Viêm phế quản: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Dược sĩ Nguyễn Thanh Loan
2 Tháng Một, 2024
Viêm phế quản phổi là một bệnh hô hấp phổ biến. Bệnh diễn tiến ở nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau và có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp nếu không kịp thời điều trị.Vậy bệnh viêm phế quản là gì, hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Viêm phế quản là tình trạng khi niêm mạc của các phế quản trong phổi bị viêm và kích thích dày lên và sưng phồng làm hẹp hoặc tắc nghẽn các tiểu phế quản.
Nhiễm trùng gây ra viêm, sưng và tăng sản xuất chất nhầy trong phế quản, Cơ thể bạn cố gắng chuyển lượng chất nhầy thừa này thông qua việc ho.
Viêm phế quản có hai loại gồm:
Viêm phế quản cấp tính: tình trạng nhiễm trùng ngắn hạn làm cho đường hô hấp trong phổi sưng và đầy chất nhầy. Loại cấp tính thường kéo dài trong vài tuần.
Viêm phế quản mạn tính: loại này kích thích liên tục các ống phế quản. Bệnh có thể kéo dài hàng tháng hoặc nhiều năm. Viêm phế quản mạn tính nghiêm trọng hơn nhiều so với viêm phế quản cấp tính.
Nguyên nhân gây ra viêm phế quản
Viêm phế quản cấp tính:90% bắt nguồn từ nguyên nhân nhiễm virus, 10% do nhiễm khuẩn đường hô hấp.Hầu hết trường hợp là do virus, chẳng hạn như rhinovirus, adenovirus, cúm A và B, và virus parainfluenza.
viêm phế quản mạn tính: thường do một hoặc hai yếu tố đó là:
Do nhiều đợt VPQ cấp tính lặp đi lặp lại theo thời gian sẽ làm suy yếu và gây kích thích ở phế quản gây nên VPQ mạn tính.
Do thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi hay nghiện thuốc lá dẫn đến kích thích phế quản và khiến chúng tiết ra đờm nhầy gây viêm nhiễm.
Các yếu tố khác như :
Những ai có nguy cơ mắc phải viêm phế quản?
Tất cả mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh Viêm phế quản. Nhưng viêm phế quản cấp chủ yếu xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi.
Hút thuốc lá, thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, sức đề kháng không tốt cũng là nguyên nhân gây ra viêm phế quản.
Con đường lây truyền bệnh viêm phế quản cấp
Các loại virus gây viêm phế quản cấp rất dễ phát tán, lây lan qua hơi thở, giọt bắn, nước bọt khi ho, hắt hơi, nói chuyện. Do đó, bệnh rất dễ lây lan.
Triệu chứng viêm phế quản
Xem thêm
Viêm phế quản cấp tính: bệnh nhân thường có thời gian ủ bệnh kéo dài từ 2 – 3 ngày. Trong khoảng thời gian này, người bệnh sẽ rất dễ gặp phải một số triệu như sau:
Đau họng: đau rát ở cổ họng, họng sưng đỏ khiến người bệnh rất khó chịu.
Viêm họng: phế quản bị viêm nhiễm nhanh chóng lây lan vi khuẩn lên vòm họng. Chính điều này khiến cho họng bị viêm và gây ngứa rát, khó chịu ở họng.
Đau đầu: viêm phế quản có thể khiến cho người bệnh thường xuyên bị đau đầu, chóng mặt. Ban đầu chỉ là những triệu chứng đau đầu thông thường nhưng càng về sau thì tình trạng bệnh càng nặng, khiến cho người bệnh mệt mỏi.
Chảy nước mũi: tai, mũi, họng là các cơ quan có mối quan hệ mật thiết với nhau. Khi họng bị đau rát, viêm thì vùng mũi cũng sẽ nhanh chóng bị ảnh hưởng. Người bệnh có thể bị hắt xì hơi và chảy nước mũi liên tục.
Nghẹt mũi: các chất dịch trong mũi xuất hiện nhiều, đông đặc lại sẽ khiến cho người bệnh bị nghẹt mũi.
Đau nhức cơ thể: viêm phế quản gây ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể, khiến cho bệnh nhân bị đau nhức toàn thân.
Mệt mỏi: cơ thể thường xuyên mệt mỏi kèm theo hiện tượng tức ngực do viêm phế quản gây ảnh hưởng đến phổi.
Sốtnhẹ: bệnh nhân thường bị sốt và luôn có cảm giác ớn lạnh. Tuy nhiên, cơ thể chỉ sốt nhẹ và luôn có cảm giác nóng trong người.
Triệu chứng viêm phế quản mạn tính: dấu hiệu bệnh nặng hơn, người bệnh viêm phế quản mạn tính sẽ gặp phải một số triệu chứng điển hình sau đây:
Ho nhiều và khạc đờm: xuất hiện những cơn ho, kèm theo đó là tình trạng đờm xuất hiện ở cổ họng. Cơn ho kéo dài rất dễ khiến cho người bệnh mệt mỏi, xuất hiện nhiều đờm và mất ngủ.
