Hộp 3 vỉ x 10 viên
Hộp 3 vỉ x 10 viênHoạt Chất Emtricitabine Là Gì? Công Dụng, Liều Dùng Và Lưu Ý Khi Sử Dụng
Emtricitabine là thuốc kháng virus dùng trong điều trị HIV và dự phòng lây nhiễm. Tìm hiểu cơ chế tác dụng, liều lượng, tác dụng phụ và những cảnh báo quan trọng từ chuyên gia.
Emtricitabine là một trong những thuốc kháng virus quan trọng nhất trong phác đồ điều trị HIV/AIDS hiện đại. Với khả năng ức chế sao chép virus hiệu quả và ít tác dụng phụ, Emtricitabine đã trở thành “trụ cột” trong liệu pháp kháng retrovirus (ART). Bài viết này cung cấp thông tin chi tiết về cơ chế hoạt động, cách dùng và những lưu ý khi sử dụng hoạt chất này.
Emtricitabine là chất ức chế men sao chép ngược nucleoside (NRTI), được sử dụng để điều trị HIV-1 và dự phòng lây nhiễm HIV. Hoạt chất này ngăn chặn virus nhân lên bằng cách ức chế quá trình tổng hợp DNA từ RNA virus.
Tên biệt dược: Emtriva, FTC (khi kết hợp với Tenofovir trong Truvada, Descovy).
Dạng bào chế: Viên nén 200mg, viên nang 200mg, dung dịch uống 10mg/ml.
Emtricitabine hoạt động bằng cách:
Gắn vào DNA virus: Thay thế cytosine trong quá trình tổng hợp DNA, khiến chuỗi DNA virus bị đứt gãy.
Ức chế men sao chép ngược (Reverse Transcriptase): Ngăn chuyển đổi RNA virus thành DNA, từ đó giảm tải lượng virus trong máu.
Hiệu quả kéo dài: Thời gian bán hủy dài (~10 giờ) cho phép dùng 1 lần/ngày.
Điều trị HIV-1:
Kết hợp với các thuốc kháng retrovirus khác (Tenofovir, Efavirenz) trong liệu pháp ART.
Giảm tải lượng virus xuống dưới ngưỡng phát hiện, ngăn ngừa tiến triển sang AIDS.
Dự phòng phơi nhiễm HIV (PEP):
Dùng trong vòng 72 giờ sau phơi nhiễm để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP):
Kết hợp với Tenofovir (Truvada) cho người có nguy cơ cao nhiễm HIV.
Người lớn và trẻ ≥33kg: 200mg/ngày (viên uống) hoặc 240mg dung dịch uống.
Trẻ em 0–17 tuổi: Liều dựa trên cân nặng (3–6mg/kg/ngày).
Bệnh nhân suy thận (eGFR <50ml/phút): Giảm liều 50% (200mg cách ngày).
Lưu ý:
Uống vào cùng một thời điểm hàng ngày để duy trì nồng độ thuốc ổn định.
Có thể dùng cùng hoặc không cùng thức ăn.
Uống ngay khi nhớ ra, nhưng nếu gần liều kế tiếp (>12 giờ) thì bỏ qua.
Không uống gấp đôi liều.
Emtricitabine được đánh giá là an toàn, nhưng vẫn có một số tác dụng phụ:
Thường gặp:
Đau đầu, chóng mặt (10–15%).
Buồn nôn, tiêu chảy nhẹ.
Phát ban da (5%).
Hiếm gặp:
Nhiễm toan lactic (đau bụng, khó thở).
Tăng mỡ máu, rối loạn phân bố mỡ.
Cảnh báo đặc biệt:
Kháng thuốc nếu dùng đơn trị liệu hoặc không tuân thủ phác đồ.
Dị ứng với Emtricitabine hoặc thành phần phụ.
Bệnh nhân nhiễm HBV (viêm gan B): Ngừng thuốc đột ngột có thể gây bùng phát viêm gan.
Phụ nữ mang thai chưa điều trị HIV: Cần tham khảo bác sĩ để cân nhắc lợi ích/nguy cơ.
Theo dõi chức năng thận: Xét nghiệm eGFR 3–6 tháng/lần.
Kiểm tra tải lượng virus: Đánh giá hiệu quả điều trị mỗi 3–6 tháng.
Người cao tuổi: Tăng nguy cơ tác dụng phụ do suy giảm chức năng thận.
Lamivudine (3TC): Không dùng cùng vì cùng cơ chế → tăng độc tính.
Thuốc gây độc thận (Acyclovir): Tăng nguy cơ suy thận.
Rifampicin: Giảm nồng độ Emtricitabine trong máu.
Giải pháp: Thông báo cho bác sĩ tất cả thuốc đang dùng, kể cả thảo dược.
| Tiêu Chí | Emtricitabine | Lamivudine |
|---|---|---|
| Thời gian bán hủy | ~10 giờ | ~5–7 giờ |
| Liều dùng | 1 lần/ngày | 1–2 lần/ngày |
| Kháng chéo với HBV | Có | Có |
| Tác dụng phụ | Ít hơn | Nhiều nguy cơ hơn |
Ưu điểm của Emtricitabine:
Tiện lợi hơn nhờ dùng 1 lần/ngày.
Ít gây rối loạn tiêu hóa và kháng thuốc hơn.
Trả lời: Không. Thuốc chỉ giúp kiểm soát virus, ngăn ngừa tiến triển bệnh.
Trả lời: Có, nếu dùng đúng chỉ định và kết hợp xét nghiệm HIV định kỳ.
Trả lời: Uống ngay khi nhớ, nhưng không uống gấp đôi. Thông báo cho bác sĩ nếu quên liều thường xuyên.
Tuân thủ phác đồ: Uống thuốc đúng giờ để tránh kháng thuốc.
Tầm soát viêm gan B: Xét nghiệm HBV trước khi dùng Emtricitabine.
Kết hợp lối sống lành mạnh: Dinh dưỡng cân bằng, tập thể dục để tăng cường miễn dịch.
Emtricitabine là thuốc không thể thiếu trong cuộc chiến chống HIV/AIDS nhờ hiệu quả cao và độ an toàn được kiểm chứng. Tuy nhiên, việc sử dụng cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ để tránh biến chứng và kháng thuốc. Kết hợp với các biện pháp dự phòng để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Có thể bạn quan tâm: hoạt chất Emtricitabine, thuốc điều trị HIV, tác dụng phụ Emtricitabine, so sánh Emtricitabine và Lamivudine, cách dùng Emtricitabine.
