Acarbose là thuốc điều trị tiểu đường tuýp 2, giúp kiểm soát đường huyết sau ăn. Tìm hiểu cơ chế tác dụng, liều lượng, tác dụng phụ và những cảnh báo an toàn khi dùng hoạt chất này.
Acarbose là thuốc thuộc nhóm ức chế alpha-glucosidase, được sử dụng phổ biến để kiểm soát đường huyết ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Với cơ chế làm chậm hấp thu carbohydrate từ thức ăn, Acarbose giúp giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn, ngăn ngừa biến chứng như tổn thương thận, mù lòa, và bệnh tim mạch. Bài viết tổng hợp thông tin chi tiết về công dụng, cách dùng và lưu ý khi sử dụng Acarbose dựa trên khuyến cáo y khoa.
Acarbose là thuốc không kích thích sản xuất insulin, hoạt động bằng cách ức chế enzyme alpha-glucosidase tại ruột non. Enzyme này có nhiệm vụ phân cắt carbohydrate thành glucose. Khi bị ức chế, quá trình hấp thu glucose chậm lại, giúp đường huyết không tăng đột ngột sau ăn.
Thành phần: Acarbose (25mg, 50mg, 100mg/viên).
Dạng bào chế: Viên nén bao phim, uống trước bữa ăn.
Biệt dược: Glucobay, Dorobay, Acarbose VMG 50.
Acarbose làm chậm tiêu hóa carbohydrate, giảm đỉnh đường huyết sau khi ăn. Điều này đặc biệt quan trọng với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có mức glucose máu tăng cao sau bữa ăn.
Sulfonylurea hoặc Insulin: Acarbose có thể kết hợp để tăng hiệu quả kiểm soát đường huyết mà không gây tăng cân.
Metformin: Phối hợp giúp giảm HbA1c (chỉ số đường huyết trung bình) khoảng 0.5–1%.
Kiểm soát đường huyết tốt giúp giảm nguy cơ biến chứng vi mạch (tổn thương thận, võng mạc) và tim mạch (đau tim, đột quỵ).
Liều khởi đầu: 25mg x 3 lần/ngày, uống ngay trước bữa ăn chính.
Liều duy trì: Tăng dần sau 4–8 tuần, tối đa 100mg x 3 lần/ngày (bệnh nhân >60kg) hoặc 50mg x 3 lần/ngày (bệnh nhân ≤60kg).
Lưu ý: Không nghiền/nhai viên thuốc để tránh kích ứng dạ dày.
Suy thận/gan: Cần giảm liều hoặc ngừng thuốc nếu chức năng gan/thận suy giảm nghiêm trọng.
Người cao tuổi: Thận trọng điều chỉnh liều do nguy cơ tác dụng phụ tiêu hóa cao.
Nhẹ: Đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy (xuất hiện trong 2–4 tuần đầu, giảm dần khi cơ thể thích nghi).
Nghiêm trọng:
Viêm gan: Vàng da, men gan tăng.
Tắc ruột: Đau bụng dữ dội, táo bón hoặc tiêu chảy có máu (hiếm gặp).
Dị ứng: Phát ban, khó thở, phù mặt.
Tiêu chảy: Uống đủ nước, tránh thực phẩm nhiều đường.
Hạ đường huyết: Dùng glucose dạng viên hoặc dung dịch (tránh sucrose).
Không dùng Acarbose cho người:
Dị ứng với thành phần thuốc.
Viêm ruột, tắc ruột, hoặc bệnh gan nặng.
Phụ nữ mang thai, cho con bú (chưa đủ dữ liệu an toàn).
Thận trọng: Khi phối hợp với thuốc lợi tiểu hoặc corticosteroid (nguy cơ tăng đường huyết).
Thuốc tiểu đường (Sulfonylurea, Insulin): Tăng nguy cơ hạ đường huyết.
Thuốc tránh thai/chứa estrogen: Làm giảm hiệu quả kiểm soát đường huyết.
Digoxin: Acarbose có thể làm giảm hấp thu digoxin.
Acarbose có gây sụt cân không?
Không. Thuốc không làm mất calo đáng kể, không ảnh hưởng đến cân nặng.
Quên liều xử lý thế nào?
Uống ngay khi nhớ, nhưng nếu gần bữa ăn tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên.
Giá thuốc Acarbose?
Dao động 150.000–300.000 VNĐ/hộp tùy hàm lượng và nhà sản xuất.
Trẻ em dùng được không?
Chưa có nghiên cứu đầy đủ, chỉ dùng theo chỉ định bác sĩ.
Acarbose là thuốc hiệu quả trong kiểm soát đường huyết sau ăn cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, cần tuân thủ đúng liều lượng, theo dõi tác dụng phụ và khám định kỳ để đánh giá HbA1c. Không tự ý dùng thuốc – hãy tham vấn bác sĩ để được tư vấn phác đồ phù hợp.