân, chán ăn, mệt mỏi là các dấu hiệu gợi ý ác tính cần đi khám ngay.
Các cơn đau mơ hồ vùng chậu, dọc thắt lưng là triệu trứng phổ biến nhất của u nang buồng trứng
Các loại u nang buồng trứng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của phụ nữ và mức độ nguy hiểm khác nhau cho từng bệnh nhân. Các biến chứng có thể xuất hiện ở giai đoạn sớm hoặc muộn và phụ thuộc vào kích thước, vị trí của u nang
U nang buồng trứng xoắn:u nang xoắn ngăn cản máu đến buồng trứng gây nên tình trạng đau bụng dữ dội, đột ngột, sinh hiệu không ổn định, mạch nhanh, nhỏ, buồn nôn, nôn, cần phải tiến hành cấp cứu ngay.
U nang buồng trứng vỡ:ít gặp, là hệ quả của u buồng trứng xoắn gây nên tình trạng chảy máu dữ dội, có thể đe dọa đến tính mạng.
Ung thư buồng trứng: u nang buồng trứng ở tuổi mãn kinh có thể là chỉ báo của ung thư buồng trứng.
Chèn ép tiểu khung:chỉ xuất hiện với u nang buồng trứng phát triển lớn, chèn ép vào các tạng lân cận ở vùng tiểu khung, gây ra áp lực cho bàng quang và trực tràng, nếu lớn hơn có thể ảnh hưởng đến niệu quản.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Các dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ
Chu kỳ kinh nguyệt không bình thường, không đều, thời gian giữa hai chu kì lâu hơn bình thường.
Đau hạ vị kéo dài.
Bụng to ra, có thể lệch về một bên.
Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục.
Nơi khám chữa bệnh uy tín
Tại Hà Nội: Bệnh viện Sản Trung ương, Bệnh viện Sản Hà Nội, Bệnh viện E, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.
Chẩn đoán phát hiện bệnh
Bác sĩ có thể khai thác một số thông tin của người bệnh làm cơ sở chẩn đoán như:
Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt;
Triệu chứng đau nhức, khó chịu ở vùng chậu;
Đau khi quan hệ tình dục;
Tiểu khó, bí tiểu, táo bón.
Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng gồm:
Siêu âm:Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, giá thành rẻ, cho biết được vị trí u, hình dạng, kích thước khối u, tính chất bên trong u. Hình ảnh trong siêu âm có thể gợi ý u lành hay u ác.
Chụp CT scan hoặc MRI:Nếu u to nghi ngờ chụp MRI giúp thấy rõ hơn kết quả siêu âm, còn kết quả CT scan hỗ trợ chẩn đoán chính xác sự lan rộng hay di căn của khối u.
Xét nghiệm tìm các dấu ấn bướu có thể gợi ý tính ác tính của u như: CA 125, AFP, beta HCG, HE4…
Phương pháp điều trị
Điều trị u nang buồng trứng tùy thuộc vào từng trường hợp. Đối với u nang buồng trứng cơ năng thì không cần điều trị, chỉ cần theo dõi từ 3-6 vòng kinh, nếu u nang BT cơ năng thì tự mất đi. Đối với u nang buồng trứng thực thể, cần phẫu thuật loại bỏ khối u càng sớm càng tốt để tránh dẫn đến biến chứng và ung thư hóa
Nội khoa
Sử dụng với trường hợp:phát hiện sớm, khối u lành tính và có kích thước nhỏ dưới 60 mm. Các loại thuốc tây này hỗ trợ điều trị các triệu chứng buồn nôn, chảy máu, rối loạn kinh nguyệt.
Ưu điểm:là an toàn cho khả năng sinh sản của phụ nữ, giảm thiểu rủi ro, biến chứng khi phẫu thuật.
Nhược điểm:chỉ điều trị triệu chứng.
Phẫu thuật
Sử dụng với trường hợp:Phương pháp này sẽ được sử dụng khi bệnh nhân bị đau dữ dội mặc dù đã dùng các loại thuốc hỗ trợ khác, hoặc trường hợp u nang của bệnh nhân khoảng 4cm.
Có hai phương pháp phẫu thuật là bóc tách khối u với những khối u nhỏ. Với khối u lớn hơn phải tiến hành cắt một bên buồng trứng.
Phương pháp phòng ngừa
Một số biện pháp phòng tránh cần thiết như sau:
Không nạo phá thaivì có nguy cơ dẫn của u nang buồng trứng cũng như một số bệnh phụ khoa khác.
Hạn chế sử dụng thức ăn có chứa nhiều mỡ động vật, chất béo bão hòa, protein, chất kích thích
Ăn nhiều loại rau xanh, trái cây, ngũ cốc và các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, C, hidrocacbon, cellulose,… Đồng thời, uống đủ từ 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày.
Tăng cường chức năng giải độc của gan.
Kiểm tra hoạt động của tuyến giáp.
Khám phụ khoa định kỳ mỗi6 tháng/lần.
Không lạm dụng thuốc, giảm stress, căng thẳng và giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan.
Khám phụ khoa định kỳ là cách phát hiện sớm những bất thường đe dọa sức khỏe nữ giới
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về u nang buồng trứng. Nếu thấy hay hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân bài viết này nhé!