Đờm thường có màu trắng trong, hoặc xám, xanh, vàng,…Tình trạng đờm xuất hiện nhiều nên người bệnh sẽ bị nghẹn họng, khó nuốt hoặc nuốt vướng.
Khó thở: người bệnh cảm thấy khó thở, hơi thở khò khè, nhất là khó thở khi về đêm.
Triệu chứng khác: sụt cân, da tím tái, xanh xao, buồn ngủ, lơ mơ, tim đập nhanh,…
Khi mắc phải bệnh viêm phế quản mạn tính, người bệnh cần phải hết sức thận trọng bởi những cơn ho kéo dài thường xuyên sẽ dẫn đến tình trạng viêm phổi,… gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
Biến chứng nguy hiểm
Viêm phổi là biến chứng phổ biến nhất của viêm phế quản. Nó xảy ra khi nhiễm trùng lan rộng hơn vào phổi, khiến các túi khí nhỏ bên trong phổi chứa đầy chất lỏng.
Viêm phế quản mạn tính rất nguy hiểm, có khả năng biến chứng dẫn đến bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và suy hô hấp.
Khi nào cần gặp bác sĩ
Người bị viêm phế quản cần nhập viện ngay khi có các triệu chứng dưới đây:
Ho kéo dài, không giảm sau 7 ngày.
Ho ngày càng nặng kèm theo sốt, đờm đổi màu có thể là dấu hiệu tiến triển thành viêm phổi.
Đau ngực nặng khi ho, khó thở, có thể ho ra máu.
Người có tiền sử bệnh tim, phổi mạn tính.
Sốt dai dẳng không đỡ.
Ho, sốt, có dấu hiệu giảm cân.
Khi có những dấu hiệu trên, nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn cách điều trị hiệu quả hơn.
Nơi khám chữa bệnh
Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Quân đội 108…
Bác sĩ thường chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân, khai thác quá trình bệnh sử và tiền sử.
Cận lâm sàng giúp hỗ trợ chẩn đoán và điều trị như:
Test nhanh Covid – 19 bằng cách lấy mẫu dịch tỵ hầu: giúp bác sĩ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh để có hướng điều trị phù hợp.
Chụp X quang ngực thẳng: đánh giá được tổn thương nhu mô phổi của bệnh nhân.
Xét nghiệm máu: giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về các chỉ số huyết học của bệnh nhân và dựa vào các số liệu về bạch cầu để xác định tình trạng nhiễm trùng.
Cấy đàm và thực hiện kháng sinh đồ: xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh và phục vụ cho việc lựa chọn kháng sinh phù hợp.
Hô hấp ký: đánh giá chức năng phổi của bệnh nhân.
Các phương pháp điều trị Viêm phế quản
Trong hầu hết các trường hợp, viêm phế quản cấp tính tự khỏi trong vòng vài tuần mà không cần điều trị.
Trong một số trường hợp, các triệu chứng của viêm phế quản có thể kéo dài hơn nhiều. Nếu các triệu chứng kéo dài >= 3 tháng trong năm và ít nhất 2 năm liên tiếp, nó được gọi là viêm phế quản mạn tính.
Thuốc giảm triệu chứng:
Thuốc uống và làm thông mũi như phenylephrine, pseudoephedrine và oxymetazoline. Những chất này làm giảm sưng và viêm trong đường mũi, cho phép chất nhầy thoát ra và lưu thông khí nhiều hơn.
Thuốc long đờm, chẳng hạn như guaifenesin. Những chất này làm giảm độ đặc hoặc độ nhớt của dịch tiết và tăng lưu lượng chất nhầy, giúp ho ra ngoài dễ dàng hơn.
Thuốc giảm đau nhẹ như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin) để giúp giảm đau họng hoặc đau đầu.
Thuốc giãn phế quản (theo toa) như ipratropium (Atrovent) để mở đường thở giúp thở dễ dàng hơn. Thuốc chủ vận beta – 2 dạng hít, chẳng hạn như albuterol , có thể được xem xét nếu cũng mắc bệnh hen suyễn.
Hiện nay, để điều trị viêm phế quản người ta sử dụng máy khí dung để hỗ trợ rất hiệu quả. Phương pháp này giúp gia tăng hiệu quả chữa bệnh vì thuốc tác động trực tiếp vào khu vực cần điều trị.
Phương pháp phòng ngừa Viêm phế quản hiệu quả
Tránh tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiều khói bụi, hóa chất để có thể giữ gìn và bảo vệ đường thở.
Hạn chế tối đa việc hút thuốc cũng như sử dụng các chất kích thích, tránh các tác nhân gây dị ứng khác như: lông chó mèo, phấn hoa,…
Giữ ấm cơ thể trong những ngày thời tiết chuyển lạnh đột ngột bằng một số loại vật dụng cần thiết như khăn choàng cổ, găng tay, tất chân,…
Tăng cường tập luyện thể dục thể thao đều đặn để tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích về bệnh viêm phế quản. Nếu bạn thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho bạn bè và gia đình cùng tham khảo nhé!
