Vitamin B9 (còn gọi là folate ở dạng tự nhiên và axit folic ở dạng tổng hợp) là một vitamin nhóm B tan trong nước, đóng vai trò thiết yếu trong tổng hợp DNA, sản xuất hồng cầu và phát triển hệ thần kinh. Đây là dưỡng chất quan trọng cho phụ nữ mang thai và trẻ em đang phát triển.
1. Hỗ trợ thai kỳ:
– Ngăn ngừa dị tật ống thần kinh (nứt đốt sống, thiếu não) ở thai nhi.
– Giảm nguy cơ sinh non, sảy thai.
2. Sản xuất tế bào máu:
– Tham gia tạo hồng cầu → phòng ngừa thiếu máu hồng cầu khổng lồ.
3. Chức năng não & tâm thần:
– Duy trì trí nhớ, giảm nguy cơ trầm cảm, sa sút trí tuệ.
4. Chuyển hóa homocysteine:
– Giảm nồng độ homocysteine trong máu → bảo vệ tim mạch.
– Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, bông cải xanh.
– Đậu & hạt: Đậu lăng, đậu đen, hạt hướng dương.
– Trái cây: Cam, bơ, chuối.
– Gan động vật: Gan bò, gan gà.
– Thực phẩm tăng cường: Ngũ cốc ăn sáng, bánh mì, sữa.
Đối tượng | Lượng khuyến nghị (mcg/ngày) |
Người lớn | 400 mcg |
Phụ nữ mang thai | 600 mcg |
Phụ nữ cho con bú | 500 mcg |
Trẻ em (1–13 tuổi) | 150–300 mcg |
– Triệu chứng:
– Mệt mỏi, da xanh xao, khó thở (thiếu máu).
– Lở miệng, viêm lưỡi, rối loạn tiêu hóa.
– Trầm cảm, suy giảm trí nhớ.
– Nguyên nhân:
– Chế độ ăn nghèo folate, nghiện rượu.
– Bệnh đường ruột (Celiac, Crohn) làm giảm hấp thu.
– Nguyên nhân: Lạm dụng viên uống axit folic (>1,000 mcg/ngày).
– Rủi ro:
– Che giấu triệu chứng thiếu vitamin B12 → tổn thương thần kinh không hồi phục.
– Tăng nguy cơ ung thư (nghiên cứu chưa thống nhất).
– Dạng tự nhiên (Folate): Methylfolate (dễ hấp thu, phù hợp người đột biến gene MTHFR).
– Dạng tổng hợp (Axit folic): Thường có trong viên uống đa vitamin hoặc viên riêng.
– Thời điểm uống: Tốt nhất khi bụng đói, hoặc kèm bữa ăn nhẹ.
– Methotrexate: Làm giảm hiệu quả điều trị ung thư/viêm khớp.
– Thuốc chống động kinh (phenytoin): Giảm nồng độ thuốc trong máu.
– Sulfasalazine (thuốc viêm ruột): Ức chế hấp thu folate.
– Phụ nữ dự định mang thai: Bổ sung 400–800 mcg axit folic/ngày trước khi thụ thai ít nhất 1 tháng.
– Người nghiện rượu: Rượu làm cạn kiệt folate dự trữ.
– Bệnh nhân thiếu máu hồng cầu khổng lồ: Kết hợp B9 + B12.
Vitamin B9 là dưỡng chất vàng cho sức khỏe sinh sản, thần kinh và máu. Ưu tiên bổ sung qua thực phẩm tự nhiên. Viên uống axit folic chỉ dùng khi cần thiết, đặc biệt ở phụ nữ mang thai. Tránh tự ý dùng liều cao mà không có chỉ định bác sĩ! 🌿💊